Werken voor de volgende drie generaties

Brabantia steunt op een geschiedenis van meer dan 95 jaar. Het Nederlandse familiebedrijf blijft zoeken naar manieren om zichzelf opnieuw uit te vinden.

De financiële crisis sloeg ook bij Brabantia hard toe. De wereldwijde omzet daalde tussen 2008 en 2012 met 25 procent. “Sinds 2012 groeien we weer in een consumentenmarkt die nog heel fragiel is”, zegt CEO Tijn C.M. van Elderen (44). Hij staat drie jaar aan het hoofd van de familiale groep. Zijn overgrootvader begon in 1919 met de productie van melkbussen, kannen, zeven en trechters. De blikslagerij van toen is intussen uitgegroeid tot een multinational met hoofdkwartier in het Zuid-Nederlandse Valkenswaard. De keukenaccessoires en huishoudproducten van Brabantia worden verkocht in negentig landen, waarvan Groot-Brittannië momenteel de grootste exportmarkt is.

“Dat is vandaag de enige Europese markt waar de economie goed draait. In de rest van Europa — zelfs in Duitsland — zijn de consumenten nog heel voorzichtig”, analyseert Van Elderen. “Maar de potentiële groei zit overal. We werken nu hard aan de uitbouw van een keten van winkels in China. We hebben er twintig in eigen beheer en een dertigtal via een partner.” Wereldwijd realiseert Brabantia met meer dan duizend medewerkers een winstgevende omzet van zo’n 100 miljoen euro. “Ondanks de terugval sinds 2008 zijn we altijd in staat geweest zwarte cijfers te schrijven”, merkt Marcel van de Velde (61) op. Hij is als executive director sinds 1997 verantwoordelijk voor de productie wereldwijd.

Goedkopere lonen

De grootste fabriek van de groep staat in Overpelt. De jongste jaren sloot Brabantia zijn fabrieken in Nederland en Duitsland en werd de productie gecentraliseerd in de Limburgse vestiging. Net naast de productievestiging in de Stuifzandstraat is het centrale distributiecentrum van de groep gebouwd, een magazijn van 20.000 vierkante meter (zie kader Overlegmodel versus strijdmodel). Brabantia stelt ongeveer 270 mensen tewerk in Overpelt.

Van daaruit worden de retailklanten bediend. Brabantia verkoopt uit voorraad en levert binnen de drie dagen. Sinds een paar jaar wordt ook rechtstreeks aan e-commerceconsumenten geleverd. “Die sterk groeiende business is nu al goed voor bijna 10 procent van het werkvolume hier”, zegt Tijn van Elderen. “Orders die voor tien uur ‘s morgens binnenkomen via onze webshop of die van onze klanten, worden nog dezelfde dag verstuurd.”

“We hebben een kleine productie-eenheid in Engeland die vooral assembleert voor de lokale markt. Sinds 2002 produceren we ook in China en sinds 2008 in Letland”, vertelt Marcel van de Velde.

Design en duurzaamheid

“Zakendoen is in principe heel eenvoudig”, stelt Tijn van Elderen. “Je moet waarde creëren en je kosten beheersbaar houden. Als er voldoende verschil zit tussen beide, heb je kracht om te investeren in de toekomst. En dan komt het resultaat vanzelf, en ook de groei.”

Met Tijn van Elderen is de vierde generatie aan de macht. Behalve de CEO zijn nog vier familieleden operationeel actief in de onderneming. De raad van bestuur van Brabantia bestaat uit twee leden van de familie en twee externe bestuurders. Onlangs is onze landgenoot Herman Van de Velde, van het gelijknamige lingeriebedrijf, toegetreden tot de raad.

Na zijn studies bedrijfskunde in Rotterdam bouwde Tijn van Elderen een internationale carrière uit bij onder andere Unilever en Diageo (met onder meer Johnnie Walker, Smirnoff en Baileys in het aanbod) in Thailand, Duitsland en Zweden. In 2000 ging hij aan de slag voor Brabantia in New York. Voor het familiebedrijf was hij actief in marketing, ontwikkeling en verkoop. Sinds 2011 zit hij in de directie van de groep. Naast het belang van design is duurzaamheid voor Van Elderen een belangrijk thema. “Slechts 8 procent van de familiebedrijven komt voorbij de derde generatie. Wij zijn nu aan de vierde toe, en we willen er graag nog minstens drie generaties bij doen”, stelt de topman.

“Lang voordat ‘People Planet Profit’ een hype werd, waren wij er al mee bezig. Onze hoofddoelstelling is dat onze generatie het bedrijf duurzamer aan de volgende overdraagt. We willen op termijn 100 procent recycleerbaar werken.” Van Elderen wijst op inspanningen om schone technologie in te zetten, proceswater te zuiveren, te werken met materialen die volledig recycleerbaar zijn, investeren in hernieuwbare energie enzovoort. De zonnepanelen op het dak van de productiesite in Overpelt staan op zonnige dagen in voor 30 procent van de energiebehoefte van de fabriek. “Ook onze productieprocessen hebben we clean gemaakt door bijvoorbeeld andere materialen in te zetten. Natlak is al lang vervangen door poedercoating, verchroomde producten zijn gebannen en vervangen door roestvrij staal”, legt Marcel van de Velde uit.

Volgens Van Elderen moet het bedrijf deel uitmaken van de oplossing en niet van het probleem. “In de volgende tien jaar komen er 2 miljard mensen in de middenklasse bij en die willen een auto, een koelkast enzovoort. De materialen om al die producten te produceren zijn niet beschikbaar, dus moeten we aan de circulaire economie werken. Er is geen alternatief”, voorspelt de CEO. “Staal kan je verschillende keren recycleren, de kunststof in onze producten is ook opnieuw te gebruiken. Iedereen kan dat beweren natuurlijk, maar nu laten we die cradle-to-cradleclaim certificeren door een onafhankelijke instantie.”

Voor Marcel van de Velde is de aandacht voor duurzaamheid niet nieuw. “We doen dat al heel lang, maar de jongste jaren is het zichtbaarder. Het is ook niet altijd de meest economische productiewijze. Als je te ver voor de processie uitloopt, is het te duur. We proberen aan de kop van de stoet te lopen, ook omdat we denken dat we daar op termijn voordeel zullen uithalen.” Van de Velde stelt vast dat giganten in zijn markt zoals Wallmart en Ikea daar ook meer en meer mee bezig zijn. Dat ziet hij als bemoedigende signalen.

KURT DE CAT, FOTOGRAFIE WIM KEMPENAERS

“Zakendoen is in principe heel eenvoudig” Tijn van Elderen