ZWITSERSE BANK

We moeten onze argeloze klanten iemands knappe gezicht laten zien. Dan kunnen we ze beter bedriegen. De opmerking is weliswaar ironisch bedoeld, maar de toon is gezet. De klanten van de eerbiedwaardige Zwitserse bank waar de vermogensbeheerder werkt die deze frase eruit flapt, kunnen voortaan minder rustig slapen. Gelukkig is Geheime rekening slechts een roman. Of is er meer aan de hand? De auteur, Christopher Reich, werkte acht jaar lang voor zo’n discrete Zwitserse bank in Genève en Zürich, voor hij zich aan een schrijverscarrière waagde. Het mag dus niet verwonderen dat hij een erg overtuigend beeld schetst van het wel en wee in zo’n instelling. Helaas slaat deze lofbetuiging enkel op de beginhoofdstukken. Gaandeweg ontaardt de financiële thriller in een ongeloofwaardig misdaadverhaal waarin actie, geweld en gruwel de bovenhand halen. De inventiviteit en subtiliteit van de aanvang zijn dan al lang vage herinneringen.

Het boek leent zich dus enkel als lome strandlectuur. Hier zou een punt kunnen staan. In dit geval is de kous daarmee echter niet af. De plot wentelt zich immers rond een schrijnend geval van het witwassen van misdaadgeld. Reich, een Zwitserse Amerikaan die opgroeide in Tokio en Los Angeles, beschrijft zonder schroom hoe een Turks-Libanese drugbaron (met vernietigende terreurplannen tegen Israël) een paar Zwitserse banken volledig in zijn greep krijgt. Hij laat zoveel geld witwassen, dat ze niet meer buiten hem kunnen. Met zijn extreme gewelddadigheid bindt hij hen. Tussendoor legt hij enkele mogelijke klikspanen voorgoed het zwijgen op.

Reich schetst evenwel niet alleen het portret van een lugubere, rancuneuze en paranoïde peetvader, hij haalt ook venijnig uit naar de bankiers. Zelfs al eindigen ze als slachtoffer, velen laten zich wel eerst verleiden door pure hebzucht en geldingsdrang. Sommige hoge omes spelen het perfide spel zo lang mogelijk mee, tot in de meest gewelddadige consequenties. Dat is dan ook de onverkwikkelijke morele boodschap van Reich: door hun witwaspraktijken maken ze zich medeplichtig.

Deze wrange algemene aanklacht lijkt verdacht veel op een kopie van de onderzoeken van Jean Ziegler. Hij ontmaskerde de Zwitserse bankiers als witwassers, zowel van hedendaags druggeld als ruim een halve eeuw geleden van het door de nazi’s geroofde goud. Er dringt zich dan ook een bangelijke vraag op: heeft Reich gewoon een extreme case bedacht die past in de beschuldigingen van Ziegler of leerde zijn achtjarige bankervaring hem dat de witwassers geen scrupules kennen?

Christopher Reich, Geheime rekening. De Boekerij, 381 blz., 695 fr.

LDD