Na een behoorlijk 2018 kan 2019 weleens overgangsjaar worden voor de Vlaamse kantoormarkt. Want het aanbod van nieuwe, interessant gelegen kantoorruimte droogt op.
De Vlaamse kantoormarkt heeft een meer dan degelijk jaar achter de rug. In de belangrijkste vijf kantoormarkten – Antwerpen, Gent, Mechelen, Leuven en Hasselt – noteerde de vastgoedadviseur JLL een daling van de leegstand. “Voor de Vlaamse kantoormarkt als geheel is de leegstand voor het eerst in een tiental jaar onder 10 procent gezakt”, stelt Ralph Schellen, het hoofd van de Vlaamse kantoormakelaardij bij JLL.
Er zijn meerdere verklaringen. Het nog altijd vrij gunstige economische klimaat ondersteunt de vraag naar kantoorruimte. Ook de reconversie van verouderde kantoren naar residentieel vastgoed drukt de leegstand, en het aanbod van nieuwe kantoorontwikkelingen is aan de magere kant. “In nieuwe kantoorgebouwen is er zo goed als geen leegstand”, merkt Ralph Schellen op. “Duurzame kantoorgebouwen dicht bij een station of met voldoende parkeerruimte, raken heel snel ingevuld.”
Gent: wachten op projecten
Vooral op de Gentse kantoormarkt heerst schaarste. “Rekening houdend met enkele transacties die nog in de pijplijn zitten, komen we uit op een leegstand van 4 procent. Dat is stilaan problematisch”, meent Schellen. Ronny Nuten, die de kantoormakelaardij leidt bij Hugo Ceusters-SCMS, bevestigt dat. “Bedrijven hebben nauwelijks nog keuze in Gent. Vooral voor snel groeiende bedrijven is dat lastig, want die hebben echt meer ruimte nodig. Daardoor zijn ze soms verplicht een niet-optimale keuze te maken.”
Is er beterschap in zicht? Volgend jaar verhuist ING naar het Diamantgebouw aan het Sint-Pietersstation, waardoor onder meer ruimte vrijkomt in de Zuiderpoort. Er staan ook enkele nieuwe projecten op stapel. Alides ontwikkelt op zijn oude bedrijfssite het gemengde project Forum. “Er komen vijf kantoorgebouwen, waarvan men er een op risico zal bouwen”, weet Ralph Schellen. Ook op The Loop lijkt weer wat schot te komen in enkele kantoorontwikkelingen. Banimmo, onlangs overgenomen door Patronale Life, heeft er plannen voor twee nieuwe kantoorgebouwen. Het is ook uitkijken naar de plannen van Upgrade Estate, dat de grondposities van Herman Uyttersprot op The Loop heeft overgenomen. “Het lastige in Gent is dat de plannen nog niet heel concreet zijn”, zegt Nuten. “Het is heel moeilijk te zeggen wanneer die projecten er komen. Dat creëert een soort van vacuüm in de markt.”
Tussen 2009 en 2013 is nauwelijks kantoorruimte gebouwd in Antwerpen” – Ralph Schellen, JLL
Antwerpen: op zoek naar nieuwe locaties
Ook in Antwerpen droogt het aanbod aan nieuwe kantoorruimte op. Post X en The Link, twee grote nieuwbouwprojecten in de buurt van het station van Berchem, zijn volledig verhuurd. “Tussen 2009 en 2013 is nauwelijks kantoorruimte gebouwd in Antwerpen”, merkt Schellen op. “Het nieuwe aanbod door die grote projecten is dan ook snel geabsorbeerd. Antwerpen zou baat hebben bij 30.000 à 40.000 vierkante meter extra nieuwe kantoorruimte in de komende twee, drie jaar.”
Ook Ronny Nuten meent dat de Antwerpse kantoormarkt nog niet verzadigd is: “Wij krijgen nog altijd veel vragen van bedrijven die hun verouderde kantoorgebouw willen ruilen voor een stek in een efficiënter en duurzamer gebouw.”
Een en ander speelt misschien in de kaart van Campus West op Linkeroever. Dat is nu het enige grootschalige kantoorproject op de Antwerpse kantoormarkt. Groep Bouwen plant er 43.000 vierkante meter kantoorruimte. Een eerste kantoorgebouw (8000 m2) wordt ingenomen door Cronos Groep. “Ik kan me voorstellen dat de aanwezigheid van Cronos kan helpen om nog IT-spelers aan te trekken”, zegt Nuten. “Ook omdat die sector nog sterk afhankelijk is van de wagen. Want Campus West is natuurlijk niet echt een centrumlocatie.”
Aan het Centraal Station heeft Cordeel ook plannen voor een gemengd project, met een belangrijk aandeel kantoorruimte. En Alides en Cores Investment hebben de sites van Connectimmo (Proximus) en bpost langs de Singel in Berchem verworven. Ze willen er een grootschalig kantoorproject met drie gebouwen realiseren. “De stad denkt voor nieuwe kantoorontwikkelingen aan de omgeving van de Luchtbal en Schijnpoort”, weet Ralph Schellen.” Dat zou ook passen in de opwaardering van het station Luchtbal.”
