Campine recycleert autobatterijen en industriële afvalstromen: ‘Een veilige afvalvrije samenleving bouwen’

Campine, gelegen tussen het Kempense groen in Beerse, is de op één na grootste producent van antimoonoxide en een van de grootste Europese leveranciers van lood. “Onze visie is een veilige afvalvrije samenleving bouwen door ons steentje bij te dragen aan een circulaire economie. Daarvoor komen we hier elke morgen werken”, zegt CEO Wim De Vos.

Vrachtwagens vol afgedankte loodzuurhoudende autobatterijen en industriële afvalstromen rijden aanhoudend het fabrieksterrein van Campine in Beerse op. De ladingen worden in ovens gesmolten tot lood en andere metalen, zoals zilver, tin en antimoon. Behalve op de recyclage van metalen rust Campine nog op een tweede poot, die van de speciaalchemie. Campine – dat deels op de beurs noteert – is wereldwijd de op één na grootste producent van antimoonoxide, een stof die als brandvertragend middel wordt gemengd in textiel en plastics, dienstdoet als pigment in plastics en een grondstof is voor petflessen.

“Antimoon is het bindmiddel van het bedrijf. Het antimoonmetaal dat we winnen in onze recyclageafdeling gebruiken we ook als grondstof in onze chemiedivisie. We zijn de enige ter wereld die antimoonoxide rechtstreeks produceert uit antimoonhoudende afvalstromen met een innovatief proces. De Vlaamse overheid heeft die investering van 4,9 miljoen euro ondersteund met een subsidie van 1 miljoen euro”, zegt CEO Wim De Vos. “Onze visie is een veilige afvalvrije samenleving bouwen door ons steentje bij te dragen aan een circulaire economie. Daarvoor komen we hier elke morgen werken.”

Is zo’n fabriek die afvalstromen recycleert wel een veilige en gezonde werkplek voor de 200 personeelsleden? “Het welzijn, de veiligheid en de gezondheid van ons personeel komt op de eerste plaats. De financiële resultaten volgen pas daarna”, benadrukt Wim De Vos. “Je moet natuurlijk doen wat je zegt. We hebben de voorbije drie jaar 25 miljoen euro geïnvesteerd. De mensen zien dat het vooruitgaat. Inzake algemeen welzijn scoren we beter dan gemiddeld in de industrie.”

Boerenjaar 2021

De financiële resultaten van Campine zijn lang niet slecht. In de eerste helft van het jaar steeg de omzet met 29 procent tot 106,3 miljoen euro. De bedrijfscashflow verdubbelde tot 10,9 miljoen euro, goed voor een uiteindelijke nettowinst van 6,5 miljoen euro, of 4,4 euro per aandeel. Die resultaten bleven niet onopgemerkt voor beleggers, die de koers in september naar een record van meer dan 40 euro stuwden. Hempel, een Duitse trader in metalen die 72 procent van de aandelen bezit, zal ongetwijfeld een flesje hebben gekraakt. De rest van de aandelen noteert op de Brusselse beurs, waar Campine al sinds 1936 op de tabellen prijkt. “De liquiditeit van het aandeel is heel beperkt. Maar er zijn geen plannen om de beurs vaarwel te zeggen”, zegt Wim De Vos.

Het is natuurlijk makkelijk vergelijken met het moeilijke coronajaar 2020, maar ook in vergelijking met normale jaren mogen de resultaten als uitstekend worden omschreven. De sterke winststijging is vooral te danken aan de hogere prijzen voor antimoonmetaal en antimoonoxide. “Hoe hoger die prijzen zijn, hoe gemakkelijker het is een marge te verdienen in onze recyclagebusiness”, zegt Wim De Vos.

Die prijzen lijken nog een tijdje hoog te blijven. “Er is een aanbodprobleem. De belangrijkste mijnen van antimoonerts liggen in China, maar raken uitgeput”, legt Wim De Vos uit. “Tel daarbij de recente verzesvoudiging van de kostprijs van het maritiem transport om metalen te verschepen naar Europa. Die scheepvaarttarieven zullen relatief hoog blijven, gezien het oligopolie in de sector. Dat is wel goed nieuws voor de Europese maakindustrie. En we hebben nu ook het strategische voordeel dat we antimoon kunnen recycleren uit afvalstromen.”

Stabielere resultaten

Maar de bonus van de hoge antimoonprijzen mag niet als een verworven recht worden beschouwd. “We zijn een grondstoffenbedrijf. Onze activiteiten en resultaten zullen altijd cyclisch blijven”, zegt Wim De Vos. “We hebben de voorbije jaren inspanningen geleverd om de resultaten stabieler te maken. Nu blijven we ook in het dal van de cyclus uit de rode cijfers. In het moeilijke coronajaar 2020 waren we toch rendabel, ondanks de daling van de volumes en de prijzen. In de toekomst willen we ook bij lage prijzen een mooi rendement verdienen.”

In de divisie speciaalchemie wordt geschaafd aan het cyclische karakter door naast de grondstof antimoonoxide ook brandvertragende oplossingen op de maat van de klanten te maken. “We merken daarbij een stijgende vraag naar gerecycleerd antimoonoxide, wat wij voorlopig als enige ter wereld kunnen leveren”, zegt Wim De Vos.

De recyclagedivisie krijgt straks een upgrade om niet alleen lood en andere metalen, maar ook plastics te recupereren uit autobatterijen. Lood blijft echter het belangrijkste gewonnen metaal in de bovengrondse mijn van Campine. Met een productie van 60.000 ton is Campine een van de grootste Europese leveranciers van dat metaal. En die doen dit jaar goede zaken. Door de hoge vraag heeft de prijs alles behalve lood in de schoenen. Op dit ogenblik kost een ton lood 2000 dollar en dat zal wellicht nog een tijdje zo blijven. “De loodvoorraden in de Verenigde Staten en Europa blijven dalen. Volgend jaar wordt een tekort op de wereldmarkt verwacht. De hoge prijs wordt ook ondersteund door het tijdelijke uitvallen van een grote Duitse loodproducent – een gevolg van de overstromingen deze zomer”, zegt Wim De Vos.

Maar hoe ziet de toekomst van de recyclage van de loodhoudende autobatterij eruit, nu de klassieke auto in een rotvaart plaats maakt voor de elektrische auto? “Die vraag krijgen we regelmatig”, zegt Wim De Vos. “Weinig mensen weten dat er ook in een elektrische auto een klassieke loodhoudende batterij zit, als noodbatterij en ondersteuning van de basisfuncties. De perspectieven voor onze loodproductie blijven dus gunstig. De overheid moet zich op lange termijn ook de vraag stellen wie de oude autobatterijen nog zou recycleren als er geen afzetmarkt meer voor zou zijn. Vijftien tot twintig jaar later zal er nog altijd een afvalstroom zijn. Wat doe je met producten waarvan de cirkel doorbroken wordt?”

Strenge milieunormen

De steeds strengere milieunormen ziet het bedrijf niet als een bedreiging. “Ze zijn een zegen en een zorg”, zegt Wim De Vos. “Ze zijn een zegen omdat de overheid recyclage ondersteunt. Meer dan 90 procent van onze inkomende materialen zijn afvalstromen. Strengere brandnormen doen de vraag naar antimoonoxide toenemen. Bovendien worden de milieunormen in China steeds strenger, waardoor wij competitiever worden. In het Westen zijn heel wat producenten van antimoonoxide verdwenen, maar wij hebben gelukkig die Chinese concurrentie overleefd.”

De hogere milieunormen zijn ook een bezorgdheid omdat de naleving van die normen grote investeringen vergt. Wim De Vos vraagt van de overheid enig pragmatisme. “Elk product bevat wel de een of andere gevaarlijke stof en bij de recyclage komen allerlei stoffen vrij. Als we zwaar moeten investeren om de lozing van een zwaar metaal in ons afvalwater met 3 gram per jaar te verminderen, raken de kosten en de baten uit balans. Wees streng, maar ook pragmatisch, zou ik de overheid willen vragen”, zegt Wim De Vos.

Grote expansieplannen heeft Campine niet. Wim De Vos: “We willen groeien in de activiteiten waar we goed in zijn: de recyclage van lood en andere metalen, en straks ook plastics uit lood-zuurbatterijen, de recyclage van antimoon uit afvalstromen, en de productie van brandvertragende stoffen. Daar ligt onze focus en specialisatie. Dat betekent dat je soms ook nee moet zeggen tegen andere kansen.”