Wispelturige internetmiljardair

Rusteloos is een te zwak etiket voor Jim Clark, oprichter van Silicon Graphics, Netscape en Healtheon. Michael Lewis portretteert de eerste internetmultimiljardair.

Op 4 april 1994 pakte Glenn Mueller, één van de meest vermaarde investeringsbankiers uit Silicon Valley, zijn pistool en schoot zich door het hoofd. Hij had Jim Clark tevergeefs gesmeekt om te mogen investeren in Netscape, het bedrijf dat die dag opgericht werd om de eerste gebruiksvriendelijke internetbladeraar op de markt te brengen.

Clark wilde Mueller er niet bij, omdat hij zich onheus behandeld voelde in de eerste onderneming die hij opgericht had, Silicon Graphics. In die tijd waren de oude bedrijfswetten nog van kracht. Toen moest oprichter Clark de investeringsbankiers smeken hem een kans te geven om zijn bedrijf door de benarde begintijden te loodsen. Clark moest zoveel kapitaalverschaffers duldden, dat hij finaal de controle over de onderneming kwijtspeelde.

BEURS VOOR EEN BOOT.

Ondertussen had Clark de reputatie opgebouwd dat zijn ideeën goud waard waren. Op een drievoudige manier schreef hij geschiedenis. Ten eerste: Netscape maakte internet toegankelijk voor de massa. Ten tweede: Clark wist de investeerders kapitaal te ontfutselen zonder een degelijk businessplan en zonder dat zij mee aan het roer mochten staan. Ten derde: nauwelijks anderhalf jaar na zijn oprichting ging Netscape naar de beurs. Het bedrijf had niet eens winst gemaakt. Voor het eerst in de geschiedenis kochten de beleggers geen aandelen omwille van het degelijke verleden van het bedrijf, maar met het oog op de toekomst. Clark herschreef de wetten van het ondernemen.

De hypersnelle beursgang was niet eens het gevolg van een geniaal ondernemingsplan. Clark, die Netscape samen met de jonge internetfreak Marc Andreessen in de steigers zette, had een fortuin nodig om het grootste zeilschip ter wereld te bouwen. De maiden trip van dat jacht vormt de rode draad van het meeslepende portret dat de Amerikaanse journalist Michael Lewis penseelt van Jim Clark in ‘t Nieuwste van het nieuwste – De man van Silicon Valley.

Clark liet het schip bouwen door de scheepswerf van Wolter Huisman in het Nederlandse Vollenhove. Van de beursgang van Netscape in augustus 1995 tot de tewaterlating van het jacht in december 1998 reisde Clark 60 keer op en neer naar Vollenhove. Hij wilde niet alleen het grootste jacht, maar ook de eerste volledig computergestuurde boot. Tijdens de proefvaart lieten de computers het meteen afweten. Op die tocht vinden we ook auteur Lewis terug, die zowat anderhalf jaar de tijd kreeg om Clark geregeld te vergezellen als voorbereiding op deze biografie.

KLACHT TEGEN MICROSOFT.

Tijdens een overtocht van de oceaan kon Lewis Clark van dichtbij leren kennen. Net als zijn bedrijven, blijken ook het karakter en de levensloop van de multimiljardair allesbehalve banaal. Clark behoort niet eens tot het rijtje jonge techneuten uit Silicon Valley. Hij is inmiddels 56 jaar en kende een bitter arme jeugd in een Texaans provincie-oord. Als 17-jarige nam hij dienst bij de marine, waar na een voor hem bijzonder beroerde tijd ontdekt werd dat hij een wiskundeknobbel had. Via avondles geraakte hij alsnog op de universiteit.

Acht jaar later was Clark doctor in de informatica. Maar ook dan bleef zijn leven turbulent. Tussen 1970 en 1978 was hij (ten minste) tweemaal getrouwd, had hij (ten minste) twee kinderen en had hij (ten minste) vier banen, vooral in universiteiten, in zowat alle windstreken in de VS. In 1978 werd hij ontslagen bij het Institute of Technology in New York na een hogere functionaris beledigd te hebben.

Op het schip maken we kennis met de rusteloze, nooit tevreden, norse, soms opvliegende en vooral wispelturige Clark. “Hij was net zo opgewonden als een Parijzenaar in de file.” Na Silicon Graphics en Netscape, stichtte hij in 1996 Healtheon, dat alle betrokkenen in de medische sector met elkaar verbindt via internet. Ook Healtheon bezorgde hem een fortuin bij de beursgang begin 1999.

Terwijl andere entrepreneurs zich in hun succesbedrijven vastbijten, zoekt Clark degelijke directeurs ervoor en trekt vervolgens op zoek naar alweer iets nieuws. Momenteel is dat MyCFO, dat vermogensbeheer voor (steen)rijke Amerikanen op zich neemt en hen adviseert. Clark verhuisde overigens naar Florida, omdat hij de vermogensbelasting in Californië te hoog vond. Inmiddels is hij zelf kapitaalverschaffer. Hij trekt nu aan alle touwtjes. Zijn volgende droom? Rijker worden dan Oracle-topman Larry Ellison, die op 24 april 2000 Microsoft-baas Bill Gates onttroonde als rijkste zakenman ter wereld. Dit gebeurde toen het Microsoft-aandeel kelderde, een schok die onder meer het gevolg was van de evolutie in het antitrustproces tegen de softwarereus. Zelfs dat proces werd op de sporen gezet door een klacht van Clark, toen Microsoft Netscape het leven onmogelijk wilde maken.

Michael Lewis, t Nieuwste van het nieuwste – De man van Silicon Valley. Balans/Van Halewyck, 291 blz., 798 fr.

luc de decker