Zal Kyoto de belasting-betaler armer maken?

Volgende week starten de onderhandelingen tussen de deelstaten over de verdeling van de lasten om de broeikasgassen te verminderen. Professor Lode Vereeck van het LUC pleit voor de aankoop van schone lucht in het buitenland.

De socialistische en liberale coalitiepartners kibbelen over de strategie om de Kyoto-norm te halen. In de discussie zijn er twee opties: in het buitenland schone lucht kopen, of intern reductiemaatregelen nemen. “Puur theoretisch zijn verhandelbare emissierechten de beste oplossing om de uitstoot van broeikasgassen zo efficiënt mogelijk te verminderen tegen de laagste prijs,” zegt Lode Vereeck, professor Publieke Economie en Beleidsmanagement aan het Limburgs Universitair Centrum ( LUC) in Diepenbeek. “Bovendien werkt dit instrument – in tegenstelling tot ecotaksen en milieuaansprakelijkheid – pro-actief.”

TRENDS. Zal de aankoop van uitstootrechten in het buitenland de Belgische belastingbetaler en de bedrijven geen handenvol geld kosten? Kunnen we die middelen niet beter investeren in binnenlandse reductiemaatregelen?

LODE VEREECK (LUC). “Neen, want je moet uiteindelijk toch het quotum halen. Als schone lucht in Rusland kopen goedkoper is dan energiebesparende maatregelen in eigen land, dan moeten we daarvoor gaan. Zijn de energiebesparende maatregelen goedkoper, dan zullen we die kiezen. Die flexibiliteit is net het grote voordeel van de emissierechten. De bedrijven verrekenen immers de kostprijs van de uitstootreductie in de prijs van het eindproduct. Door de goedkoopste maatregel te kiezen, wordt de rekening voor de eindgebruiker beperkt.”

Zijn er dan geen beperkingen aan verhandelbare emissierechten?

VEREECK. “De verdeling van de lasten blijft een teer punt. Na jarenlang discussiëren kozen de Verenigde Naties de uitstoot in 1990 als referentiepunt. Dat heeft wel tot gevolg dat de westerse wereld als grote vervuiler de meeste emissierechten krijgt, terwijl de ontwikkelingslanden in de kou blijven staan. Je zou dus beter een andere verdeelsleutel hanteren door bijvoorbeeld landen met een grote oppervlakte aan natuur, zoals Paraguay, een vergoeding te geven.

“Voorts bestraft de huidige maatregel de ondernemingen die na 1990 in milieu hebben geïnvesteerd. Daarom pleit ik voor een eerlijker verdeling van de quota, gebaseerd op de omzet en de werkgelegenheid van de betrokken bedrijven.”

Zijn verhandelbare rechten nog op andere vlakken van toepassing?

VEREECK. “Ja, natuurlijk. Het is bijvoorbeeld een uitstekend middel om mobiliteitsproblemen op te lossen. Zo kun je de burgers en ondernemingen een hoeveelheid verhandelbare toegangs- en/of brandstofrechten – geladen op een protonkaart – geven. Mensen die meer willen rijden, kopen de nodige kilometers bij hun buren die voor het openbaar vervoer kiezen.”

E. P.

“Ik pleit voor een eerlijker verdeling van de quota, gebaseerd op de omzet en de werkgelegenheid van de betrokken bedrijven.”