Nederland is kritisch.
Nederland mag dan de bakermat van de pensioenfondsen zijn, dat betekent niet dat men daar op een kritiekloze manier met het onderwerp omgaat. Ook bij onze noorderburen wordt gedebatteerd over de relevantie en invulling van de aanvullende pensioenen.
Zo verscheen in februari een belangwekkend onderzoek over het systeem van aanvullende pensioenen. Een rapport van het economische onderzoeksinstituut Nyfer is zeer te spreken over het bestaande systeem, maar kritiekloos is het allerminst. De titel alleen al: Marktwerking in de pensioensector: een recept met bijwerkingen. De onderzoekers beginnen eerst met bloemetjes te gooien. Alleen pensioenfondsen kunnen een gegarandeerd aanvullend pensioen aanbieden en toch vooral in aandelen beleggen. Banken of verzekeraars daarentegen die pensioenproducten aanbieden, moeten of het risico bij de spaarders leggen, of een veilige maar erg onvoordelige belegging in staatsschuld aanbieden. Daarom beschouwt Nyfer de individuele pensioen- en spaarproducten van banken en verzekeraars vooral aantrekkelijk als extra aanvulling op het gegarandeerde pensioen van het pensioenfonds.
“Voor meer marktwerking in de pensioenfondsen is veel te zeggen maar de marktwerking kan ook ongelukkige bijwerkingen hebben,” zo luidt het. Het Nyfer-rapport verwijst daarvoor naar de ervaringen in Engeland toen de beurs daar in 1974 en 1975 met 70% daalde. Wie in Engeland individueel had belegd in aandelen zag de waarde van het pensioen in een paar jaar tijd met meer dan 60% dalen, afhankelijk van of men vóór of na de crash op de beurs met pensioen ging. Bij individuele pensioenen is er geen ontkomen aan het dilemma: ofwel veilig beleggen in staatsschuld, maar dan betaal je een relatief hoge premie voor een behoorlijk pensioen, ofwel riskant beleggen in aandelen, maar met veel gunstiger premies. Dan loopt men wel het risico dat de beurs net inzakt voor de pensioendatum zodat de beleggingen niet meer een voldoende pensioen kunnen dekken.
Nyfer ziet heil in een systeem waarbij men werkt op basis van vaste bijdragen: “De werknemers kunnen voor twee derde van hun salaris meedoen met een collectief eindloon-pensioen en daarbovenop individueel sparen. Zo’n combinatie van een collectief pensioen met een aanvullende spaarpot naar keuze brengt meer vrijheid in pensioenland, zonder de waardevolle risicospreiding van de pensioenfondsen op te geven.” Tenslotte wordt ook door het Nyfer-onderzoeksinstituut gepleit voor een gelijke fiscale behandeling van de aanvullende pensioenen. Het streven naar een level playing field, zoals het in vaktermen wordt genoemd, is dus niet alleen in België een heet hangijzer.
Alain Mouton
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier