Belgische techbedrijven halen recordbedrag op

Belgische techbedrijven haalden dit jaar al 280 miljoen euro op. Opnieuw is het record scherper gesteld, maar de groei vertraagt en in vergelijkbare Europese landen wordt meer kapitaal opgehaald.

Omar Mohout houdt jaarlijks het opgehaald kapitaal door Belgische techbedrijven nauwgezet bij. Volgens de expert van Sirris, het kenniscentrum van de technologiefederatie Agoria, heeft 2016 het record van 2015 al gebroken, terwijl er nog een maand te gaan is. Dit jaar is het record van 2015 met ongeveer 17 miljoen scherper gesteld tot ongeveer 280 miljoen euro opgehaald kapitaal. “De stijging is het gevolg van de sterke groei in starters van de afgelopen jaren. 2010 is het eerste jaar geweest dat het aantal starters in de techsector serieus begon te boomen”, zegt Mohout.

“Er is veel uitval en de overblijvers hebben meestal tot een jaar of vijf nodig om hun product, hun bedrijf klaar te maken voor de echte commerciële expansie. Voor die groeiversnelling zijn grotere bedragen nodig en daar zien we nu het effect van. Het record is vooral op rekening te schrijven van een tiental grote kapitaalverhogingen, met Showpad (44 miljoen euro) als grootste slokop. En ruimer bekeken hebben 46 techbedrijven dit jaar meer dan één miljoen euro opgehaald. Het jaar daarvoor waren het er 50. Als men het ruim definieert zijn er ongeveer 4000 techbedrijven in België, dus eigenlijk is het slechts beperkt clubje dat grote investeringen aantrekt.”

“De andere kanttekening is dat België nog altijd wat minder presteert in Europa. We staan niet in de Europese top 10, landen zoals Ierland, Denemarken en Zweden wel. Die zijn vergelijkbaar met België of hebben zelfs minder inwoners en een kleinere economie.”

Van 186 miljoen opgehaald kapitaal in 2014, naar 263 in 2015 en 280 in 2016. De groei lijkt ook stil te vallen.

OMAR MOHOUT. “In de cijfers van 2014 zit ook de beursgang Materialise (3D-printing, nvdr). Haal die 80 miljoen eruit en dan is de groei van vorig jaar veel forser. Op zich is de vertraging van de groei ook de wet van de grote getallen, het is normaal dat het procentueel wat minder hard gaat. Ik denk dat de komende jaren vooral een kwestie wordt het record van 2016 te evenaren. Zeker omdat er bijvoorbeeld geen Belgische fondsen zijn die lokale groeibedrijven,scale-ups in latere fasen kunnen ondersteunen. Een fonds dat hier 50 miljoen beheert, kan dat onmogelijk in één bedrijf stoppen, wat techbedrijven in latere fases wel nodig hebben en daarvoor internationale investeerders moeten zoeken.”

Wat is voor u de definitie van een scale-up?

MOHOUT. “Een bedrijf dat al uit de prille opstartfase is geraakt. Het heeft bijvoorbeeld al tien medewerkers. Zo’n team kost in België al een fortuin, dus dan staat daar meestal al een serieuze omzet of financiering tegenover. De juridische structuur is die van een naamloze vennootschap, wat de instap van investeerders gemakkelijker maakt. En het heeft meestal ook al een buitenlands filiaal, een indicatie dat het doorgroeit.

“Ik wil zeker niet het belang van starters in twijfel trekken. Zonder die dynamische onderlaag zijn er geen groeibedrijven mogelijk. Tegelijk is de impact van een starter beperkt. Vaak is dat niet meer dan een team van twee man en een paardenkop die ergens op een hippe plek koffie zitten te drinken. Scale-ups zorgen al op een of andere manier voor meer tewerkstelling en andere economische meerwaarde. En in vergelijking met het grote aantal starters, groeien er maar weinig echt door.”

Kan de overheid daar een rol spelen?

MOHOUT. “De overheid speelt nu al een onmisbare rol. PMV is de grootste Belgische investeerder in techbedrijven, en dat is een overheidsvehikel. In Wallonië is het opgehaald kapitaal in een jaar tijd met 20 miljoen gestegen, ze zitten daar nu 53 miljoen. Dat komt onder meer door WING/SRIW, de Waalse tegenhanger van Gimv.

“Het beleid heeft de voorbije jaren sterk ingezet op starters, er zijn extra fiscale voordelen, innovatiesubsidies, enzovoort. Dat is ook nodig. Een groot internationaal bedrijf zoals Ford aantrekken is onmogelijk. Het zal van lokale spelers moeten komen. Wat misschien nog wat beter kan, is de ondersteuning van de internationale expansie van die jonge techbedrijven. Exportbedrijven uit de meer klassieke sectoren worden goed geholpen door het agentschap FIT, dat de Vlaamse export moet ondersteunen. Er zou een aparte aanpak moeten zijn voor jonge techbedrijven, omdat die meestal in een heel vroege fase internationaliseren en daardoor voor andere uitdagingen staan.”

En voor grote investeringen?

MOHOUT. “Minister van Digitale Agenda Alexander Decroo trekt op Europees niveau mee aan de kar zodat de EU een ‘fonds der fondsen’ opricht, waardoor techbedrijven voor echt grote bedragen van tientallen miljoenen minder afhankelijk worden van Amerikaanse spelers. Op Belgisch niveau is dat eigenlijk onhaalbaar.

“De andere mogelijkheid is de beurs aantrekkelijker maken. Techbedrijven maken daar slechts zelden gebruik van. Dit jaar is er geen enkele beursintroductie geweest van een techbedrijf in België. Naar het buitenland trekken is al helemaal zeldzaam. Materialise staat sinds 2014 op Nasdaq. Het was voordien van 1997 geleden dat er nog een Belgisch bedrijf naar de Amerikaanse techbeurs trok. De speculatietaks is gelukkig afgeschaft, maar we hebben we nog een lange weg te gaan.”

Het merendeel van de Belgische groeibedrijven die kapitaal ophalen focust op de zakelijke markt. De waarderingen en investeringen van zulke bedrijven worden in de VS aangejaagd omdat grote Amerikaanse techbedrijven voortdurend beloftevolle kleinere spelers opkopen.

MOHOUT. “Dat is inderdaad een competitief nadeel. Het drukt misschien wat de potentiële return waar de investeerders rekening mee houden wanneer ze instappen in een bedrijf. Maar ik zou het ook niet overdrijven. In Duitsland is er SAP, toch een belangrijke speler. Amerikaanse bedrijven zoals Salesforce hebben dit jaar al vijf overnames gedaan in Europa. Ze vinden heus wel de weg.”