“Wij gaan niet zomaar lopen”

Brederode heeft een smak geld verloren met de bankencrisis en laat de financiële sector voor wat hij is. Maar niets is definitief, orakelt gedelegeerd bestuurder Gérard Cotton. “We gaan op zoek naar kleine bedrijven met potentieel. Een mooi alternatief voor de grote Belgische bedrijven die nu in buitenlandse handen zijn.”

Op de jongste algemene vergadering van Brederode liet de holding in een trading update weten dat het nog te vroeg is om van een duurzaam herstel van de economie te spreken. Gedelegeerd bestuurder Gérard Cotton wil die visie gerust toelichten en verontschuldigt zich voor de vele Engelse woorden – met een Frans accent – die zijn uitleg binnensluipen. Loss en exit en zo. Maar het ergste is voorbij, hoopt Cotton. En de speculaties dat Brederode nu een gemakkelijke prooi zou zijn en volledig wordt overgenomen door moeder Auximines – die nu al 48,9 procent van de aandelen bezit? “Volledig bij het haar getrokken”, klinkt het formeel.

Brederode is genoteerd op NYSE Euronext. De investeringsmaatschappij beheert een portefeuille beursgenoteerde en niet-beursgenoteerde deelnemingen. Brederode is opgebouwd rond het vermogen van de discrete Waals-Brabantse familie Van der Mersch. Het is de bedoeling ervoor te zorgen dat het vermogen van de aandeelhouders op lange termijn in omvang toeneemt. Eind vorig jaar was de beursgenoteerde portefeuille van Brederode een dikke 354 miljoen euro waard. In de niet-beursgenoteerde portefeuille zat aan het einde van 2008 bijna 309 miljoen euro aan beleggingen – waarvan ruwweg de helft in euro en de andere helft in dollar. Brederode heeft een beurskapitalisatie van 415 miljoen euro en is dus eerder bescheiden in vergelijking met andere Belgische holdings als GBL (8,5 miljard euro), NPM (4,1 miljard euro) of Ackermans & van Haaren (1,5 miljard euro).

De beurswaardering van de portefeuille van Brederode bleef stabiel ten opzichte van begin dit jaar en sinds de publicatie van het jaarverslag in februari zijn er geen aanzienlijke wijzigingen opgetreden bij de solvabiliteit en de liquiditeit. De nettokaspositie is nog altijd hoger dan 24 miljoen euro. Maar Cotton en zijn team blijven alle evoluties nauwgezet opvolgen. “Als de economie verder verslechtert, zou het kunnen dat de waarde van onze private-equityportfolio in het eerste halfjaar nog een beetje vermindert. Maar wees gerust: het gaat om meer dan 1000 investeringen, zowel in Europa als in de VS, die we voor drie tot vijf jaar aanhouden. Natuurlijk zullen er een paar exits met loss zijn, maar voor de rest zie ik geen grote problemen.”

Redelijk dramatisch

Brederode heeft zijn portefeuille drastisch opgeruimd na het annus horribilis 2008. De zware verliezen op de beurs, vooral op de bankaandelen, zadelden de holding op met 476 miljoen euro minwaarde. Gevolg: een verlies van 449 miljoen euro, of 14,43 euro per aandeel. De beursgenoteerde portfolio van Brederode werd in de loop van vorig jaar afgeslankt van 932 miljoen tot 354 miljoen – voor het grootste deel het voortvloeisel van de kelderende beurskoersen. Voorts verkocht de holding voor 194 miljoen euro aandelen, waarbij vooral de banken de deur uitgingen. De financiële sector maakt nog maar vijf procent van de totale portefeuille uit, tegenover 31 procent eind 2007.

De uitstap uit de banken is opmerkelijk aangezien Brederode traditioneel focust op de banksector. Oprichter Pierre Van der Mersch richtte de holding op in 1982, na een carrière van twintig jaar in de banksector. Ook Gérard Cotton is een voormalige bankier. Is bij Brederode het geloof in de banken nu helemaal zoek? Hebben ze het verkorven met hun crisis? “Het is geen kwestie van geloof”, zegt Cotton, die het à propos “redelijk dramatisch” vindt wat er allemaal gebeurd is in de financiële sector. “Het is integendeel een kwestie van rendabiliteit. De tijd dat banken met sterke winsten op de proppen kwamen, is voor een paar jaar voorbij. Of zelfs nog voor langer. Dus wachten we af. (lacht) Il n’y a pas d’urgence.”

Het is trouwens niet het goede moment om te herinvesteren in beursgenoteerde participaties, oordeelt Cotton. De holding wacht tot de markten zich herpakken. Op zijn vroegst aan het einde van dit jaar. Kleine opwaartse beweginkjes op de beurs – zoals onlangs nog een Dexia-sprong – kunnen Brederode niet overtuigen. Het is hoopgevend, dat wel, net als het vertrouwen dat volgens Cotton beetje bij beetje terugkomt. Maar eerst de zure appel dus. Grote schokken verwacht de gedelegeerd bestuurder van Brederode niet meer. “De getroffen bedrijven hebben hun conclusies getrokken en nemen de nodige maatregelen. Laat ons dus optimistisch blijven. Volgens mij hebben we de bodem stilaan bereikt.”

De niet-beursgenoteerde participaties van Brederode – de private-equityportfolio – maakt nu bijna de helft van de portefeuille uit, tegenover een kwart op het einde van 2007. De helft, dat is iets te veel, vindt Gérard Cotton. “Maar het is een logisch gevolg van het feit dat onze beursgenoteerde participaties in waarde gedaald zijn. In ideale omstandigheden maakt private equity een derde uit van onze portefeuille en de beursgenoteerde participaties twee derde. Dat is toch wat we op lange termijn nastreven.”

Kleinere participaties

Brederode blijft intussen onversaagd speuren naar potentieel. En nee, dat energiebedrijven liefst 57 procent uitmaken van de beursgenoteerde portefeuille van de holding wil helemaal niks zeggen. Gérard Cotton en zijn team houden álle sectoren in het oog. Het credo van Brederode is: ‘Zolang we blij zijn met een participatie, behouden we ze’. In tegenstelling tot andere Belgische holdings – zoals Ackermans & van Haaren – zoekt Brederode niet naar participaties om aan te houden op uiterst lange termijn. “Als we op een bepaald moment denken dat een vennootschap het voor een periode van drie tot vijf jaar beter zal doen dan de markt, dan zijn we geïnteresseerd om erin te investeren”, legt Cotton uit. “Gemiddeld met 20 tot 25 miljoen euro. Kleinere participaties dus, eerder dan controleparticipaties – waar andere holdings graag naar streven. Brederode daarentegen wil onafhankelijk blijven. Neem nu onze financiële participaties. Stel dat we een bestuurder hadden gehad in elk van die banken, dan was het veel moeilijker geweest om te verkopen.”

Toch frustreert het Cotton enigszins dat Brederode in sommige gevallen zo lang gewacht heeft met al die exits, hoewel hij de woorden uitschuiver en misser niet in de mond wil nemen. Het is altijd gemakkelijk om achteraf te praten, zucht de gedelegeerd bestuurder. Hij troost zich met de wetenschap dat niemand de situatie precies kon inschatten in de loop van vorig jaar. Pas toen de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers over de kop ging, wist iedereen plots hoe laat het was. Hoe dan ook, Brederode blijft een langetermijninvesteerder, die niet zomaar gaat lopen zodra het ergens slecht begint te gaan.

Een andere frustratie van Gérard Cotton is IFRS, de internationale boekhoudkundige regels die gelden voor beursgenoteerde bedrijven. Dezelfde die er misschien voor zorgen dat de private-equityportfolio van Brederode verder in waarde daalt, klinkt het grommelend. “IFRS heeft een grote rol gespeeld bij alles wat er de jongste maanden gebeurd is. De recente versoepeling van de regels? Belachelijk! Het gaat om een versoepeling die in volle paniek werd doorgevoerd en veel te laat natuurlijk. Hoog tijd voor een serieuze denkoefening. En die mag wat mij betreft gerust een paar jaar in beslag nemen.”

Kortom, 2008 was een vreselijk jaar – ook voor Brederode – maar niet het einde van de wereld, zegt Cotton strijdvaardig. De holding is niettemin veel geld kwijt. Ook bij andere holdings zijn er diepe wonden geslagen. Wil dat zeggen dat de oude fortuinen van de nv België stilaan aan het wegsmelten zijn? Gérard Cotton (ontwijkend): “Nagenoeg alle grote Belgische bedrijven zijn nu in buitenlandse handen. Er is dus plaats voor nieuwe dingen. De kleine goden van de markt: daar zit potentieel in. Kleine bedrijven die het in zich hebben om groot te worden. Dat soort ondernemerschap missen we misschien een beetje in ons land.” En trouwens, voegt Cotton eraan toe, de Belgische landsgrenzen worden almaar minder relevant. “Europa: dát is de toekomst!” (T)

Door Celine De Coster/Foto T. De Boever