‘Almaar meer ondernemers stellen hun model ter discussie’

Door de coronacrisis zien veel bedrijven hun omzet kelderen. Noodgedwongen heroriënteren ondernemers hun bedrijf om nieuwe inkomsten aan te boren.

De digitale drukkerij Burocad en de copycenterketen Printsalon, die vier winkels telt, reageerden creatief op de coronacrisis. Sinds het virus het economische leven grotendeels heeft stilgelegd, hebben ze samen tal van nieuwe artikelen op de markt gebracht: stickers om aan balies en winkelkassa’s aan te geven waar de klanten moeten staan om de nodige afstand te bewaren, dispensers met handsprays en navulbussen, mondmaskers voor bedrijven, plexiwanden voor balies, flesjes handgel met personaliseerbare labels, een website waar studenten hun printwerk kunnen bestellen, spatmaskers en de webshop ikdankje.be, met een kledingcollectie om het zorgpersoneel te bedanken – 5 euro per kledingstuk wordt doorgestort aan het Covid19-fonds.

“Als creatief bedrijf dat veel met innovatie bezig is, hebben we snel gereageerd. Het eerste product was binnen de week op de markt”, zegt Mieke Neven, de CEO van Burocad en Printsalon. Samen hebben beide kmo’s 45 werknemers. “De mondmaskers voor bedrijven hebben geen certificering nodig. We vroegen specialisten welk materiaal we konden gebruiken. Onze klanten, vooral productiebedrijven, zijn heel tevreden dat ze hun werknemers kunnen beschermen met die mondmaskers.”

“Met Burocad werken we vooral voor marketeers van kmo’s, reclamebureaus en evenementen”, zegt Mieke Neven. “In die laatste sector waren er meteen annulaties en uitstel. De budgetten voor marketing in bedrijven werden niet opgenomen. De vier vestigingen van Printsalon moesten dicht. Van de 21 werknemers werken er nog drie achter de schermen in een van de vier winkels. De overige medewerkers zijn tijdelijk werkloos. Ook bij Burocad is er tijdelijke werkloosheid.”

Printsalon zag zijn omzet in maart met meer dan de helft terugvallen. Bij Burocad was dat ook bijna de helft. De lancering van de nieuwe producten maakt wat van dat verlies goed. “We halen met Printsalon in maart 54 procent van onze normale omzet, waarvan bijna 15 procentpunt te danken is aan nieuwe initiatieven. Met Burocad zitten we op 75 procent van onze omzet en bijna 20 procentpunt komt van nieuwe business”, legt de Limburgse bedrijfsleider uit. “Met die producten tonen we onze klanten ook dat we innovatief uit de hoek kunnen komen en onze werknemers zien dat we snel kunnen reageren.”

Vloggen

Niet elke sector leent zich voor een snelle lancering van nieuwe producten, ook niet als de ondernemers creatief zijn. “Wij zijn een transportbedrijf en op sommige momenten rijdt geen enkele van onze vrachtwagens, terwijl ze vroeger continu op de baan waren”, zegt Alexandra Limage, de CEO van Sprint Transport, dat de afgelopen jaren steevast met zo’n 20 procent is gegroeid en nu veertig mensen in dienst heeft. Het bedrijf is gespecialiseerd in het vervoer van gevaarlijke stoffen, distributie en sneltransport in België en de buurlanden.

Sprint Transport reed veel voor kleding-, bier- en bandenbedrijven, maar die ritten vielen weg. Het transport voor de medische sector blijft wel lopen, maar is ook verminderd. “Alleen dringende operaties worden nog gedaan. Wel kunnen we nu handgels leveren omdat we gevaarlijke stoffen vervoeren, maar dat is weinig in vergelijking met wat is weggevallen. Wij werken nu met maximaal vier in plaats van tien personen in de medische sector, ” zegt Alexandra Limage, die in 2018 de Womed-prijs als vrouwelijke ondernemer van het jaar kreeg.

Meer dan haar bedrijf moest ze zichzelf heruitvinden.”Ik ben een netwerker in hart en nieren, ik volgde verschillende cursussen, dat viel allemaal weg. Gelukkig had ik net ons bedrijf financieel laten doorlichten, zodat ik weet hoeveel tijd we kunnen overbruggen. Ik heb de nummerplaten van enkele vrachtwagens gehaald en die binnengebracht, zodat we er tijdelijk geen verzekeringspremie voor hoeven te betalen. We draaien nu elke dag met verlies, omdat de vaste kosten doorlopen.”

“Je ziet veel bedrijven een webshop starten, maar dat kunnen wij moeilijk doen”, zegt Alexandra Limage. “Ik ben daarom beginnen te vloggen (een videoblog bijhouden, nvdr) om mijn verhaal en tips te delen. Daar krijg ik veel positieve reacties op van andere ondernemers. Ondertussen bekijk ik met een socialemediaexpert hoe we ondernemers kunnen helpen met informatie over crisiscommunicatie, de motivatie van medewerkers of financiële planning. Ik praat nu op een andere manier met bedrijven.”

Het transportbedrijf zag twee werknemers vertrekken nadat ze een jobaanbieding van een ander bedrijf hadden gekregen. “We moeten er alles aan doen om onze mensen te blijven motiveren en hen bij de firma te houden”, zegt Alexandra Limage. “We willen er staan zodra er weer werk komt.”

Kortingen geven

Eva Reggers, ondernemerscoach bij Unizo, bemande mee de coronalijn van de ondernemersorganisatie. Zij en haar collega’s beantwoordden al 35.000 vragen. Reggers zag hoe de vragen verschoven van problemen zoals ‘Mag ik open blijven?’ of ‘Hoe zet ik een werknemer op tijdelijke werkloosheid?’ naar andere vragen. “Hoe zet ik een webshop op? Hoe zet ik een nieuw product dat ik heb bedacht in de markt?”, geeft Eva Reggers als voorbeeld.

De ondernemerscoach maakt een onderscheid tussen twee soorten bedrijven als ze advies geeft over het beginnen van een webwinkel. “Bij winkels die hun gewone aanbod online toegankelijk maken voor bestaande klanten, zie je fouten sneller door de vingers. Als ik iets niet meteen vind, kan ik die ondernemer gewoon mailen omdat ik hem ken. Maar als je een professioneel aanbod hebt dat er een jaar later nog moet staan, mag je geen fouten maken. Iedereen kent het gebruiksgemak van onlinewinkels als Zalando en Bol.com.”

Reggers wil ondernemers vooral duidelijk maken dat ze een businesscase moeten hebben als ze nieuwe producten lanceren of met een webwinkel starten om hun zaak te heroriënteren. “Een goed voorbeeld is de yogastudio Plooy, die al een mooie community met klanten had”, zegt Eva Reggers. “Die studio geeft nu ook online les en heeft haar prijzen kunnen handhaven. Ze ziet zelfs klanten van vroeger terugkeren. Te veel bedrijven werken nu een onlineaanbod uit en gooien met kortingen. Maar je mag niet vergeten dat wat je op korte termijn doet, gevolgen heeft op lange termijn. Als je betalingsuitstel of een overbruggingskrediet wil, moet je je dossier hard maken bij de bank. Je ondermijnt jezelf dan door op korte termijn kortingen te geven, want je kan ze later moeilijk laten vallen.”

Ruimere horizon

Nu de crisis lang begint te duren, worden de vragen van de ondernemers steeds breder. “Hoe langer de crisis duurt, hoe meer ondernemers hun businessmodel ter discussie stellen”, zegt Eva Reggers. “Dachten ze eerst na over hoe de lockdown te overleven, dan zie je dat hun horizon steeds ruimer wordt. Ze vragen zich af hoe ze het virus het hoofd kunnen blijven bieden als we er nog lang mee zitten.”

Ook Mieke Neven denkt na over de toekomst. Ze ziet liever dat de quarantainemaatregelen tegen het coronavirus twee à drie weken langer aanhouden dan te snel het openbaar leven weer op te starten. Dan ga je na een paar weken misschien naar een nieuwe piek in het aantal besmettingen en komt er een tweede lockdown, vreest ze. Ondertussen denkt ze na over hoe ze haar twee bedrijven na de coronacrisis zal leiden. “We stonden al sterk in innovatie, maar we hebben geleerd dat we nog veel sneller met nieuwe producten naar de markt kunnen gaan”, zegt Mieke Neven. “Ik kijk ernaar uit om weer commercieel aan de slag te kunnen gaan, maar dat hoeft niet altijd met de auto te zijn. Op korte termijn kun je veel mensen rond de tafel krijgen met een videoverbinding. Dat zal voor tijdswinst zorgen en onze wegen ontlasten. Menselijk contact blijft belangrijk, maar met een videovergadering kan je sneller beslissen.”

Kleurrijke mondmaskers als accessoire

Is het voor de meeste gevestigde bedrijven al moeilijk om de crisis het hoofd te bieden, voor starters is de onzekerheid zo mogelijk nog groter. “Ik heb net een partij katoen gevonden van goede kwaliteit”, zegt Irma Hofer, ontwerpster van Oliveera Couture. “Ik heb me verdiept in hoe je mondmaskers moet maken en gebruiken. Ik maak nu maskers in twee of drie lagen katoen. Voor mijn kinderen, mijn man en mezelf maakte ik patronen die mooi aansluitend waren. Ik wil met exclusieve prints en stoffen van het mondmasker een origineel accessoire maken dat mooi bij je outfit past. De bestellingen uit mijn kennissenkring beginnen binnen te stromen. Ik kan het amper aan. Ik wil contact opnemen met een atelier voor de productie, zodat ik me kan concentreren op het ontwerp en de administratie.”

Irma Hofer had jaren geleden met Oliveera een modelabel opgericht, maar maakte enkele verkeerde keuzes met partnerschappen. De Leuvense ging twee jaar geleden weer in loondienst werken, maar de coronacrisis zette haar werkloos thuis. Ze zag een kans en pikte het ondernemerschap weer op, al moet ze de juridische doorstart van haar eenmanszaak nog regelen. “Het komt er nu eerst op aan stof en elastiek te vinden, marketing te doen via Facebook en Instagram, en een webshop te maken. In de toekomst wil ik dan langzaam naast de mondmaskers meer artikelen aanbieden en uitbreiden in de mode.”