“De Chinese economie staat niet op instorten, maar de toestand is ernstig”, zegt de groeilandenexpert George Magnus. Hij is niet zeker of president Xi Jinping de teugels nog stevig in handen heeft.
Heeft de tweede economie ter wereld enkel last van een zware verkoudheid, of is er meer aan de hand? “De Chinese economie staat niet op instorten, maar de toestand is ernstig”, schrijft de economische commentator George Magnus in een recente blogpost. Hij is een gewezen hoofdeconoom van de bank UBS en specialist in de opkomende markten. De Chinese economie vertoont wel een paar lichtpunten, zoals de stijgende kleinhandels- en vastgoedverkopen, stelde Magnus in zijn blogpost. Maar in werkelijkheid zit China al vier jaar gevangen in een structurele vertraging, waar maar geen einde aan lijkt te komen.
Overheidsstimuli — zoals infrastructuurinvesteringen en een lossere geldpolitiek — boeken almaar minder effect, en dat is nog minder geruststellend. “Toch ga ik ervan uit dat de stimuli dit jaar nog 1,25 procent aan het bbp hebben kunnen toevoegen”, zegt Magnus aan Trends. “Officieel groeit de Chinese economie nu met 7 procent. Als je veronderstelt dat dat cijfer correct is — wat weinig waarschijnlijk is — en je haalt er het effect van de stimuli uit, dan kom je aan een onderliggende groei van een dikke 5 procent. Dat zou ik geen harde landing noemen. Maar er zijn sterke aanwijzingen dat een aantal provincies in het noordoosten nog nauwelijks groeien door de krimp in de industrie daar.”
Onhandige devaluaties
Gelukkig heeft de Chinese economie nog een ander been om op te staan, de dienstensector. “Diensten maken zowat de helft van de Chinese economie uit”, zegt Magnus. “De sector groeit nog, maar onvoldoende om de terugval in de industrie op te vangen. In de tweede jaarhelft verwacht ik een verzwakking van de diensten, wat een halve procent groei zal kosten. Alles bij elkaar is een harde landing van de Chinese economie nog altijd mogelijk. Daarmee bedoel ik een groei die onder 4 procent duikt.”
De cijfers zijn niet de enige zorg van Magnus. In 2013 kondigden de Chinese leiders met veel bombarie marktgerichte hervormingen aan. Die moesten helpen de economie in balans te brengen en de middelen efficiënter te besteden. Daarvoor zou de overheid haar greep op de economie moeten minderen, maar Magnus twijfelt of het China echt menens is. “Kijk maar naar de onhandige devaluaties en de verwoede, maar mislukte steunaankopen op de Chinese beurs vorige maand. De Chinese leiders willen vrije markten, en tegelijk de controle behouden. Dat is een moeilijke combinatie.”
Oude garde
Magnus is niet zeker of president Xi Jinping de teugels nog stevig in handen heeft. Om zijn marktgerichte hervormingen door te voeren, moest hij veel macht verzamelen. Een aantal ministeries moest zijn bevoegdheden afstaan aan groepjes van uitgekozen partijleden. Enkele partijbonzen werden het slachtoffer van een grootscheepse anti-corruptiecampagne.
Dat botst met de oude, gevestigde belangen in de partij, de staatsbedrijven en de lokale besturen. “Ik weet niet of de oude garde de zaken zal overnemen”, zegt Magnus. “Maar de Chinese leiding is duidelijk bezorgd om de clantwisten. De hervormers in de regering zijn in diskrediet gebracht, en mogelijk zullen binnenkort enkele koppen rollen. Volgens mij beseft Xi Jinping heel goed dat de hervormingen noodzakelijk zijn, maar zijn vrees dat hij de controle verliest, is des te groter. Hij wil niet hetzelfde lot ondergaan als de voormalige Sovjetleider Michail Gorbatsjov.”
JOZEF VANGELDER
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier