Bouwmaterialenproducent Wienerberger: ‘Bakstenen zijn sowieso al duurzaam’

CAROLINE VAN DE VELDE “België is in de groep traditioneel een testland voor nieuwe projecten.” © KAREL DUERINCKX
Wolfgang Riepl
Wolfgang Riepl redacteur bij Trends

De bouwmaterialenproducent Wienerberger beleefde tijdens de pandemie hoogdagen. De productie draaide op volle toeren, maar kon zelfs dan de explosieve vraag niet volgen. Vandaag koelt de bouw danig af door de stijgende levensduurte. Maar de krapte op de arbeidsmarkt blijft. Wienerberger zoekt werknemers tot in de Filipijnen en India.

Begin september, het kwik in Kortemark stijgt boven 30 graden Celsius. Langs de nieuwe productielijn op het 60 hectare grote fabrieksterrein van Wienerberger is het nog een tikkeltje warmer. De grotendeels volautomatische lijn bakt steenstrippen, een vorm van gevelstenen, in een oven bij een temperatuur van 1.200°C. Een van de bijzonderheden van de nieuwe lijn is dat de oven elektrisch gestookt wordt, met groene stroom. Normaliter worden voor zulke hoge temperaturen gasovens gebruikt.

“Dit is de eerste productielijn in de groep die CO2-neutraal baksteenstrippen produceert”, zegt Caroline Van de Velde (59), die sinds het najaar van 2018 de CEO van de nv Wienerberger is “Het wordt een Europese productielijn. We gaan die baksteenstrippen exporteren, vooral naar onze buurlanden. Ze worden onder meer ingezet voor prefabbouw. In België is dat vrij beperkt, maar in Nederland en het Verenigd Koninkrijk is prefab goed voor 30 procent van de bouwmarkt.”

Het is niet de eerste nieuwigheid die van een productielijn rolt in de Wienerberger-fabrieken in België. Nog een succesproduct is een smalle, ecologische baksteen, die beduidend lichter weegt en waarvan de productie tot een derde minder CO2 uitstoot. Ook die ecologische baksteen wordt in de buurlanden verkocht. “België is in de groep traditioneel een testland voor nieuwe projecten”, verklaart Caroline Van de Velde.

Belgische bakstenen voor China

Meer nog. Voor de grootste baksteenproducent ter wereld, die op de beurs van Wenen noteert, is België de op twee na grootste afdeling. Vorig jaar leverde ze 407 miljoen euro omzet. Enkel de Verenigde Staten, waar de omzet ruim dubbel zo groot is, en het Verenigd Koninkrijk zijn belangrijker. België verstevigt zelfs zijn positie. In 2018 stond het in de Wienerberger Groep op de vierde plaats, met 209 miljoen euro omzet. Wienerberger maakt overigens niet alleen bakstenen. Naast de afdeling bouwmaterialen, in België geleid door Caroline Van de Velde, is er een tweede afdeling met 300 werknemers, die onder meer kunststof- en keramische leidingsystemen, en producten voor duurzaam water- en afvalbeheer produceert.

We werven via alle mogelijke kanalen. In Kortemark hadden we bijvoorbeeld reclame op de broodzakken’ CAROLINE VAN DE VELDE, CEO NV WIENERBERGER

België is voor bouwmaterialen ook een bijzonder rendabel land (zie tabel). Het Belgische filiaal nv Wienerberger telt twaalf fabrieken en twee toonzalen. Het produceert gevelstenen, binnenmuren en dakpannen. In Beerse staat de grootste gevelstenenfabriek van Europa. Drie productielijnen maken er 220 miljoen gevelstenen per jaar. De mooie cijfers zijn deels het gevolg van een fikse brok export, vorig jaar goed voor 127 miljoen euro omzet. Het bouwmateriaal gaat vooral naar de buurlanden, maar de producten met Belgische klei als grondstof worden tot in China verkocht. De producten voor China zitten in het duurdere marktsegment.

WIENERBERGER “Tot eind vorig jaar groeide de bouwmarkt als gek.”
WIENERBERGER “Tot eind vorig jaar groeide de bouwmarkt als gek.” © KAREL DUERINCKX

Wienerberger profiteerde de voorbije jaren vooral van de pandemie. “Tot eind vorig jaar groeide de bouwmarkt als gek”, stelt Van de Velde. “Mensen moesten thuis blijven, en investeerden fors in de eigen woning. Ze werd uitgebreid, want sommige gezinnen moesten met drie, vier kinderen digitaal werken en les volgen. De voorbije twee jaar kon onze productiecapaciteit de vraag niet eens volgen. Dat was ook zo in onze andere fabrieken. De Europese bouwmarkt beleefde hoogdagen.”

Enorme terugval

Die pret kon niet blijven duren. “We zien een enorme terugval, voornamelijk door drie factoren. De stijgende levensduurte, aangewakkerd door de energiecrisis, is merkbaar in heel Europa. Het gaat om betaalbaarheid. De index voor bouwmaterialenprijzen in België is sinds begin 2021 met 36 procent gestegen. Die index omvat onder meer beton, cement, glas, hout, staal, en ook keramische producten, dus onze bouwmaterialen. Van die stijging met 36 procent komt 1 procentpunt van keramiek. Dat is dus heel beperkt. Maar de consumenten stellen hun aankoop uit, want ze verwachten dat de prijzen weer zullen zakken. Ten tweede zijn de rentevoeten minstens verdrievoudigd. We waren verwend met rentevoeten van 1 procent voor een hypothecaire lening. Ook dat heeft de voorbije jaren het bouwvolume vergroot. Ten derde is er wetgeving, regulering. Iedereen moet zonnepanelen hebben, een warmtepomp of een regenput in nieuwbouw plaatsen. Al die componenten maken het allemaal veel moeilijker, en uiteraard ook duurder.”

We zien in onze toonzalen ook het aantal klanten voor renovaties toenemen, naar 55 procent van alle bezoeken’ CAROLINE VAN DE VELDE, CEO NV WIENERBERGER

Wienerberger voelt vooral de terugval in nieuwbouwprojecten. De verkoop van bakstenen is gezakt. De renovatiemarkt houdt beter stand. Dakpannen, bijvoorbeeld, worden meer verkocht voor renovatie, en in dat segment is de daling kleiner. De onderneming geeft echter geen procentuele cijfers over de terugval. “We zien in onze toonzalen ook het aantal klanten voor renovaties toenemen, naar 55 procent van alle bezoeken.”

Aanwerven in India en de Filipijnen

De afkoelende conjunctuur brengt voorlopig geen soelaas voor de krappe arbeidsmarkt. Wienerberger heeft knelpuntberoepen bij de vleet: elektriciens, mecaniciens, ingenieurs (al dan niet voor processen en/of automatisering). “We werven via alle mogelijke kanalen. In Kortemark hadden we bijvoorbeeld reclame op de broodzakken”, stelt Caroline Van de Velde. “In onze fabrieken in Aalbeke en Moeskroen werken steeds meer Noord-Fransen. Het aantal werknemers uit Wallonië daalt zelfs. Via de Wienerberger Groep, die ook fabrieken heeft in India, werven we ook daar aan. We hebben al één persoon uit India, een ingenieur. Een tweede volgt weldra.” In Marokko vond Wienerberger, via een missie met de Waalse arbeidsbemiddelingsdienst Forem, vijf ervaren technici. “Ook in de Filipijnen willen we meer ingenieurs aanwerven. De krapte geldt voor alle Europese filialen van Wienerberger Groep.”

Duurzaamheid troef

Nog een uitdaging voor de langere termijn is de daling van de CO2-uitstoot. De onderneming werkt via diverse pijlers aan duurzaamheid. “Een inspanning die we nu al jaren volhouden”, benadrukt Caroline Van de Velde. “Bakstenen en dakpannen zijn sowieso al duurzame producten. Een baksteen gaat 100 tot 150 jaar mee. Dakpannen kan je ook na 150 jaar hergebruiken.”

Wienerberger ontvouwt nog meer duurzame producten. Onder meer de steenstrippen, die minder energie verbruiken bij het bakken, en de CO2-uitstoot tijdens het transport doen dalen. “Aannemers hadden initieel vooroordelen over de stabiliteit. We hebben de efficiëntie laten staven door wetenschappelijke instellingen en universiteiten. De smalle stenen zijn nu al goed voor een vierde van onze verkoop in België. De hele bouwsector wil ze gebruiken.”

Nog een duurzame innovatie is folie voor de bedekking van platte daken. Die folie is een reststroom uit veiligheidsglas voor autoruiten, en krijgt een tweede leven als dakbedekking. Wienerberger commercialiseert zelfs bakstenen die geen mortel meer nodig hebben. “De stenen worden gewoon op elkaar geplaatst. Als die stenen later een andere functie krijgen, kunnen ze gewoon gedemonteerd worden”, toont Caroline Van de Velde. “De winkelketen Colruyt heeft als eerste de stenen gebruikt voor de bouw van een winkel. Er zullen nog Colruyt-winkels volgen. Dit is de top van hergebruik.”

12 fabrieken

en twee toonzalen heeft Wienerberger in België.

© National

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content