Zeven vooroordelen over business angels in Vlaanderen
Business angels in Vlaanderen: wie zijn ze, wat doen ze en welke impact heeft hun inbreng op uw bedrijf? Daar bestaan heel wat misverstanden over. Reginald Vossen, directeur van Business Angels Netwerk Vlaanderen (BAN Vlaanderen) en Alexandra Buekens, fondsmanager bij het Ark Angels Activator Fund (AAA Fund), nemen 7 vooroordelen onder de loep. Ze lichten daarbij toe hoe deze vorm van alternatieve funding beantwoordt aan een duidelijke behoefte in het Vlaamse kmo-landschap.
Hieronder vindt u 7 stellingen. U kunt per stelling doorklikken om meer informatie te verkrijgen.
Check: waar of niet waar?
1. Business angels nemen de controle over in uw bedrijf.
2. Als u in zee gaat met business angels, kunt u geen eigenaar blijven van uw bedrijf.
3. Business angels zijn alleen voor starters, vooral hightech start-ups.
4. De juiste business angel vinden is even moeilijk als het vinden van een goed lief.
5. Een business angel is geen barmhartige Samaritaan: die wil geld zien.
6. U moet al uw eigen vermogen investeren in uw bedrijf voor u met business angels in zee gaat.
7. Voor bedrijven die echt een grote financieringsbehoefte hebben, hebben business angels geen zin.
Wat is een business angel?
Business angels zijn privéinvesteerders die niet alleen hun kapitaal ter beschikking stellen, maar ook hun knowhow, hun netwerk en hun ervaring. Dat is een belangrijke meerwaarde ten opzichte van andere investeerders. Ondernemers zijn vaak mensen met een sterk technisch ontwikkelde kennis, die een sterk product of dienst hebben bedacht of ontworpen. De vraag is: hoe zet u dat dan in de markt, hoe bouwt u de business rond uw product op? Daarbij komen business angels goed van pas. Ze kunnen andere ondernemers helpen om hun bedrijfsvoering te professionaliseren, om niet alleen qua investering maar ook financieel-administratief en inhoudelijk een step-up te doen.
1. Business angels nemen de controle over in uw bedrijf
Reginald Vossen van BAN Vlaanderen: “Bij ondernemers zit vaak de angst: gaat zo’n investeerder zich niet te veel bemoeien en uiteindelijk mijn bedrijf overnemen? Nee, dat klopt niet. Business angels zijn niet op zoek naar overnames; niet alleen is hun financiële participatie beperkt, maar ook hun tijd. We zien vaak dat ze in 5 of 6 bedrijven investeren voor een bepaalde periode. In het begin zal hun input intensiever zijn om het bedrijf te helpen om op de rails te komen, daarna zal hun inbreng relatief verminderen om na verloop van tijd te beginnen met een nieuwe participatie. Het gaat natuurlijk om risicokapitaal, vandaar dat business angels gespreid werken.
Bij BAN Vlaanderen doen we ons best om de participaties van de business angels in bedrijven in te perken door syndicaatvorming. Als de te investeren bedragen hoger worden, proberen we 3, 4 of 5 business angels samen in te laten stappen. BAN werkt daarvoor ook met cofinanciering, met een eigen fonds dat we samen met ING hebben opgericht: Ark Angels Activator Fund of het AAA Fund. Voor grotere bedragen kan dit fonds beslissen mee te investeren. We hebben ook een goede samenwerking met het Participatiefonds Vlaanderen om achtergestelde leningen op te vragen op het moment dat zo’n som te groot wordt voor dit soort investeerders.”
Wat is BAN Vlaanderen?
BAN Vlaanderen is het grootste business angel-netwerk van Vlaanderen, dat ondernemers die op zoek zijn naar (durf)kapitaal en kennis samenbrengt met privéinvesteerders. Het netwerk is een vzw die fungeert als een datingbureau tussen ondernemers en business angels. BAN Vlaanderen investeert zelf niet mee, maar werkt als matchmaking-platform. Op dit moment betalen zo’n 250 business angels voor een lidmaatschap. BAN Vlaanderen stelt projecten voor van bedrijven die bij hen aankloppen. Als een project klaar is, zal het in een eerste fase anoniem aan de business angels gepresenteerd worden, als bescherming naar de ondernemer toe. Het gaat om vraag en aanbod, maar wel tussen twee evenwaardige partners die hetzelfde doel hebben: het bedrijf laten groeien en laten floreren. Jaarlijks krijgt dit netwerk meer dan 600 aanvragen van bedrijven, waarvan er bijna 100 een match vinden; uiteindelijk resulteert dat in 25 à 30 investeringsdeals per jaar met een rechtstreekse kapitaalverschaffing van ± 5 miljoen euro. BAN Vlaanderen begeleidt in dit hele proces zowel de ondernemers als de business angels. Meer info: www.ban.be
Wat is het AAA Fund?
Het AAA Fund of Ark Angels Activator Fund is een durfkapitaalfonds dat in 2012 opgericht is door BAN Vlaanderen en ING België om innovatieve starters en snel doorgroeiende kmo’s te financieren. Derde partner is de Vlaamse overheid, die met het ARKimedes-Fonds II mee investeert. Het AAA-Fund kan samen met business angels meer dan 12,5 miljoen euro risicokapitaal investeren in Vlaamse kmo’s, die op die manier een financieringshefboom krijgen om hun groeipotentieel te kunnen realiseren. Het gaat daarbij om ‘gazellen’ of startende bedrijven met een zeer sterk groeiparcours, maar ook om meer mature bedrijven waar een overname, management buy-in of management buy-out de volgende stap is. Het AAA Fund heeft een looptijd van 10 jaar en een investeringsperiode van vijf jaar, het doel is om een portefeuille met een 15-tal participaties op te bouwen. Meer info: www.aaafund.be
2. Als u in zee gaat met business angels, kunt u geen eigenaar blijven van uw bedrijf
Reginald Vossen: “Als een bedrijf dusdanig aan het groeien is dat het eigen vermogen niet genoeg is om die groei te financieren, zijn er meerdere mogelijkheden. Men kan bijvoorbeeld venture capital binnenhalen en een deel van het bedrijf uit handen geven. Het is dan niet altijd evident om opnieuw de volledige eigenaar van dat bedrijf te worden. Business angels stappen in de meeste gevallen na verloop van tijd uit een project. Beroep doen op business angels is dus een goede tussenstap voor sterk groeiende bedrijven en een uitgelezen kans om te leren werken met durfkapitaal en externe aandeelhouders, voor men naar durfkapitaal van grote fondsen gaat kijken. Met een ervaren mede-aandeelhouder in het bedrijf leert men veel. Het is voor veel ondernemers de eerste keer in hun leven dat ze hun bedrijf op die manier laten groeien. Dat doet men best met partners die dezelfde belangen hebben, angels dus. Daarna kan men nog altijd in de richting van andere financiersmogelijkhedengaan zoals verkoop op het binnenbrengen van het in een grotere groep.”
3. Business angels zijn alleen voor starters, vooral hightech startups
Reginald Vossen: “Het is niet zo dat business angels er enkel zijn voor starters, al maken die wel 70 tot 80% van de groep uit. Business angels zijn op zoek naar een verhaal van vernieuwing en een andere marktbenadering waardoor een markt opengezet kan worden. Die schaalvergroting zorgt voor het financiële rendement waar investeerders naar op zoek zijn. Business angels zijn dus niet geschikt voor elk bedrijf en elke business. Wat zijn voorwaarden voor deze investeerders om in te stappen? De belangrijkste factor is dat er groei in het bedrijf moet zitten. Dat heeft te maken met het gewenste rendement op het ingebrachte kapitaal. Qua sectoren sluiten business angels niets uit. 30 tot 35% van de deals van BAN Vlaanderen vallen binnen de IT-sector, maar de rest zit in meer traditionele industrie, in diensten, in gezondheid … Alles in ‘business to business of business to consumer’ op voldoende grote schaal is mogelijk.”
4. De juiste business angel vinden is even moeilijk als het vinden van een goed lief
Reginald Vossen: “Hoe vindt men dan een business angel die helemaal in het plaatje van een onderneming past qua ervaring, qua sector, qua netwerk en qua grootte van investering? Het is echt maatwerk. Daarbij is het ene netwerk succesvoller dan het andere. De schaal waarop het netwerk werkt is uiteraard belangrijk. BAN Vlaanderen heeft jaarlijks 100 dossiers die het kan presenteren en die naar meer dan 200 business angels gaan. Potentieel ontstaan daar heel veel matches, maar toch zie we dat de uiteindelijke slaagkans één op tien is. Ons systeem is erop gestoeld dat een business angel zelf moet reageren op het project. Als een business angel interesse heeft getoond, moet nog blijken of de partijen – ondernemer en business angels- voor elkaar in de wieg gelegd zijn. Dat is een heel parcours van elkaar leren kennen en vertrouwen opbouwen. Daarna kunnen we pas beginnen aan het sluiten van de deal. Bij BAN worden er 80 tot 90 trajecten per jaar in gang gezet en begeleid van start tot finish, maar gaan er toch nog 50 à 60 fout. Waarom? Omdat het vertrouwen wegvalt, omdat het dossier niet evolueert zoals gedacht, omdat er uiteindelijk geen akkoord komt … De ondernemer moet zelf ook nagaan of hij met de business angels wil werken, wat hun achtergrond is, hoe ze ondersteuning kunnen bieden om het businessplan beter te maken of commerciële ondersteuning kunnen bieden. Alleen als het op al die vlakken klopt, is het een goede match. Een ondernemer heeft het recht om te zeggen met welke business angels hij wil werken en met welke niet. Dat is bijvoorbeeld ook het verschil met een crowdfundingplatform of met een fonds: in dat geval kan een ondernemer niet kiezen wie zijn aandeelhouders zijn.”
5. Een business angel is geen barmhartige Samaritaan: die wil geld zien
Reginald Vossen: “Het gaat inderdaad niet over liefdadigheid. Een business angel wil rendement. Als men met risico’s gaat werken, wordt dat nog hoger. Dat is een vorm van risicospreiding: als een business angel in een aantal projecten stapt, dan weet hij dat sommige geen rendement zullen hebben of zelfs verlies zullen maken. Dat moet een ander project dan goedmaken. Het logische gevolg: een project dat een rendement van 5 à 6% toont, zal niet aantrekkelijk zijn. Hoe hoog dat rendement moet zijn, hangt af van de risico-perceptie. Als het om een matuur bedrijf gaat met een zeker trackrecord zal de business angel misschien met een iets lager rendement tevreden zijn of zelfs met een soort van lening gaan werken. Is het een jong bedrijf dat misschien niet van de grond zal komen, dan kan dat gaan om rendementen van 20 tot zelfs 25%.
6. U moet al uw eigen vermogen investeren in uw bedrijf voor u met business angels in zee gaat
Reginald Vossen: “Wanneer is het moment daar om met business angels in zee te gaan? Alles begint bij de groeicurve van een bedrijf: wat kunt u tonen? Als u op een gegeven moment zelf de bottleneck wordt van uw groei door eigen financiële beperkingen, dan bent u verkeerd bezig. Het is een kwestie van goed te timen. Het geeft een business angel meer zin als u zelf meedoet in dat groeiverhaal. Maar moet je tot tegen het dak gaan? Dat brengt ook weer risico’s mee.. Het is vaak zo dat een investeringsronde met durfkapitaal vaak gevolgd wordt door een tweede ronde als het goed gaat. En als het niet zo goed als verwacht gaat, is er vaak een injectie nodig waar uw input als ondernemer ook belangrijk is. Coördinatoren die business angels en ondernemers bij elkaar brengen, moeten in dat opzicht helpen zorgen voor een evenwicht tussen de business angels en de ondernemer, er moet een gezonde verhouding tussen de input van beide partijen zitten.”
7. Voor bedrijven die echt een grote financieringsbehoefte hebben, hebben business angels geen zin
Alexandra Buekens van AAA Fund: “Het klopt dat er een limiet is aan wat business angels kunnen en willen investeren, maar dat wil niet zeggen dat bedrijven die een grotere financieringsbehoefte hebben geen beroep kunnen doen op de knowhow, ervaring en de financiële input van business angels. Banken kunnen en willen dit type bedrijven – met een groter risico en een grotere kapitaalsbehoefte- niet altijd financieren, terwijl het bedrag voor individuele privé-investeerders of zelfs een collectief van business angels te hoog is. Die kloof in de Vlaamse financieringsmarkt is ondertussen opgevuld door de oprichting van een aantal durfkapitaalfondsen waarbij privé-investeerders, de bank en de overheid samenwerken. Zo ook het Ark Angels Activator Fund of AAA Fund. Dat fonds kan de input van privé-investeerders vermenigvuldigen; als business angels samen bijvoorbeeld ?100.000 financieren, kan het AAA Fund hier bovenop nog ?300.000 tot ?400.000 investeren. Het AAA Fund bekijkt zo samen met BAN Vlaanderen, ING en de Vlaamse overheid 100 à 120 voorstellen per jaar, uiteindelijk kunnen daarvan 3 à 5 projecten doorgaan. Die financiële hefboom zorgt ervoor dat bedrijven hun groeipotentieel kunnen realiseren. Door het ondernemingsklimaat in Vlaanderen zo te stimuleren, hoeven beloftevolle start-ups bij wijze van spreken niet meer naar Silicon Valley te trekken, maar kunnen ze vanuit Vlaanderen hun bedrijf internationaal laten doorgroeien.”