CodeFever wil kinderen behoeden voor een nieuwe digitale kloof

Vanaf 26 september leren een paar honderd kinderen op zaterdagmorgen hoe programmeren werkt. CodeFever wil zo anticiperen op de nieuwe digitale kloof.

Toen de lagereschooljuf van Katelijne Duerincks dochter een zucht van opluchting slaakte dat haar klas nog geen smartboard zou krijgen, vroeg de bezorgde moeder zich af of het onderwijs er wel voor kon zorgen dat haar kinderen straks aan de bak komen op de snel veranderende arbeidsmarkt. Niet dus, vond ze. Daarop richtte met haar zus Kristien de vzw CodeFever op, een start-up die werd erkend als STEM-academie. Die wil met buitenschoolse activiteiten kinderen warm maken voor technologie, techniek, wetenschappen en wiskunde (STEM staat voor science, technology, engeneering en mathematics). De academie is een onderdeel van het STEM-actieplan van de Vlaamse overheid, dat onder meer leidde tot de gelijknamige studierichting in het ASO.

De zussen namen twee IT’ers aan als partners. Zij stippelden het leerplan uit voor de lessen die op 26 september beginnen in Aalst, Brugge, Gent, Kortrijk en Zaventem. Kinderen tussen zeven en twaalf jaar starten dan met de eerste reeks van tien lessen, waarin ze de basisvaardigheden van het programmeren aangeleerd krijgen. De kinderen uit het tweede, derde en vierde leerjaar worden ‘bitwits’ genoemd, de ‘codekraks’ komen het uit vijfde en zesde leerjaar.

Die namen geven al aan dat het geen saaie lessen worden, maar sessies waarin denken in computertermen, zoals omgaan met variabelen, een probleem opdelen in stappen en andere bouwstenen om te programmeren, worden vertaald in creatieve oefeningen in kindertaal. “Een als-als-dan-redenering kun je bijvoorbeeld uitleggen aan de hand van het spelletje ‘Schipper, mag ik overvaren’. Omdat het verwerven van die inzichten zo belangrijk is, wordt een derde van de oefeningen niet eens aan de computer gedaan. Daarna gaan de kinderen wel aan de slag aan de computer om de nieuwe inzichten in de praktijk te brengen”, zegt Katelijne Duerinck, die politieke en sociale wetenschappen studeerde en als marketingadviseur werkt. “We leren kinderen niet één specifieke programmeertaal aan zoals Java, we willen hun de basisvaardigheden en -inzichten meegeven om te kunnen programmeren in alle programmeertalen.”

Nieuwe steden

Er is nu plaats voor tachtig kinderen per locatie. Dat betekent 400 kinderen in totaal. Op dit moment is iets meer dan de helft van de plaatsen al ingenomen. De bedoeling is dat kinderen het zo leuk vinden dat het hele klasje wil overgaan naar de volgende lessenreeks in februari. Tegen dan wil CodeFever zijn lessen uitbreiden naar vijf nieuwe steden. Antwerpen, Hasselt, Leuven en Mechelen staan op de verlanglijst.

Om de kwaliteit van de lessen te garanderen, zijn er elke les drie leraars. Zo krijgen kinderen meteen hulp als ze vastlopen met een oefening. De vzw heeft een team van dertig mensen en wil dat verdubbelen. Daarvoor is ze op zoek naar IT’ers en ICT-leerkrachten om lessen te geven in nieuwe steden.

Behalve naar de lesgevers, gaat het budget naar de verzekeringen van de schoolgebouwen en computermateriaal, waarvoor de vzw vaak samenwerkt met hogescholen. De oprichters financieren hun start-up zelf, werken voorlopig gratis en krijgen geen subsidies. “Er zijn natuurlijk grenzen aan hoeveel geld je er zelf in stopt”, zegt Duerinck. Ze hoopt bedrijven te vinden die haar project willen sponsoren en CodeFever zelfbedruipend maken.

Een sessie van tien lessen kost 240 euro. Voor minder bemiddelde ouders is dat een hele hap uit het budget. In de ideale wereld van Katelijne Duerinck had het onderwijs programmeren allang opgenomen in het lessenpakket, maar dat er zit er nog niet aan te komen. In enkele Europese landen is dat wel al gebeurd. Estland en Zweden zijn bekende voorbeelden, maar vooral het Verenigd Koninkrijk neemt sinds kort het voortouw. Sinds 2014 leren kinderen vanaf vijf jaar tot het laatste jaar middelbaar programmeren.

CodeFever is overigens niet de eerste non-profitorganisatie die zelf de hand aan de ploeg slaat. CoderDojo is een non-profitorganisatie die werkt met coaches om kinderen spelenderwijs te laten kennismaken met programmeren, games of apps, zonder dat er een vast lespakket is. De organisatie ontstond in Ierland en is nu overal ter wereld verspreid. Het Finse Rails Girls is nog zo’n ondertussen wereldwijd vertakte non-profitorganisatie. Ze organiseert lessen om vrouwen de basisbeginselen van programmeren, prototypes maken en andere technologie bij te brengen.