‘Apple is sluw gepakt door Fortnite’

Apple zou zo’n 20 miljard dollar per jaar verdienen aan commissies via zijn downloadwinkel. Enkel via die App Store kun je apps installeren op mobiele toestellen van Apple. Dat heeft veel voordelen. Zo zijn er bijna geen apps die virussen of andere malware bevatten, en hoeft een appontwikkelaar dankzij het geïntegreerde betaalsysteem zelf geen transactiesystemen op te zetten. Maar Apple zweert bij een commissie van 30 procent op de aankoop van apps of de verkoop van digitale zaken en abonnementen die binnen apps gebeuren. Dat zeer hoge percentage is grote spelers als Epic Games al jaren een doorn in het oog. Zij weten ook dat alleen al de verwerking van de transactie hun een pak minder zou kosten, als ze zelf met hun eigen betaalsysteem zouden werken. Fortnite introduceerde die optie gisteren in de apps voor Apple. Enkele uren later had Apple de game al uit de App Store gehaald.

Apple had er niet op gerekend dat Epic Games gisteren de juridische klacht zou publiceren, die het direct na de verbanning had ingediend. Tegelijk toont Epic in Fortnite aan alle spelers een filmpje, waarin Apple wordt afgeschilderd als een autoritaire staat, naar de klassieker 1984 van George Orwell. Dat is een parodie op een legendarisch bombastisch reclamefilmpje in de jaren tachtig, toen Apple zich positioneerde als de underdog die de computergebruikers onder het juk van het autoritaire IBM wou laten ontsnappen.

Epic Games schreeuwt dus overal van de daken dat Apple zijn macht misbruikt. Daar had Apple wellicht niet op gerekend. Het had onlangs een speciale regeling uitgewerkt, zodat Amazon minder commissie moet betalen op zijn apps en diensten via de App Store. Amazon was ook al jaren ontevreden. Voor een andere techgigant kwam er een uitzondering, maar de rest moest nog de hoge commissies blijven betalen. Epic Games wil, of wist dat het, geen voorkeursbehandeling zou krijgen, en voert nu via de publieke opinie de druk op voor een algemene verlaging of zelfs de afschaffing van die commissies.

Voor Apple zijn de risico’s echter groter dan imagoschade en een algemene verlaging van de commissies. De afgelopen jaren hebben ook spelers als Spotify en Netflix geklaagd over de manier waarop Apple de regels van zijn App Store zo schrijft, dat zijn eigen streamingdiensten een duwtje in de rug krijgen. Stilaan wordt de case voor machtsmisbruik zo groot, dat de concurrentiewaakhonden in de Verenigde Staten en in de Europese Unie een even sterk dossier hebben als destijds rond de eeuwwisseling tegen Microsoft. Er waren toen veel klachten over de dominantie van het Windows-besturingsysteem, en vooral over de manier waarop het de populariteit van de onafhankelijke Netscape-browser de kop in drukte. Het werd een jarenlange juridische strijd, waarbij Microsoft zelfs even dreigde opgebroken te worden. Maar uiteindelijk bleef het bij grote boetes. Volgens veel experts was Microsoft daardoor wel bang geworden. Het kon niet langer voluit zijn dominantie gebruiken, om te beletten dat Google en Apple de markt van respectievelijk de onlinereclame en die van de mobiele toestellen naar zich toe trokken.

Dezelfde juridische uitputtingslag en enorme boetes zijn nu een veel realistischer scenario geworden door de aanklacht van Epic Games. Het bedrijf heeft sluw ingespeeld op de koppigheid en de inhaligheid van Apple rond die te hoge commissies. Apple heeft dit volledig aan zichzelf te danken.