AB InBev en Delhaize testen biertransport per spoor uit

Grote verladers zoals AB InBev en Delhaize verkennen het spoor als alternatieve transportvorm. Delhaize heeft de ambitie drie goederentreinen per week te doen rijden tussen Luik en Ninove. Dat houdt jaarlijks 5000 vrachtwagens van de baan.

“Ik wist dat het ooit zover zou komen, maar ik had gedacht dat het sneller zou gaan”, zegt Frank Coppens, bestuurder en logistiek manager van Remitrans. Zeven jaar geleden al investeerde het familiale transportbedrijf in de spoorwegterminal aan de rand van de bedrijvenzone in Ninove. “Tien jaar geleden liepen we een groot project mis, omdat de opdrachtgever een spooraansluiting nodig had”, vertelt Coppens. “Het goederenspoor lag hier, maar het was niet operationeel. Drie jaar later hebben we een magazijn van 12.000 vierkante meter gebouwd, met loskades aan het spoor. We investeerden 400.000 euro in de vernieuwing van het spoor.” Dinsdag werd de eerste goederentrein gelost op de terreinen van de Oost-Vlaamse transporteur, in aanwezigheid van federaal minister van Mobiliteit François Bellot (MR), Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) en gedeputeerde Geert Versnick (Open Vld), de voorzitter van de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij (POM) Oost-Vlaanderen.

Remitrans is actief in huif- en silotransport en logistiek. Het familiebedrijf, dat Remi Dedoncker vijftig jaar geleden heeft opgericht, wordt gerund door de tweede generatie. Remitrans heeft een vloot van 70 vrachtwagens en doet vooral nationaal transport. Het beschikt over vier logistieke sites in Ninove, goed voor 60.000 vierkante meter magazijnen op een terrein van 7 hectare. Drie van de vier magazijnen beschikken over een spooraansluiting. De familiale groep boekte in 2016 een omzet van 35 miljoen euro met 130 medewerkers.

Samenwerken met de buren

De eerste trein die Remitrans deze week ontving, transporteerde 250 pallets pils tussen de brouwerij van AB InBev in Jupille en het distributiecentrum van Delhaize in Ninove. Daarmee willen de partners operationele ervaring opdoen met goederentransport over het spoor. De coördinatie van de economische studie en het op het spoor krijgen van de eerste trein, een traject van 140 kilometer, is het werk van de POM Oost-Vlaanderen. Een derde van het budget, 54.000 euro, is bijeengebracht door AB InBev, Delhaize en Remitrans. De provincie Oost-Vlaanderen financierde een derde met middelen uit het Klimaatactieplan. De rest kwam van de POM Oost-Vlaanderen. Tegen 2018 wil de provincie meer dan duizend vrachtwagens van de weg halen door het transport te organiseren via het spoor of de binnenvaart.

Bij Remitrans zien ze die verschuiving van de vrachtwagen naar het spoor niet als een bedreiging. “Vrachtwagens blijven nodig. De laatste kilometer zul je altijd met een truck moeten doen. Maar de wegen slibben dicht en we vinden geen chauffeurs. Als we als transportbedrijf een graantje kunnen meepikken van het spoor en de goederen naar de eindbestemming kunnen rijden, zijn we nog altijd de winnende partij. Het is niet of de vrachtwagen of het spoor, het is de vrachtwagen én het spoor. Je hebt de combinatie nodig”, stelt Frank Coppens.

Dat het project is opgezet met Delhaize als partner, is geen toeval. De logistieke site van Remitrans ligt naast het distributiecentrum van Delhaize in Ninove. De retailgroep legt de laatste hand aan het nieuwe automatische distributiecentrum, goed voor een investering van 138 miljoen euro. Begin volgend jaar moet het magazijn van 70.000 vierkante meter operationeel zijn. Het distributiecentrum in Ninove is gespecialiseerd in snel roterende producten zoals dranken, ontbijtproducten, koekjes, deegwaren, toiletpapier en luiers. Het grootste magazijn van Delhaize in ons land is gevestigd in Zellik (130.000 vierkante meter). “We leveren al met 25 vrachtwagens per dag bij Delhaize”, zegt Coppens. “We rijden voor verscheidene leveranciers van de keten. De samenwerking is altijd goed geweest. Als één partij ons kon helpen die trein in gang te krijgen, dan was het Delhaize wel.”

Goederenstromen bundelen

“Voor zulke projecten moet de tijd rijp zijn”, zegt Luc D’Hondt, die bij Delhaize verantwoordelijk is voor de optimalisatie van de Europese transporten. D’Hondt plant met zijn team 150 transporten per week, 7500 per jaar. “We proberen inkomende goederenstromen zo veel mogelijk te bundelen en te combineren. Het is de bedoeling zo veel mogelijk met volle vrachtwagens te rijden.” De impact is nog klein: in het distributiecentrum in Zellik rijden elke dag zo’n 700 vrachtwagens aan en af. “Maar je moet ergens beginnen. Mijn opdracht is de switch naar andere transportmogelijkheden te maken. We doen bijvoorbeeld al een deel van de goederentransporten via het spoor vanuit Milaan. Vanuit Zuid-Italië werken we met kustvaart. De boodschap is: wie vandaag de trein of de boot mist, zal hem morgen zeker missen. We zullen in de toekomst nog altijd vrachtwagens nodig hebben. Waar er alternatieven zijn, zoeken we die op, en als ze economisch haalbaar zijn, overwegen we die”, stelt D’Hondt. Duurzaamheid is het kernwoord voor zulke projecten. Het transport per spoor stoot tot acht keer minder CO2 uit dan het wegtransport.

“Vijf jaar geleden zaten we al met Remitrans rond de tafel. De tijd was toen nog niet rijp. Vandaag vallen alle puzzelstukken in elkaar”, getuigt D’Hondt. De deadline van de spoorwegbeheerder Infrabel trok de biertrein finaal op gang. Infrabel was plan de wissel die de toegang tot het goederenspoor aan de bedrijvenzone in Ninove regelt te schrappen. Dat voornemen alarmeerde Frank Coppens om druk te zetten op alle partijen. De POM Oost-Vlaanderen bracht alle partners rond de tafel, berekende de financiële haalbaarheid van de trajecten en kwam met een scenario voor de eerste trein. Uit het rekenwerk van de POM blijkt dat de trein vanaf een bepaald volume evenveel kost als de inzet van vrachtwagens. Dat was het sein waarop alle partijen in gang schoten. Ze schreven Infrabel aan om de afbraakwerken van de Ninoofse wissel te stoppen. Het project kreeg uitstel op voorwaarde dat de eerste biertrein nog dit jaar zou rijden.

Lege kilometers

De trein die dinsdag voor het eerst de spoorwegterminal van Remitrans aandeed, had het equivalent van acht vrachtwagens aan boord. AB InBev leverde de lading af in de Euroports-terminal in Luik, op 700 meter van de brouwerij in Jupille. Het spoorbedrijf Lineas reed de trein naar Ninove (zie kader), waar Remitrans de lading loste en ze met een truck op CNG-gas afleverde bij het distributiecentrum van Delhaize, op 750 meter van het goederenspoor. “Zodra ons nieuwe distributiecentrum in Ninove operationeel is, begin 2018, hebben we de ambitie hier drie treinen per week te ontvangen. Tussen Luik en Ninove zien we een potentieel om 5000 vrachtwagens van de weg te halen”, voorspelt D’Hondt.

“Het voordeel aan dat project is dat je altijd een retourvracht hebt, het leeggoed. Dat is het gemakkelijkste voor een transporteur. Zo vermijd je lege kilometers”, vult Coppens aan.