WERKGEVERS-WERKNEMERS

De lonen stijgen, de jobzekerheid neemt toe en de arbeidsproductiviteit zit in de lift. De economische expansie in de VS laat volop haar sporen na op de Amerikaanse arbeidsmarkt.

Volgens The Economic Policy Institute uit Washington was 1995 een keerpuntjaar. In 1995 werd immers een halt toegeroepen aan de jarenlange trend van stijgende jobonzekerheid en stagnerende lonen – vooral bij de lagere inkomenscategorieën. Dit keerpunt viel samen met het moment waarop de werkloosheid in de VS onder de 5,5% dook.

De volledige tewerkstelling van de jongste vijf jaar heeft de verhoudingen tussen werkgevers en werknemers op hun kop gezet. De werknemers hebben hun onderhandelingspositie fors versterkt dankzij de lage werkloosheid. Ze kunnen hogere lonen, gunstiger extralegale voordelen en betere arbeidsomstandigheden eisen want de werkgever zal voor ontevreden werknemers maar moeilijk een vervanger vinden.

Volledige tewerkstelling zorgt ook voor een verschuiving van flexibel naar vast werk. Het aandeel van de tijdelijke en deeltijdse jobs daalde de voorbije vijf jaar gevoelig. Er is ook een daling merkbaar van het aantal mensen dat aan de slag gaat via tussenpersonen zoals interimkantoren. Het aandeel van de vaste voltijdse jobs steeg sinds 1995 van 73,6% naar 75,1%.

Werknemers met een laag loon profiteerden het meest van de revival van de arbeidsmarkt, en dat na een periode van twintig jaar waarin een dalend reëel inkomen de regel was. De kloof tussen de lage en middeninkomens verkleinde dan ook, maar de hogere salarisschalen snelden verder weg.

Opvallend is ook dat slechts 7,5% van de jobs die in de jaren ’90 werden gecreëerd op het conto van de ICT-sector (informatie- en communicatietechnologie) mogen worden geschreven. De ICT-branche stelt vandaag nog altijd maar 2% van de Amerikaanse beroepsbevolking tewerk. De informatietechnologie maakt de werknemers wel productiever. De arbeidsproductiviteit steeg sinds 1995 jaarlijks met 2,5%, wat ver boven het gemiddelde van de voorbije twintig jaar ligt (1,4%).

Het typisch Amerikaanse gezin heeft intussen zoveel vertrouwen in de toekomst dat het zich overlaadt met schulden. De gemaakte winsten op de aandelenmarkt dekken de schulden niet. Ook de gezondheids- en pensioenverzekering zijn vaak nog ontoereikend.

‘State of Working Amerika’, Economic Policy Institute, september 2000.

Info: www.epinet.org