Werken moeten origineel zijn

JEF VAN DYCK

Komen schrijvers van computerprogramma’s ook in aanmerking voor de aantrekkelijke fiscale regeling voor auteursrechten? Inkomsten uit de cessie of concessie van auteursrechten worden sinds enkele jaren in de personenbelasting zeer laag belast. Het tarief bedraagt meestal slechts 15 procent. Bovendien geldt een bijzonder aantrekkelijk stelsel van kostenaftrek. Op de eerste schijf van nog te indexeren 10.000 euro mag op forfaitaire wijze 50 procent als kosten in aftrek worden gebracht. Daardoor daalt het tarief op die eerste schijf naar amper (10.000 x 50 % x 15 % = 7,5 %).

Niet te verwonderen dus dat er heel wat gegadigden zijn om op die fiscale regeling aanspraak te maken. Wie wil weten of hij ook in aanmerking komt, moet gewoon kijken naar de auteursrechtenwet van 30 juni 1994. Al wie werken voortbrengt die onder toepassing van die wet auteursrechtelijke bescherming genieten, behoort tot de gelukkigen die toegang kunnen claimen tot de gunstige fiscale regeling.

Maar zo simpel is het niet. De auteursrechtenwet is geen eenvoudige brok lectuur. Het vergt heel wat vakmanschap om de finesses ervan te begrijpen. Soms is de uitkomst zeer voorspelbaar. Boeken van Georges Simenon of Hugo Claus genieten onbetwistbaar auteursrechtelijke bescherming.

Maar daarnaast zijn er veel grijze zones. Om auteursrechtelijke bescherming te genieten, is onder meer vereist dat een werk origineel is. Alleen al over het vervullen van die voorwaarde zijn halve bibliotheken vol geschreven. De betwistingen daarover gaan voorlopig nog niet over de fiscale behandeling van de auteursrechten. Daarvoor is het nog te vroeg. De nieuwe fiscale regeling is pas van toepassing op inkomsten die vanaf begin 2008 verkregen zijn. De eerste fiscale betwistingen moeten nog opduiken.

De betwistingen zijn voorlopig van niet-fiscale aard. Maar ze zijn wel fiscaal relevant. De vraag of een werk auteursrechtelijk beschermd is, bepaalt mee of de genoten inkomsten wel of niet in aanmerking komen voor de aantrekkelijke fiscale regeling.

De niet-fiscale betwistingen gaan bijvoorbeeld over de vraag of iemand zomaar een foto mag reproduceren. De kernvraag is telkens of het werk al dan niet origineel is. Stel dat ik morgen een foto neem van het Brusselse stadhuis. Is een dergelijke foto auteursrechtelijk beschermd? Waarschijnlijk niet. Er worden per dag duizenden foto’s gemaakt van het Brusselse stadhuis. Meestal gaat het om standaardfoto’s. Van originaliteit is doorgaans geen sprake. Er zal ook niemand willen betalen voor de foto die ik samen met honderden andere toeristen van het Brusselse stadhuis maak.

Maar ik kan ook anders te werk gaan en in speciale belichting voorzien of een niet-alledaagse invalshoek zoeken. Op die manier kan mijn foto misschien toch nog origineel zijn, in de zin dat hij echt mijn persoonlijke stempel draagt. En zo kan hij dus ook voor de fiscaal gunstige regeling in aanmerking komen in de veronderstelling dat iemand ooit bereid zou zijn iets voor mijn foto te betalen.

Ook originele computerprogramma’s zijn auteursrechtelijk beschermd. Normaal moeten zij dus ook in aanmerking kunnen komen voor de aantrekkelijke fiscale regeling. Maar er is een klein probleem. De fiscale wetgever reserveert het gunststelsel voor auteursrechten die voortvloeien uit de algemene auteursrechtenwet van 30 juni 1994. Naast die wet is er evenwel nog een wet van dezelfde datum, die specifiek handelt over de auteursrechtelijke bescherming van computerprogramma’s.

Strikt genomen, zou je dus kunnen stellen dat computerprogramma’s hun auteursrechtelijke bescherming niet ontlenen aan de algemene auteursrechtenweg van 30 juni 1994, maar aan die andere wet van dezelfde datum. En dat zij dus niet voor de bijzondere fiscale regeling in aanmerking komen. De Rulingcommissie ziet dat inderdaad zo. Maar de vorige minister van Financiën ziet dat helemaal anders; volgens hem komen originele computerprogramma’s ook in aanmerking voor de fiscale regeling die op auteursrechten van toepassing is.

De auteur is advocaat en hoofdredacteur van Fiscoloog. www.fiscoloog.be

Een foto is niet per definitie auteursrechtelijk beschermd.