Het Federaal Agentschap voor de Voedselveiligheid (FAVV) communiceerde nogal warrig over het eierschandaal. Toch valt topman Herman Diricks weinig tot niets te verwijten.
Integer, uiterst bekwaam, zeer nauwgezet en intelligent. Het mag wat vreemd klinken na twee weken van bijzonder stuntelige communicatie, maar over Herman Diricks rolt geen kwaad woord over de lippen.
Meer nog. De gedelegeerd bestuurder van het Federaal Agentschap voor de Voedselveiligheid (FAVV) krijgt veel sympathiebetuigingen. “Hij moet daar zwaar onder lijden”, zucht Chris Moris, de gedelegeerd bestuurder van de vereniging van de voedingsindustrie Fevia. “Tijdens zijn televisieoptreden leek hij uitgeput. De druk bij het FAVV is enorm. Ambtenaren worden er persoonlijk strafrechtelijk aangeklaagd voor een gebrek aan controles. De voorganger van Herman Diricks, Gil Houins, heeft zelfs in voorhechtenis gezeten. Enkel heel sterke mensen kunnen die druk aan.”
Diricks wordt als een sterke persoonlijkheid omschreven. “Herman heeft heel lang voor mij gewerkt. Een heel degelijke, goede en loyale medewerker”, herinnert Jaak Gabriël (Open Vld) zich. Van de zomer van 1999 tot in 2001 was de liberaal de federale minister van Landbouw. Hij mocht de rotzooi van de dioxinecrisis opruimen. “Dat waren moeizame en lange nachten. En Herman was daar altijd op de eerste rij mee bezig. Een werkpaard, altijd heel consequent en duidelijk. Als alle ambtenaren waren zoals Herman Diricks, zou de overheid veel beter presteren. Dan zouden we het met de helft minder kunnen doen. En voor alle duidelijkheid: Herman had geen partijkaart. Ik heb nooit geweten wat zijn politieke kleur was.”
Lucky Luke
Herman Diricks begon in 1986 op het ministerie van Landbouw. Een metgezel van het eerste uur werd Piet Vanthemsche. Het klikte tussen de dierenarts en latere Boerenbond-voorzitter en de landbouwingenieur. De volgende decennia werkte het duo onafscheidelijk en in tandem. Wanneer Vanthemsche in 2002 de eerste gedelegeerd bestuurder van het federaal voedselagentschap werd, werd Diricks een van zijn directeur-generaals. Alweer klinken de superlatieven. “Technisch is hij zeker beter beslagen dan ik”, zegt Vanthemsche. “We hebben heel verschillende karakters. Ik ben nogal voortvarend, Herman is veel voorzichtiger. Dat heeft voor- en nadelen. Mijn bijnaam bij het FAVV was Lucky Luke. Die cowboy schiet vanuit de heup. Ik was een snelle beslisser, je mag niet te veel rationaliseren.”
Dat is een minpunt van Herman Diricks. Hij is niet de grote communicatieman. Tot voor kort kende niemand de topman van het voedselagentschap. Hij zal nooit bewust de schijnwerpers opzoeken. “Diricks mist de uitstraling en het aura van Vanthemsche”, analyseert Chris Moris van Fevia. “Dat is jammer, want inhoudelijk kan hem niets worden verweten in de eiercrisis. Het is net zijn loyauteit die hem in de problemen bracht. De oorzaak ligt in Nederland. Herman Diricks had al veel vroeger de zwartepiet naar de Nederlanders kunnen doorschuiven. Maar pas op het allerlaatste moment, vorige woensdag 9 augustus in het federale parlement, heeft hij de chronologie van het eierschandaal vrijgegeven.”
De grote poort
Blijft Herman Diricks op zijn stoel? In 2000 stapte hij al eens op, samen met ouwe getrouwe Piet Vanthemsche. Die was verontwaardigd over het politieke spel rond de dioxinecrisis, terwijl zijn ambtenaren net goed werk hadden geleverd. Vanthemsche en Diricks richtten eind 2000 samen de bvba FAQ.consult op. “We gaven onder meer advies aan overheden, we begeleidden de regionalisering van de landbouw. We schreven ook rapporten voor de zuivelindustrie en over kwaliteitscontrole”, duidt Piet Vanthemsche.
Maar Dirickx miste de zekerheid van het ambtenarenstatuut. Hij twijfelde of hij wel voldoende opdrachten zou vergaren. Vanaf de zomer van 2002 ging hij terug – via de grote poort – naar het FAVV. Herman Diricks werd directeur-generaal algemene diensten, en in 2006 directeur-generaal controlebeleid. Toen Vanthemsche een jaar later naar de Boerenbond vertrok, had hij Diricks als opvolger voor zijn post van gedelegeerd bestuurder aanbevolen. Die bemachtigde Diricks in mei 2014.
Wolfgang Riepl, illustratie Jens Claessens
“Als alle ambtenaren zoals Herman Diricks waren, zou de overheid veel beter presteren”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier