Bedrijven proberen te groeien te midden van instabiele factoren. De impact van artificiële intelligentie en de onzekerheid over het Europese klimaatbeleid zijn er slechts twee van. Die thema’s kaart BDO in een nieuw trendrapport aan. De consultant koppelt er ook adviezen aan.
Bij KBC doet de virtuele assistent Kate het werk van 300 medewerkers. L’Oréal automatiseert productomschrijvingen voor 200.000 artikelen, goed voor 120.000 bespaarde menselijke werkuren. 37 procent van de werkgevers zegt liever te investeren in artificiële intelligentie (AI) dan in jonge werknemers. De Salesforce-topman Marc Benioff voorspelt dat de huidige generatie CEO’s de laatste zal zijn die nog volledig menselijke teams aanstuurt. Hr-experts waarschuwen dat we te weinig experts op middenniveau op de werkvloer dreigen over te houden, die later kunnen doorgroeien naar senior profielen. Anderzijds: AI zou voor 170 miljoen nieuwe banen kunnen zorgen, leert het Trendrapport 2030 van de consultant BDO.
Gesprekken met de CEO, de bestuurders van BDO en de managing partners van de advisorypoot vormden de basis van het rapport. Het is de eerste keer dat BDO deze oefening maakt. “Ik zie een grote bezorgdheid bij de bedrijven over de impact van AI. Dit rapport kiest niet voor een doembeeld, maar voor een actiegericht perspectief”, zegt Peter Van Laer, de CEO van BDO België. “We tonen hoe Belgische bedrijven richting 2030 wendbaar en toekomstbestendig kunnen blijven. We helpen hen bij hun zoektocht naar groei in een instabiele omgeving. De toekomst hoeft niet minder goed te zijn.”
‘Ik raad teams aan elke maand aan elkaar te vragen: welke tien minuten van onze job kan AI overnemen?’
“Artificiële intelligentie is niet langer alleen de gekke foto’s”, vult trendwatcher Tom Palmaerts aan. Hij werkte mee aan het rapport. “De focus ligt op de manier waarop de technologie in de bedrijven wordt geïntegreerd. Ik raad teams aan elke maand aan elkaar te vragen: welke tien minuten van onze job kan AI overnemen? AI wordt op die manier in eerste instantie gezien als een efficiëntietool.”
Wie AI inzet, wint aan snelheid en maakt minder fouten, stelt het BDO Trendrapport. “Maar zodra elke onderneming dat doet, is kwaliteit nog het enige verschil. Dan verschuift de vraag van hoeveel tijd je bespaart naar wat je doet je met de vrijgekomen tijd. Als ze die vrijgekomen uren volstoppen met méér werk, riskeren bedrijven burn-outs en afhakers”, waarschuwt Van Laer. “Als ze de tijd benutten voor opleidingen, klantenrelaties of teamspirit, kan AI een hefboom zijn voor welzijn en groei.”
Bonanza op de beurs
Toch stellen bedrijven zich de vraag of de AI-revolutie niet te veel een hype is geworden. Zal het leiden tot gigantische productiviteitswinsten? En is hier geen sprake van een bubbel? “Elk jaar daalt de prijs van het gebruikt van AI met een factor tien”, zegt Palmaerts. “De wet van Moore zegt dat er elke twee jaar een verdubbeling van de snelheid van technologie is. Wel, dit gaat vele keren sneller.”
Peter Van Laer verwijst naar de wet van Amara: “Op de korte termijn overschatten we alles wat we zien, ook technologische evoluties als AI, maar op de lange termijn onderschatten we ze. Elon Musk had in 2012 aangekondigd dat er achttien maanden later zelfrijdende autos zouden zijn. We zitten nog altijd in de experimentele fase. Dat maakt het niet gemakkelijk om de toekomst in te schatten, maar ik ben optimistisch.”
Dat geldt ook voor de beleggers, die met AI-gerelateerde aandelen voor een bonanza op de beurs zorgen. Ook dat is een bezorgdheid van de bedrijven. Van Laer relativeert: “Je moet je niet blindstaren op de beurskoersen. Die zijn misschien wat oververhit. Het grote verschil met de internetbubbel van 2000 zijn de enorme investeringen in tastbare zaken als datacenters, infrastructuur en chips. Na het barsten van die bubbel bleek dat er veel meer lucht was dan gedacht.”
BEKIJK OOK. Techexpert Siddy Jobe waarschuwt voor AI-moeheid bij beleggers
Boston Consulting Group waarschuwt dat Belgische datacenters tegen 2035 vijf keer meer elektriciteit zullen verbruiken, vooral door AI. Tom Palmaerts ziet dat als een kans: “Het Belgische netwerk is nog niet overbelast. Dat maakt ons land aantrekkelijk voor investeringen van grote techspelers als Google en Microsoft, maar het zet tegelijk de energiebalans onder druk.”
Klimaatrisico’s
Een tweede thema dat in het BDO Trendrapport uitgebreid aan bod komt, is het klimaat. “De urgentie van de klimaatverandering lijkt af te nemen in het publieke debat. In een wereldwijde peiling van Ipsos staat de angst voor klimaat pas op de negende plaats van alle globale zorgen. Geweld, inflatie en armoede scoren veel hoger”, stelt het rapport.
In de politiek speelt dezelfde tendens. De Europese Green Deal staat onder druk. Bedrijven schroeven hun grote klimaatambities terug. ArcelorMittal stelde de investering van 1 miljard euro in groen staal in Gent uit. BASF zette een miljardenproject in Antwerpen op de helling. De hoge energieprijzen maken het voor de Europese industrie moeilijk om tegelijk rendabel en groen te zijn. Pierre Wunsch, de gouverneur van de Nationale Bank, waarschuwde onlangs nog: “Met dit klimaatbeleid sterft de Europese zware industrie.”
Ook al zijn de rapporteringsregels rond duurzaamheid versoepeld, ze blijven een bron van ergernis voor bedrijven. Peter Van Laer: “We moeten toegeven dat we in Europa overdreven hebben met de regelgeving. De Omnibus-regeling heeft de administratieve lasten en rapportageverplichtingen voor bedrijven wel afgezwakt. Nu kan er eindelijk worden nagedacht over de zin en de onzin van bepaalde regels.”
‘Als bedrijven de vrijgekomen tijd benutten voor opleidingen, klantenrelaties of teamspirit, kan AI een hefboom zijn voor welzijn en groei’
Maar de klimaatschokken gaan niet weg, waarschuwt het BDO-rapport. Hittegolven, droogtes en overstromingen veroorzaakten dit jaar in Europa een economisch verlies van naar schatting 43 miljard euro. Onderzoek van de universiteit van Mannheim toont dat de impact een tijd nazindert: twee jaar na een hittegolf is een lokale economie gemiddeld 1,5 procent kleiner, vier jaar na een droogte zelfs 3 procent. Peter Van Laer: “Klimaatrisico’s zijn algemeen voelbaar en tegelijk sterk sectorspecifiek. In manufacturing en logistiek betekent dit dat activa en infrastructuur op veilige locaties moeten worden geplaatst. In de voedingssector draait het om diversificatie van grondstoffen en leveranciers. In IT gaat het over veilige datacenters. De focus van ESG verschuift van rapportering naar reële fysieke risico’s. Wie die risico’s actief beheert, bouwt niet alleen bescherming, maar ook concurrentievoordeel op.”
Energietransitie
Het Trendrapport vermijdt negativisme en citeert de econoom Geert Noels, die erop wijst dat de wereldwijde economische groei steeds minder CO2-intensief wordt. Bedrijven vinden manieren om productiviteit los te koppelen van uitstoot. “Tegelijk schuift ESG op van een compliance-oefening naar een strategische noodzaak. Overheden, investeerders en klanten dwingen bedrijven duurzaamheid structureel te integreren. Niet alleen uit ethische overwegingen, maar ook omdat het aantoonbare voordelen oplevert: betere prestaties, lagere risico’s en gezondere werknemers”, zegt Peter Van Laer. “We zien het in alle sectoren: klanten kiezen bewuster, investeerders zijn strenger en talent wil deel uitmaken van een bedrijf dat een verschil maakt. De strijd tegen de opwarming van de aarde gaat niet enkel over beperkingen. Ze is ook een motor voor innovatie en ondernemerschap.”
