William Forsythe in deSingel

Af en toe ziet deSingel zich om technische redenen genoodzaakt om het eigen gebouw in te ruilen voor de Antwerpse Stadsschouwburg. Dat feit alleen al wijst op een evenement : volgende week zijn choreograaf William Forsythe en zijn Ballett Frankfurt er vier avonden lang te gast met “Eidos : Telos”, een waar meesterwerk.

William Forsythe, Amerikaan van geboorte, belandde in 1973 als danser bij het Stuttgart Ballett. In 1984 werd hij artistiek leider van het Ballett Frankfurt, dat hij in korte tijd omvormde tot één van de meest vooraanstaande dansensembles van Europa. Zijn overweldigende choreografieën ” Limb’s Theorem” en ” The Loss of Small Detail” waren hoogtepunten in de programmering van Antwerpen 93.

Het uitzonderlijke aan Forsythe is dat hij, met het klassiek ballet en de neoklassieke danstaal van George Balanchine als basis, tot een volstrekt eigen idioom is gekomen. Zijn werken zijn totaalspektakels, waarbij je niet alleen ogen en oren, maar zintuigen tout court te kort komt. Onder de essentiële bouwstenen van zijn werk bevinden zich, naast het bewegingsmateriaal, de persoonlijke inbreng van zijn immer virtuoze dansers, een theatraliteit die hij naadloos in zijn choreografieën inschuift, en de opzwepende elektronische muziek van zijn Nederlandse huiscomponist Thom Willems.

De titel van ” Eidos : Telos” (1995) bevat de Griekse woorden eidos (vorm, afbeelding, begrip) en Telos (einde, bestemming, doel, dood). Zoals vaker bij Forsythe, bestaat de choreografie uit drie in sfeer en tempo verschillende delen, die een enorme dynamiek op gang brengen. In een serene proloog formuleert Forsythe zijn commentaar op ” Apollon Musagète“, het ballet dat Balanchine in 1928 creëerde op muziek van Igor Stravinsky. De bühne wordt beheerst door zes dansers, een violist en een verzameling klokken. In het tweede deel volgt een uitbarsting van rauwe energie. De in een oranje jurk geklede Dana Caspersen zit als een spin gevangen in een groot metalen web : ze spuit de ene tekst na de andere en voert de meest krankzinnige bewegingen uit. De rest van het ensemble voegt zich in bontgekleurde baljurken bij haar, in walspas over de bühne schrijdend. In het derde en laatste deel wisselen contemplatieve fragmenten en heftige energiestoten mekaar af : de dansers bewegen zich nu vrijelijker en krijgen antwoord in het elektronisch vervormde spel van drie trombonisten die zich tussen hen in bewegen.

Na de voorstelling blijf je als toeschouwer sprakeloos achter, mét het besef dat dit universum het werk is van niet alleen een groots choreograaf, maar van één van de belangrijkste kunstenaars van het ogenblik, in welke discipline ook.

P. Anthonissen

William Forsythe en het Ballett Frankfurt met “Eidos : Telos” : van 11 tot 14 december om 20.00 uur in de Stadsschouwburg, Theaterplein 1, 2000 Antwerpen. Reservaties : (03) 248.38.00 (deSingel) of (070) 344.111 (Stadsschouwburg). In de binnentuin van deSingel is van 6 december tot 31 december “The Mind machine of Dr. Forsythe” te zien, een videoproject dat An-Marie Lambrechts, Peter Missotten en Anne Quirynen in 1993 realiseerden met dansers van het Ballett Frankfurt.

Eidos : Telos Meesterlijk totaalspektakel.