WERELDFINANCIËN

Toen de Britse zakenkrant The Financial Times op maandag 2 november jl. enkele markante uitspraken uit een later te verschijnen interview met Philips-topman Cor Boonstra publiceerde, steeg het aandeel op de beurs van Amsterdam prompt met 9,05%. De voorzitter van de Nederlandse multinational van consumentenelektronica kondigde aan ongeveer een derde van de 244 fabrieken wereldwijd te sluiten tussen vandaag en 2002. Wat dit betekent voor de 256.400 werknemers, vertelde hij er niet bij. Zwaar snoeiwerk geeft de aandeelhouders meer vertrouwen, zo blijkt eens temeer.

Zo’n nieuws is koren op de molen van maatschappijcritici als Eric Toussaint. Niet dat wij hier de brutale manier waarop Boonstra de herstructurering bekendmaakte, willen goedpraten, maar je mag de zaken ook niet eenzijdig en simpel voorstellen. Hebben de jaren zeventig dan niet voldoende aangetoond dat bij de pakken blijven zitten uiteindelijk neerkomt op een grotere sociaal-economische malaise, op (veel) meer werklozen? Deze ervaring, die nog maar net achter onze rug ligt, wordt inmiddels in steeds angstvalliger proporties vergeten of genegeerd. Tal van Europese toppolitici praten zelfs weer met een neokeynesiaanse tong, waarbij onder meer openbare bestedingen de tewerkstelling moeten opkrikken.

In Je geld of je leven – De geldwereld tegen het volk, een boek dat grossiert in zwartwitdenkpatronen, trekt Eric Toussaint niet alleen hard van leer tegen het neoliberale concept in de eigen regionen. Op de eerste plaats richt hij zijn pijlen op de schuldencrisis van de derde wereld. De auteur is overigens voorzitter van Kodewes, het in Brussel gehuisveste comité voor de opheffing van de derdewereldschuld.

In de debatwereld is de schuldencrisis van halve tot bijna hele continenten al een oud verhaal. Maar, het moet gezegd, Toussaint houdt een goed gestoffeerd pleidooi. Hij toont aan hoe de schuld tot stand kwam en wijst op de afschuwelijke sociale gevolgen, die in vele landen ook vandaag nog de bittere realiteit vormen. Alleen haspelt hij ook hier oorzaak en gevolg wel eens dooreen.

Toussaint wijst het Internationaal Monetair Fonds ( IMF) en de Wereldbank aan als hoofdschuldigen of op zijn minst als vazallen in een ideologisch complot. In deze discussie rijdt hij zich evenwel vast. De nuance valt nu helemaal weg en de gevolgen worden allemaal op dezelfde stapel gegooid. Finaal overschreeuwen de gelijkhebberigheid en de uitroeptekens het nochtans broodnodig (hier een soms letterlijk begrip) te voeren debat.

Eric Toussaint, Je geld of je leven – De geldwereld tegen het volk. VUB Press, 367 blz., 695 fr. ISBN 90 5487 203 9.

LDD