ZONDER TRUUKJES

SCHULDEN LIEGEN NIET.

Overheden, zo is intussen genoegzaam bekend, durven bij de publikatie van hun jaarlijks deficit wel eens links of rechts een post “vergeten”. Op die manier valt het officieel aangekondigde tekort kleiner uit dan het reële tekort. De techniek van de debudgetteringen is de klassieke truuk bij uitstek in dit verband.

Met het volume aan uitstaande schuld valt echter veel moeilijker te jongleren. Tussen het jaarlijkse tekort op de begroting, de jaarlijkse nominale groei van het BBP enerzijds en de aangroei van de overheidsschuld anderzijds bestaat een vrij strakke wiskundige relatie. Uit de evolutie van de schuldratio, gegeven het cijfer van het nominale BBP, valt achteraf op te maken met hoeveel het ware jaarlijkse tekort afwijkt van het reële.

In technische termen heeft men het dan over de stock-stroom-aanpassing (SSA) : de overheidsschuld is een stockvariabele, het jaarlijks deficit een stroomvariabele. De Europese Kommissie berekent sedert enige tijd deze SSA’s systematisch. In tabel 1 (links onder) geven we een overzicht ervan voor enkele EU-lidstaten. De interpretatie van deze cijfers is heel eenvoudig : ze geven aan met hoeveel het jaarlijks tekort, zoals officieel gepubliceerd, moet worden gekorrigeerd om kompatibel te zijn met de schuldcijfers. Een positief cijfer geeft aan dat het officieel tekort met dit cijfer moet vergroot worden.

De cijfers uit tabel 1 tonen aan dat België in de jaren tachtig zeer hoog zat met de SSA-afwijking, zelfs veel hoger dan landen die men hier hoog in de hitparade zou verwachten als Italië en Spanje. In de jaren negentig doet ons land het een stuk beter : neemt men de gekumuleerde cijfers over de periode 1990-’96 dan kunnen enkel Frankrijk, Groot-Brittannië en Nederland een beter rapport voorleggen. Het erg hoge cijfer van Duitsland in 1995 heeft te maken met de schulden van de Treuhand. Voorts valt op dat men in een recessiejaar als 1993 moeilijk aan de verleiding kan weerstaan om te sjoemelen met de jaarbegroting.

In tabel 2 (rechts onder) zetten we specifiek voor België de officiële jaarlijkse deficitcijfers van de periode 1990-’96 naast deze, gekorrigeerd voor de stock-stroom-aanpassingen. België is dus eigenlijk nog nooit zelfs maar in de buurt van een deficit van 3 % geweest. Voor 1996 houden de cijfers uit tabel 2 wel nog geen rekening met de recent aangekondigde maatregelen. Die waren goed voor 115 miljard frank, 1,35 % van het BBP te verwachten voor 1996. Volgens deze metodiek haalt België dus in 1996 een deficit gelijk aan 3,76 % van het BBP.