Door routinebanen te automatiseren kunnen mensen langer aan het werk blijven in functies die aantrekkelijker, boeiender en uitdagender zijn. Dat zegt Trends-redacteur Kurt De Cat.
Woensdagmorgen opende de driedaagse vakbeurs Indumation de deuren. In Kortrijk verzamelen 180 exposanten die actief zijn in industriële automatisering. De organisatoren verwachten meer dan zesduizend professionele bezoekers. Automatisering is hot. De zelfrijdende vrachtwagen van Daimler – vandaag nog altijd een prototype – blijft het nieuws halen, maar heel vaak worden ook doemberichten over automatisering en robotica de wereld ingestuurd. Wat gaan we doen als robots morgen onze baan overnemen?
De eerste nieuwsberichten die worden opgesteld door computers, zijn al een feit. Is dat een reële bedreiging voor het werk van een professionele journalist? Helemaal niet. Terwijl het computeralgoritme een copy-pastestukje maakt over de kwartaalresultaten van een beursgenoteerd bedrijf op basis van de data in het persbericht, kan de mens zorgen voor toegevoegde waarde. Zijn netwerk inzetten, rondbellen, extra feiten en commentaren verzamelen, en die verwerken tot een sterk stuk met analyses en achtergrondinformatie. Dat creatieve arbeidsproces is toch duizend keer boeiender dan het bewerkte persbericht zo snel mogelijk online te zetten?
Industriële bedrijven die volop inzetten op het automatiseren van arbeidsprocessen doen dat inderdaad vooral om te besparen op de hoge loonkosten. Als er een businesscase wordt uitgewerkt voor een investering in robotica, wordt de return-on-investment gehaald door te knippen in het personeelsbestand. De automatiseringsbranche pakt bij de verkoop van projecten gretig uit met zulke cijfers.
‘Automatisering maakt banen boeiender’
Een lasrobot die volcontinu en kwalitatief werkt, vervangt vijf geschoolde lassers. Maar die lasrobot wordt niet alleen ingezet om op loonkosten te besparen. Lassen is een knelpuntberoep – zwaar werk, dat gebeurt in moeilijke omstandigheden. Lassers moeten zich beschermen met speciale pakken, helmen en afzuigkappen. Als een bedrijf geen mensen vindt om bepaalde banen te doen, is automatisering het enige antwoord om de activiteit hier te houden.
Door routinebanen te automatiseren kunnen mensen langer aan het werk blijven in functies die aantrekkelijker, boeiender en uitdagender zijn. Is het nog van deze tijd om mensen in te zetten voor repetitief werk? Arbeidsergonomisch bekeken is het toch een goede zaak dat diepvriesmagazijnen geautomatiseerd zijn? Ook de maakindustrie blijft mensen nodig hebben om het productieapparaat draaiend te houden. Er is vooral behoefte aan technici die de robots programmeren, installeren, onderhouden en herstellen. Technische profielen – en dat hoeven niet allemaal ingenieurs te zijn – moeten die sterk geautomatiseerde productielijnen up-to-date, efficiënter en energiezuiniger maken.
Automatisering en werkgelegenheid gaan in de praktijk hand in hand. Wat in deze discussie wel een aandachtspunt is, is de groeiende kloof tussen hoog- en laagopgeleiden. Wie een robot kan programmeren, heeft meer kansen op de arbeidsmarkt. In plaats van te jammeren over de robots die onze banen inpikken, moeten we resoluut inzetten op technische scholing en levenslang leren.
