Wordt de pestwet misbruikt door werknemers?

De pestwet bestaat nog geen twee jaar, maar de kritiek neemt nog steeds toe. Professor Marc De Vos heeft weet van werknemers die de wet misbruiken.

Geweld, pesten of ongewenst seksueel gedrag op het werk: het probleem kwam vorige week weer in de actualiteit toen de rechter een vonnis velde in het proces over de zelfmoord van postbode David Van Gysel. “Het proces tegen de postbeambten was natuurlijk een pijnlijk en symbolisch dossier,” zegt Marc De Vos, professor arbeidsrecht aan de Universiteit Gent en advocaat bij Lontings & Partners. “Op het moment dat de feiten werden gepleegd, bestond de pestwet echter nog niet. De wet heeft vanuit een juridisch oogpunt dus niet meegespeeld in deze zaak.”

Toch vindt De Vos het niet slecht dat een aantal aspecten van de wet opnieuw onder de aandacht wordt gebracht. De meeste bedrijven hebben er geen probleem mee dat ze een preventief beleid moeten voeren of aan bemiddeling moeten doen. Maar zodra er een klacht wordt ingediend, dragen de werkgevers een grote verantwoordelijkheid binnen de onderneming.

TRENDS. Een vaak gehoorde kritiek is dat de pestwet de bewijslast omkeert. Wat betekent dat?

MARC DE VOS (UNIVERSITEIT GENT). “Wanneer er in een bedrijf een klacht wegens pesten wordt ingediend, moet de werkgever bewijzen dat hij niets te maken heeft met het pestgedrag. Hij zit al meteen in de beklaagdenbank, terwijl het normaal zou zijn dat het slachtoffer met bewijzen op de proppen komt. De wet pest de werkgever eigenlijk.

“Bovendien is niet duidelijk wat we onder pesten moeten verstaan. Wat voor de ene persoon pesten is, is voor de andere plagen. Het is heel subjectief. In een bedrijf dreigt het een vehikel te worden voor de verzuurde Vlaming die niet tevreden is over zijn werkomgeving, zich geviseerd voelt en daarom een klacht indient.”

Een vaak gehoorde kritiek op de wet is dat een werknemer die een klacht indient, niet langer ontslagen kan worden.

DE VOS. “Die ontslagbescherming geldt niet alleen voor het slachtoffer maar ook voor de getuigen. Dat zien de personeelsmanagers niet graag, want als er iets is waar ons arbeidsrecht bol van staat, dan zijn het wel de verschillende categorieën van beschermde werknemers. Daar komt nog bij dat je wordt beschermd tijdens het hele proces en dat kan jaren duren. Het is op zijn minst vreemd dat een ontslagbescherming wordt verbonden aan een feit dat jaren oud is.”

Wordt de pestwet vaak ingeroepen door werknemers die ontslagen dreigen te worden?

DE VOS. “Het komt inderdaad voor, maar je mag het effect ervan niet overdrijven. Uit de weinige vonnissen die in dat verband al gepubliceerd zijn, blijkt dat de rechter een sanctie uitsprak tegen de werknemer die geprocedeerd had. Het was duidelijk dat de klacht werd ingediend om een dreigend ontslag af te wenden. Ondanks de omkering van de bewijslast blijft het voor het slachtoffer niet makkelijk om zijn zaak hard te maken.

“Vergeet ook niet dat de arbeidsrechters niet graag op de stoel van de werkgever gaan zitten. Ze laten zich liefst niet in met de beslissingen van het personeelsbeleid. Je moet dus niet denken dat de wet het aantal ontslagen zal fnuiken.”

A.M.

“In enkele rechtszaken was het duidelijk dat de werknemer een klacht indiende om een ontslag af te wenden.”