Woord vooraf

Met de intrede van Herman Daems in het hoofdredactionele team van Trends Review raakt de cirkel stilaan terug rond. Het is intussen ruim drie jaar geleden dat de idee voor de lancering van Trends Review begon te leven in de redactieploeg van Trends. Na vinnige discussies intern bleek al snel dat de samenstelling van het superviserende team van cruciaal belang zou zijn. Zowel een breed vizier op het hele landschap dat valt onder de noemer economisch en maatschappelijk onderzoek, als een voldoende ideologische spreiding zouden, naast de evidente kwaliteitseisen, centraal moeten staan in de prospectietocht.

Heel snel stond een triumviraat op papier dat méér dan behoorlijk aan de gestelde eisen leek te voldoen: Jef Vuchelen, Herman Daems en Walter Nonneman. Wat het kwalitatieve betreft, kon bezwaarlijk een beter gezelschap op de been worden gebracht. Voor mezelf had het iets weg van het in lijn brengen van een voetbalteam met Zidane, Baggio en Ronaldo als centrale as. Met Jef Vuchelen als specialist inzake macro- en monetaire economie, Herman Daems als de man van de bedrijfseconomie en managementwetenschap en Walter Nonneman als micro-econoom leek een brede dekking van het onderzoeksspectrum verzekerd. Met respectievelijk VUB, KU Leuven en Ufsia zat het zaakje ideologisch en geografisch ook behoorlijk snor. Het enige spijtige was het gebrek aan interesse ten zuiden van de taalgrens. In deze toestand is, gelukkig, intussen stevig verandering aan te komen.

Na verschillende constructieve discussies met de drie genoemde hoogleraren was het niet alleen duidelijk dat elkeen van hen sterk geïnteresseerd was in het concept Trends Review, maar tevens bereid was om er concreet de schouders onder te zetten. En toen was er de roep van de politieke realiteit. Vlaams minister van Economie Eric Van Rompuy haalde Herman Daems als kabinetschef binnen en Walter Nonneman streek in eenzelfde hoedanigheid neer bij eerste minister Jean-Luc Dehaene. Deze dubbele beweging van de academische wereld naar de politieke scène greep plaats binnen enkele maanden tijd. Een schitterende zaak voor zowel de Vlaamse als de Belgische politiek, maar wel een opdoffer voor Trends Review.

Vervangers zoeken of de stoel warm houden? Het pleit voor de moed en gedrevenheid van Jef Vuchelen dat hij onmiddellijk akkoord ging met de optie “stoel warm houden”. Herman Daems is nu dus terug en kan de inhoud van Trends Review alleen maar verrijken door zijn inbreng. In dit nummer doet hij dit reeds zeer concreet door onze lezers enkele van de meest frappante conclusies van zijn binnenkort te verschijnen boek De Paradox van het Belgische Kapitalisme te serveren. Om nog even terug te komen op de kwadratuur van de cirkel: Walter Nonneman weet uit welke hoek hij telefoon kan verwachten eens zijn opdracht bij Dehaene ten einde loopt.

Naast de retour en meteen ook eerste geschreven bijdrage van Herman Daems staan in dit nummer de oudjes centraal. De Amerikanen Charles Kindleberger en Peter Drucker zijn dit jaar toevallig beiden 88 jaar oud. Deze twee krasse, nog steeds zeer alerte heren ventileren hun commentaren op de financiële en economische schokgolven van de voorbije maanden. Kindleberger meer vanuit de hoek van de financiële analyse, Drucker veeleer als meer algemeen watcher. Geen goedkoop paniekgespui noch een al even goedkoop niets aan de hand-gebazel dat nogal de overhand heeft vandaag in Europa. Zoals van dit soort éminences grises mag verwacht worden, dragen zij bijzonder verhelderend historisch perspectief aan. Beleidsvoerders doen er best aan de analyse van dit type van mensen ernstig te nemen vooraleer ze god weet welke initiatieven beginnen te nemen.

Zonder afbreuk te willen doen aan de andere bijdragen in dit nummer verdienen twee artikels toch extra aandacht in dit Woord vooraf. Door de turbulentie van de voorbije maanden is de globalisering van de wereldeconomie veel minder een verworven recht dan het pakweg één jaar geleden was. Wie een evenwichtige benadering van de pro’s en contra’s in dit al te vaak emotioneel gevoerde debat wil, kan niet voorbij aan de bijdrage van Philippe Naert. Nog zo’n modewoord met een vaak onduidelijke inhoud is deregulering. Ufsianen Hilde Meersman en Eddy Van De Voorde brengen de deregulering zoals ze tot nu toe plaatsgreep in de Europese transportsector in kaart.

JOHAN VAN OVERTVELDT