ZAP MAMA. Muziek voor de wereld

Zap Mama gooit internationaal hoge ogen. Misschien kaapt de Belgische groep woensdag een Grammy Award weg. Een kroniek.

Is er volgende woensdag in Los Angeles een prestigieuze Grammy Award weggelegd voor de Belgische groep Zap Mama ? Manager Teddy Hillaert (werkend onder de NV Sherman Invest van Torhout/Werchter-organizator Herman Schueremans) aarzelt : “De organizatoren van de ceremonie hebben reeds gevraagd hoe de namen van de vijf Belgo-Zaïrese zangeressen uitgesproken worden. Dat geeft een sprankeltje hoop. Maar eigenlijk tip ik zelf op een andere genomineerde in de kategorie “wereldmuziek”, Milton Nascimento. “

De nominatie voor de Grammy (teken van “appreciatie” door de muziekindustrie), kwam enkele weken geleden uit de lucht vallen. “We waren zelf ook verrast. Er was geen lobbying voor gevoerd. Wel hebben we de voorbije jaren veel geïnvesteerd om Zap Mama op de Amerikaanse markt te positioneren, vooral via live-optredens. De muziek is immers niet echt radiogeniek, maar komt live zeer sterk over, getuige daarvan de uitverkochte zalen in België, Nederland, Frankrijk… “

De eerste cd, uitgebracht in ’91 bij de Belgische platenmaatschappij Crammed Discs, kwam via exportkanalen in de VS terecht, en werd er opgemerkt door grote namen als Paul Simon en ex-Talking Heads-voorman David Byrne. Hillaert : “In de zomer van ’92 hebben we de eerste stap over de plas gezet met een optreden (op eigen kosten) tijdens het New Music Seminar in New York. Daar is uiteindelijk een licentie-deal uit voortgekomen met David Byrnes Luaka-Bop-label een sub-label van Warner Brothers dat de cd in Amerika uitbracht. Daarop volgde de eerste toer in de VS, zes weken voorprogramma van 10.000 Maniacs, waarbij we per avond slechts 500 dollar vingen van de koncertorganizatoren. Die toer heeft ons in totaal (vliegtuigtickets, hotels, vervoer, inhuren van technici, enzovoorts) zo’n 2,7 miljoen frank gekost. “

De tweede VS-toernee enkele maanden later, met Zap Mama als hoofd-act, was al lukratiever : 1500 tot 4000 dollar per avond in het commerciële circuit, en gelukkig ook een aantal optredens in performing arts centers waar ze 10.000 tot 15.000 dollar per koncert kregen. Zo werden de kosten min of meer gerekupereerd.

REKLAME.

Naderhand werd Zap Mama gekontakteerd om een reklamefilmpje te draaien voor Coca-Cola. Een advokaat puurde daaruit 7,2 miljoen frank voor de groep. Sportswear-producent Hanes gebruikte eveneens muziek van Zap Mama en telde daarvoor 2,6 miljoen frank neer.

Teddy Hillaert : “Ook in Japan waar de groep begin maart op toernee gaat heeft een radio- en tv-commercial (voor een natuurkonfituur) onze muziek gebruikt, wat promotioneel voor de groep een goede zaak is : bij de Japanse spots wordt immers aan het einde de artiest, het nummer en de platenfirma vermeld. Wat die publicitaire dingetjes betreft, is er wel veel overtuigingswerk aan te pas moeten komen : de groep werd indertijd immers opgestart als een echt kultureel projekt en de vijf dames zagen reklame als “het grote monster”. Overigens, vanaf het eerste moment dat ik hen ben gaan managen, heeft het inspanningen gevergd om hen met zachte hand ertoe te brengen de wetten van de muziekindustrie min of meer te accepteren. “

WIE ONTVANGT ?

Bestaat er een NV Zap Mama ? Nee, Marie Daulne, oprichtster en spilfiguur van de groep, heeft wel een vzw Mama Rie, die de (netto-)inkomsten uit live-aktiviteiten ontvangt en volgens een “bedrijfsovereenkomst” onder de vijf zangeressen verdeelt. Royalties en auteursrechten worden rechtstreeks aan de vijf artiesten betaald. In de VS is wel een firmaatje opgericht, Mama Rie America Inc., dat de opbrengsten uit optredens, merchandising, reklame- en filmmuziek beheert.

Zap Mama is via een artiestenkontrakt voor 4 cd’s gebonden aan platenmaatschappij Crammed Discs, die een budget ter beschikking stelt voor opname, hoesontwerp, videoclips en een deel van de marketing. Dat budget is rekupereerbaar, het wordt door de maatschappij teruggewonnen uit de verkoop van de eerste (tien)duizenden cd’s, tot het break even point (voor de tweede cd lag dat rond 24.000 eksemplaren). Wat daarbovenop verkocht wordt, wordt volgens een royalties-sleutel verdeeld : de groep krijgt 17 % van de groothandelsprijs, een percentage dat stijgt naargelang er meer verkocht wordt.

Het is ook het “moederhuis” dat de licentie- of distributiekontrakten afsluit voor verdeling in binnen- en buitenland (met Warner in de VS en Canada, Sony in België, Nederland, Japan, kleinere firma’s in Frankrijk, Zwitserland…).

Wordt bestaande muziek gebruikt voor reklamespotjes, dan gaat de helft van het ontvangen bedrag naar de publisher die het repertoire beheert en commercializeert (voor België Les Editions de la Bascule, wereldwijd het Amerikaanse Warner Chappell). Die betaalt dan volgens kontrakt een gedeelte door aan de artiesten. Van de andere helft gaat een deel naar de licentiehouder en wat rest wordt verdeeld tussen moederhuis en artiest.

“Denk nu niet dat het sukses vette bankrekeningen oplevert, ” zegt manager Teddy Hillaert (die voor zijn werk 15 % kommissie op de bruto-inkomsten van de groep ontvangt). “Uiteindelijk gaat het in totaal, wereldwijd, “slechts” om 220.000 verkochte eksemplaren van de eerste cd, en zo’n 150.000 van de tweede. In vergelijking met een andere Belgische sukses-story als Vaya con Dios (met enkele miljoenen verkochte cd’s) is dat peanuts. ” En mocht de groep de Grammy Award winnen ? “Dan komt er ongetwijfeld nieuwe promotionele aktie, maar of er een immense verkoop uit voortkomt, betwijfel ik. De nominatie op zich is als visitekaartje naar de platenmaatschappijen en distributeurs toe natuurlijk wel mooi meegenomen. “

R.P.

TEDDY HILLAERT (MANAGER ZAP MAMA) “De Grammy-organizatoren hebben gevraagd hoe de namen van de zangeressen worden uitgesproken. Een gunstig voorteken ? “