Wiskunde is niet vies

Wie wil weten welke technologie de markt de komende vijf tot tien jaar en verder zal kneden, moet de verkenningsstudie van Agoria Vlaanderen en Incentim ( KU Leuven) lezen (zie ook blz. 14 en onze website www.trends.be). Zullen in 2010 nieuwe technologievalleien het Vlaamse landschap doen glooien? Zullen we bij zijn?

Vlaanderen heeft een traditie om in niches aan de technologische top te staan, of heeft dat soms althans gepretendeerd. Maar het kaartje voor de eerste rij van het technologische toekomsttheater is niet gereserveerd. In 2001 had de Vlaamse overheid 0,61% van het bruto binnenlands product veil voor Onderzoek & Ontwikkeling. Dat is minder dan in 2000 en zelfs beduidend minder dan de inspanning die onze buurlanden leveren.

Misschien moet de samenleving zich een nieuwe norm opleggen. Maastricht-normen zijn handig om een spilzieke overheid tot de orde te roepen. Loonnormen zijn nuttig om het concurrentievermogen van de ondernemingen te beschermen. Maar innovatienormen zijn nodig om tot toekomstige welvaart te komen. Want nieuwe welvaart is de som van nieuwe mensen en nieuwe productieve technologie. De eerste bron staat vrijwel droog in Vlaanderen, de tweede wordt dus des te belangrijker.

Het is daarom weinig geruststellend dat niet alleen de overheid maar ook de Vlaamse ondernemingen minder in innovatie investeren dan de buitenlandse collega’s. Dat is geen ramp, want Onderzoek & Ontwikkeling is een wereldwijd fenomeen en het heeft weinig zin het warm water opnieuw uit te vinden. Maar de lage innovatiezin verkleint de technologische absorptiecapaciteit van ondernemingen. Wie iets wil oppikken en aanwenden, moet het eerst kunnen begrijpen. Het KMO-karakter van ons bedrijfsweefsel is geen troef. Wie klein is, heeft niet altijd de middelen om de grenzen van de technologie te verleggen. Maar één: veel kan worden goedgemaakt door de bedrijfskoppen bij elkaar te steken. Het is aangetoond dat ondernemingen ingebed in innovatieve netwerken veel sneller kennis opslorpen. En twee: nieuwe (kleinschalige) technologie die de bestaande (grootschalige) technologie uitdaagt en soms waardeloos maakt, komt soms uit een garage. Of uit een klein lab. Een open geest voor innovatie en technologie is evenzeer van tel als de geïnvesteerde miljarden.

Wiskunde en fysica zijn niet vies. Tussen de vierkantwortels, chemieformules en algoritmes schuilt een deel van de welvaart van morgen. De les wiskunde in de zesde klas wordt niet meegeteld in statistieken over Onderzoek & Ontwikkeling, maar ze legt de basis voor een innovatieve cultuur. Technologie verdient de aandacht van het onderwijs. Geschiedenisleraars, psychologen of, godbetert, economen moeten er ook zijn, maar vergeet ook de creatieve denkers en doeners niet. Zij zijn het die uw gsm, uw comfortabele auto, uw hartklep of uw contactlens tot werkelijkheid gedacht hebben.

Daan Killemaes