Chris Van Doorslaer: ‘Wij trekken volop de kaart van Amerika’

Voor Chris Van Doorslaer, de CEO van het speelkaartenimperium Cartamundi, zit de episode als Trends Manager van het Jaar erop. Tijd voor een balans.

Chris Van Doorslaer is altijd al een crack geweest in het aanprijzen van zijn product, het kaartspel. Ook nu is het meteen weer raak. Al bij onze begroeting wijst hij met gepaste trots op een ingekaderde serie kaarten met de beeltenis van ons koninklijke paar. Filip en Mathilde hadden in februari als gevolg van Van Doorslaers bekroning tot Manager van het Jaar de Turnhoutse hoofdzetel van de speelkaartmarktleider Cartamundi bezocht. Amper 20 minuten na het nemen van de foto hun aankomst van was het kaartspel afgewerkt en kon het worden geschonken aan het koningspaar, zegt Van Doorslaer stralend, voor we plaatsnemen aan de ruime tafel in het vergaderlokaal die naar aloude gewoonte wordt volgestouwd met de nieuwste kaartspellen. “Ik functioneer niet zonder kaarten rondom mij”, herhaalt Van Doorslaer lachend onze vraag.

Was de titel Manager van het Jaar lastig om te dragen?

“Ik heb tientallen vragen voor voordrachten, debatten, lunchgesprekken en interviews gekregen en daar waren heel wat speciale dingen bij. Het meest speciale was een interview met CNN dat wereldwijd is gegaan.”

En u werd altijd verondersteld perfect op de hoogte te zijn van het politieke en economische reilen en zeilen?

“We moeten ons wel bezighouden met wat gebeurt op wereldniveau. Er zijn weinigen die weten dat Brazilië door zo’n moeilijke periode gaat. Ook de grote geldwisseloperatie in India is belangrijk voor ons. Dat roepiebiljetten er plots niet meer geldig zijn en moeten worden vervangen om de zwarte economie aan te pakken, heeft op korte termijn een enorm negatieve impact op onze verkoop.”

Hoe moeilijk is het om zaken te doen, met de politieke problemen in België en de ontwikkelingen in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk?

“Er is een vrij grote volatiliteit. Niemand had de brexit of Trump verwacht, en beide hebben gevolgen voor ons. Bij de brexit is dat vrij negatief. Wij exporteren vanuit Ierland naar Engeland, maar ook vanuit Turnhout naar Engeland. En de val van het Britse pond heeft gezorgd voor margeverlies. En wat Trump betreft: wij hebben een fabriek in de buurt van Boston en daar zijn ze geschokt omdat ze hadden gerekend op een overwinning van Clinton. We hebben ook een fabriek in Dallas, Texas, en daar zeggen ze ‘hoe hadden jullie ooit kunnen denken dat Clinton kon winnen?’. Je hebt echt twee werelden in de Verenigde Staten. Een aantal hervormingen die Trump heeft aangekondigd, zijn goed voor wie produceert in Amerika. Zoals de vennootschapsbelasting verlagen van ruim 35 procent naar 15 procent, al zal hij dat niet in één keer doen. Misschien voert hij ook een stukje protectionisme in. Ik ben daar niet voor, maar als je een bedrijf hebt dat produceert in de VS en concurrentie krijgt uit China, zijn importtaksen geen slechte zaak. De verkiezing van Trump is dus goed voor bedrijven als het onze.”

In oktober bracht Trends het rapport van de regering-Michel. U gaf net een voldoende.

“De regering is goed gestart met de indexsprong, de werkbonus en andere positieve maatregelen. In Vlaanderen daalt de werkloosheid en stijgt het aantal starters. We zitten met 300 miljard euro export aan het hoogste cijfer ooit, en de haventrafiek neemt toe. Er zijn dus heel wat positieve signalen. Maar het valt nu wat stil. De regering moet haar tweede adem vinden. De regering moet opletten dat ze niet gebuisd wordt. Ze moeten stoppen met kibbelen en de neuzen weer in dezelfde richting zetten.”

Trump put uit de bedrijfswereld om zijn regering te vormen. Misschien moeten we dat hier ook doen?

“Hij wil Amerika runnen als een bedrijf. Het zou zeker niet verkeerd zijn als ook hier een aantal mensen zich geroepen zouden voelen om dat te doen.”

Uw tip: onze volgende regering moet een voorbeeld nemen aan de Verenigde Staten.

“Ja. Mensen met ervaring in het bedrijfsleven benoemen in de regering, zou zeker geen kwaad kunnen. En neen, ik heb geen politieke ambitie.”

U vertoeft regelmatig in de VS, uw belangrijkste markt.

“Er was bij de Republikeinen zoals geweten veel ongenoegen, onder meer over de plannen van Obama en Clinton om de minimumlonen te verhogen. Daarop hadden heel wat bedrijfsleiders kritiek. Onder andere de onze in onze fabriek in Texas.”

Wat denkt u zelf?

“Heel wat mensen werken er tegen 10 dollar per uur. Als je die zou verhogen tot 15 dollar, zoals Clinton had voorgesteld, krijgen heel wat bedrijven het moeilijk en zullen ze hun business verplaatsen naar andere landen.”

Wijzigt uw strategie door Trump en de brexit?

“Ja. We hebben zes fabrieken in Europa. Dat is een beetje te veel. Daarom waren we van plan onze fabriek in Engeland te sluiten. Nu vragen we ons door de brexit af of we ze niet moeten houden. En in de VS hebben we zeker de juiste beslissing genomen door op het juiste moment zwaar te investeren in de fabrieken van Hasbro, en zullen we volop de kaart van Amerika blijven trekken. We geloven nu nog meer dat Amerika het goed gaat doen.”

Zit daar een portie geluk bij, of voelde u het aan?

“Een portie geluk. Cartamundi moest niet investeren in Europa of Latijns-Amerika, omdat we daar al marktleider zijn. De logische plaatsen waren China of de VS. En in de VS zag je vroeger dan in Europa de heropleving van de economie. De markt is ook heel uniform en het is een vertrouwde omgeving voor ons, zeker in vergelijking met China. Het was een logische stap om daar verder te investeren. We zullen in 2017 allicht al de helft van onze omzet in de VS realiseren. En dat kan nog stuk verder doorschuiven in die richting.”

Waar zijn de loonkosten het laagst?

“Voor Cartamundi is dat India. Maar we willen niet alle productie naar India verhuizen, onder meer wegens de lange leveringstermijnen. Als we in Europa lage loonkosten moeten hebben, voor producten die vrij veel manuele arbeid vergen, gaan we naar Polen. Daar zitten we met lonen van 5 à 6 euro per uur. Hier is dat 34 à 35 euro per uur. Een enorm verschil. In het VK liggen de lonen meer dan 50 procent lager dan hier. En in de VS worden drukkers vrij goed betaald, maar is het onderscheid groot met mensen die in de kaartmakerij werken. Die betalen we 10 à 12 dollar per uur. In loonkosten is België dus veruit het duurste land, maar ook het meest geautomatiseerde. De mensen hier zijn meer operators die de machines beheersen en bijsturen.”

Als u die lonen naast elkaar legt, moet u toch vechten tegen de neiging om nog meer uit België weg te trekken?

“Ja, maar gelukkig hebben we in België onze specialiteiten, zoals verzamelkaarten, die veel ervaring en kennis vergen. Dat verhuis je niet zo gemakkelijk. We willen dus niet uitvlaggen. Wij zijn een Belgisch bedrijf met Belgische aandeelhouders en we vinden het onze plicht om in België een industriële activiteit te hebben. Zeg nooit nooit natuurlijk. Maar we gaan er wel hard aan werken om te zorgen dat we hier die industriële activiteit behouden. Er zijn wel heel wat andere bedrijven die wél gemakkelijker kunnen verhuizen.”

Wat staat in uw nieuwjaarsbrief aan de regering?

“We hebben stabiliteit nodig, in de politiek, de fiscaliteit en de wetgeving in het algemeen. Hoe vaak is die notionele-intrestaftrek nu al in vraag gesteld? Ik zou ze voorts aanraden te werken aan een efficiënte en goedkope overheid. En ze moet de gigantische mobiliteitsproblemen aanpakken. We staan meer stil dan dan we rijden. En die flexi-jobs in de horeca om mensen fiscaal vrijgesteld te laten bijverdienen, zouden ook in andere sectoren ingevoerd moeten worden, zoals in Duitsland. Wij zijn nogal een seizoensgebonden bedrijf met pieken, en ook voor ons zouden flexi-jobs een heel goede zaak zijn.”

Wordt het voor Cartamundi moeilijker om het verschil te maken in deze snel digitaliserende wereld?

“Ja, maar wij hebben een uitgebreid innovatieteam van veertig mensen en kunnen daardoor toch het verschil maken. We hebben veel hybride producten met een digitale app waarmee je het kaartspel kan upgraden.”

Het is allicht geruststellend dat een klassiek speelgoedbedrijf als Lego het zo goed blijft doen. U produceert ook een klassiek spel.

“Ja, maar wij zien in het algemeen dat bordspellen in de lift zitten, en dan praat ik over tweecijferige groei. We zien ook dat er cafés opengaan waarin mensen spellen spelen. Je betaalt 5 euro en mag dan uit honderden spellen kiezen om daar een avond mee te spelen. Dat is een nieuwe vorm van café. In Engeland zie je dat, en ook al in België.”

Overweegt u om die cafés te ondersteunen?

“Neen, want wij moeten opletten dat we geen concurrent worden van onze klanten. Het is de taak van bijvoorbeeld Hasbro met zijn Monopoly en andere bordspellen om dat te ondersteunen. Wij kunnen kaartspellen aanbieden, maar we zijn dus niet van plan, toch zeker niet op korte termijn, een eigen bordspel op de markt brengen.”