2014 was het slechtste jaar ooit voor de handel volgens de federatie voor handel en diensten, Comeos. “Ook 2015 belooft weinig goeds door nakende herstructureringen.”
Volgens Dominique Michel, ceo van Comeos, zit de handel op zijn tandvlees. Zo telde de handel in 2014 een recordaantal aan herstructureringen en stagneerde de omzet voor het eerst in vijftien jaar. “De omzet steeg in 2014 0,1 procent. Het is voor het eerst dat we dergelijke stagnering zien”, aldus topman Michel. In 2013 was er nog een omzetstijging met 1,5 procent, in 2012 met 3 procent en in 2011 met 3,1 procent.
Recordaantal herstructureringen
Het voorbije jaar kende een recordaantal herstructureringen, met 3.581 betrokken werknemers. Zo kenden onder meer Delhaize, Cora, Makro en Home Market herstructureringen. “In 2015 zijn er nog herstructureringen op komst bij ketens”, waarschuwt Dominique Michel. Over welke ketens het gaat, wil de Comeos-topman niet kwijt. “Geen kleine”, luidt het.
De omzetdaling is het gevolg van dalende prijzen en een gebrek aan consumentenvertrouwen. Alle sectoren in de handel hebben dan ook een moeilijk jaar achter de rug. Bij de voeding ging de omzet 0,1 procent achteruit, electro steeg 1,4 procent, doe-het-zelf daalde 0,3 procent. Fashion steeg 1,3 procent na een sterke daling met 3,9 procent in 2013. “We spreken nog niet van rampzalig, maar 2014 was echt heel slecht”, stelt Michel.
Structurele problemen
Naast de conjuncturele problemen worstelt de sector ook met structurele problemen, zoals de groeiende concurrentie van de buurlanden en de e-comerce. “E-commerce op zich is niet slecht. Maar vandaag wordt een groot aandeel van die activiteiten -42 procent- vanuit het buitenland geopereerd, zonder toegevoegde waarde voor België.” Het aandeel van e-commerce in de retail bedraagt vandaag 6,4 procent. Tegen 2018 zou dat stijgen naar tien procent, en daarvan zou 68 procent vanuit het buitenland worden uitgevoerd. “Steeds meer ketens delokaliseren hun e-commerce naar het buitenland.” België worstelt hier met een probleem aan flexibiliteit. “‘s Nachts kunnen we niet werken. Van 20.00 uur tot 06.00 uur geldt hier nachtwerk. In de buurlanden kan dat wel.”
Naast het gebrek aan flexibiliteit kampt de handel ook met een hoge loonkost. “Zelfs met een indexsprong stijgt de loonkost 2 à 3 procent, als gevolg van de baremieke verhogingen”, legt Michel uit. Hij wijst naar Nederland, waar de lonen twintig procent lager liggen.
Het aantal winkelvestigingen blijft ook verder dalen: -2,39 procent in vergelijking met 2013 en -6 procent in de laatste vier jaar. Op tien jaar tijd is de rendabiliteit in de handel met twintig procent afgenomen.
‘Regering moet ingrijpen’
Comeos vraagt dat de regering werk maakt van de aanpak van die structurele problemen, en zeker niet overgaat tot een btw-verhoging in het kader van een tax shift. Zo dringt Comeos aan op het concentreren van de loonlastenverlagingen op de laagste lonen.
“De handel heeft duidelijk het moeilijkste jaar ooit achter de rug”, aldus Michel. “De structurele problemen waar we mee kampen werden niet aangepakt: het gebrek aan flexibiliteit, de hoge loonkosten, fiscaliteit,.. Het is hoog tijd dat de regering hier werk van maakt. Het is ook cruciaal dat zij maatregelen met een negatieve impact op de consumptie vermijdt: de consumptie maakt immers 40 procent uit van het BBP en beïnvloedt de gehele economie.” (Belga/NS)
