Zwarte of rode donderdag?

Hoe zult u zich 21 juli 2005 herinneren? Als een zwarte of als een rode donderdag?

De kans is niet gering dat de mislukte bomaanslagen in Londen in uw geheugen gegrift zullen blijven, en niet het feit dat China die dag besliste om de yuan op te waarderen. Ten onrechte. Want dat laatste zou wel eens de grootste impact kunnen hebben op uw dagelijkse manier van leven.

De beslissing om de Chinese munt met 2,1 % te laten stijgen ten opzichte van de dollar en de koers voortaan af te stemmen op een (geheime) korf van munten, is geen wissewasje. Het geeft de groeigigant China grotere vrijheid bij het uitstippelen van een eigen monetaire piste en zou wel eens de eerste reële stap kunnen zijn naar het fel gegeerde statuut van onafhankelijke economische supermacht.

Nu leest u in de kranten bijna dagelijks over terreur, zelfmoordaanslagen en religieus fanatisme. Maar de rode draad die straks in de geschiedenisboekjes zal opduiken, zou wel eens van compleet andere makelij kunnen zijn. Niet het islamitische terrorisme maar de opgang van Aziatische giganten à la China en India – die 2,5 keer meer inwoners tellen dan het rijke Westen, samen goed voor 40 % van de wereldbevolking – zal ons veel diepgaander beïnvloeden.

Nu al slankt een aantal multinationals veel forser af in West-Europa dan in andere regio’s van de wereld. IBM wil 14.500 jobs schrappen, waarvan 70 % in Frankrijk, Duitsland en Italië. General Motors laat een derde van zijn Duitse werknemers afvloeien. Maar ook het ‘Europese’ Arcelor maakte vorige week bekend dat het zijn productie in België, Frankrijk en Duitsland op termijn wil afbouwen. De Luxemburgse staalreus mikt op expansie richting Brazilië, Argentinië en China.

De statistische kans dat u straks in een metro of bus het slachtoffer wordt van een bomaanslag is veel geringer dan het risico dat u uw job verliest of verandert van werk. Een nieuwe lichting ‘derdewereld’-spelers met exotische namen als Infosys (India), Embraer (Brazilië), Acer (Taiwan) of Qingdao Haier (China) komt eraan. De overname van bouwgroep Besix door Orascom (Egypte) of de verkoop van Pauwels Trafo aan Crompton Greaves (India) zijn signalen waar we niet langer naast kunnen kijken.

Het antwoord daarop kan velerlei zijn. Van gewelddadig extreem tot zelfs geweldloos naïef. Een deel van de religieuze bommenterreur in Londen vindt zijn voedingsbodem in het feit dat jonge allochtonen zich het slachtoffer voelen van de westerse consumptiedrang. Ook radicale andersglobalisten maakten om gelijkaardige redenen stelselmatig amok in plaatsen zoals Seattle, Praag, Genua en – recent nog – Gleneagles.

Een andere groep beperkt zich tot vreedzaam protest. Zij sluit zich aan bij ngo’s zoals Oxfam en 11.11.11, die er de rijke landen systematisch van beschuldigen alleen maar oog te hebben voor de economische belangen van hun eigen industrie. Dit ten nadele van meer ontwikkelingsgeld, een gezonder milieu en een grotere sociale dimensie in de markt.

De realiteit is natuurlijk genuanceerder. De economische groeikracht in de Europese Unie en de VS staat effectief onder druk. Landen zoals China, India, Brazilië of Zuid-Korea zijn geen koorknaapjes: zij schermen hun economie af voor buitenlandse investeerders of invoerders. Meer ontwikkelingsgeld in arme landen pompen met corrupte regimes of schulden kwijtschelden van leningen die eerst achteloos door de Wereldbank werden toegekend, zet ook weinig zoden aan de dijk.

Globalisering vereist realiteitszin. Wat baat het bijvoorbeeld om onze Electrabels, Bekaerts, Solvays of Delhaizes nog meer eisen inzake deugdelijk bestuur, milieunormen, boekhoudkundige rapportering en financiële transparantie op te leggen als de Orascoms, Embraers, Lenovo’s en Sabanci’s van deze wereld daaraan feestelijk hun voeten vegen?

Het antwoord op de verdere wereldwijde integratie van onze economie kan alleen nog meer globalisering zijn. Nauwer overleg dus tussen landen op overkoepelend niveau. En precies instellingen zoals de Wereldhandelsorganisatie, de Wereldbank, het Internationaal Monetair Fonds en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling zullen daarbij een cruciale rol spelen. Want zij zullen de markten beter op elkaar moeten afstemmen, regels van vrijhandel doen naleven en regeringen ter verantwoording roepen.

piet.depuydt@trends.be

De statistische kans dat u straks in een metro of bus het slachtoffer wordt van een bomaanslag is veel geringer dan het risico dat u uw job verliest of verandert van werk.