Wie heeft de beste raad van bestuur?

In mei 2003 wordt de beste raad van bestuur in België verkozen. De eerste selectieronde is achter de rug en leverde al zeer opmerkelijke resultaten op.

In mei van volgend jaar verkiezen Trends, Trends-Tendances, het Instituut voor Bestuurders, Ernst & Young en Schelstraete & Desmedt de beste raad van bestuur in België. “Het is de bedoeling om via voorbeeldfuncties andere ondernemingen aan te zetten het bestuur van het bedrijf te professionaliseren,” zegt Lutgart Van den Berghe, directeur van het Instituut voor Bestuurders.

Een eerste doorlichting van 131 beursgenoteerde bedrijven op basis van publiek beschikbare informatie is intussen achter de rug. 27 bedrijven overleefden de eerste selectie op basis van een aantal minimumvoorwaarden voor de structuur: hoe is de raad samengesteld, hoeveel onafhankelijke bestuurders zijn er, is er een directiecomité, is er een auditcomité, enzovoort. Dat zijn nodige maar geen voldoende voorwaarden voor een goed bedrijfsbestuur. Want een model dat op papier goed oogt, kan in de praktijk vierkant draaien. Nog eens twaalf bijkomende bedrijven zijn geselecteerd op basis van transparantie: wat publiceren ze over de bestaande structuren, bijvoorbeeld via hun website of in het jaarverslag. Deze 39 bedrijven belanden nu in de tweede selectiefase. Van den Berghe: “Nu gaan we de bestuurspraktijk uitpluizen aan de hand van interviews met de betrokkenen. We kijken bijvoorbeeld na of de raad van bestuur en het management elkaar in het gareel houden.”

De eerste selectiefase leverde al enkele opmerkelijke vaststellingen op.

Wie goed scoort op het vlak van structuur, scoort daarom niet goed op het vlak van transparantie, en omgekeerd. Een verklaring is moeilijk te vinden. Lutgart Van den Berghe: “Misschien zijn jonge bedrijven transparanter, maar nog niet voldoende gestructureerd.”

Een goede corporate-governancewet is een must. Het aantal varianten op het directiecomité is eindeloos. Een duidelijke omschrijving is nochtans nodig om aan te geven waar de verantwoordelijkheden van het management beginnen en eindigen. Pas dan kan werk gemaakt worden van deugdelijk bestuur. “De laag onder de raad van bestuur wordt vaak vergeten. De best board houdt dus veel meer in dan een goede raad van bestuur,” aldus Van den Berghe.

Bij de geselecteerden zijn er veel holdings, terwijl hun dochterbedrijven de eerste selectie vaak niet overleefden. Maar het is wel zo dat maar liefst 93 van de 131 onderzochte bedrijven volgens de definitie van de Commissie voor het Bank en Financiewezen een holding of portefeuillemaatschappij is, met inbegrip van bijvoorbeeld Barco, Interbrew en Agfa-Gevaert.

Van de bedrijven in de Bel20 overleefden er slechts twaalf de eerste selectieronde.

Veertig van de 125 op Euronext genoteerde bedrijven hebben nog altijd een executive voorzitter. Iemand die dus zowel de raad van bestuur voorzit als de operationele leiding in handen heeft. Van den Berghe: “Dat is een te grote machtsconcentratie bij één persoon, die dan nog eens zichzelf moet controleren. In Amerika wordt het een eis om die functies te scheiden. Zo willen ze het managementkapitalisme indijken.”

D.K. [{ssquf}]

Lees een hoofdstuk uit ‘Hoe optimaliseer ik mijn raad van bestuur?’ van Lutgart Van den Berghe, en maak kans op een gratis exemplaar.