Wat zijn de wensen van de pas afgestudeerden die zich voor het eerst op de arbeidsmarkt wagen? En welk type starter past bij welk type bedrijf? Geen onbelangrijke vragen, want alles wijst erop dat de competitiviteit op de arbeidsmarkt enkel kan toenemen.
Bedrijven zullen moeten vechten voor een krimpende groep werknemers. Leer hen alvast kennen…
De spanningen op onze arbeidsmarkt situeren zich de komende jaren niet aan de kant van het aanbod, maar veeleer aan de vraagzijde. Bedrijven beseffen dat ze niet langer kunnen kiezen uit een onuitputtelijk reservoir aan arbeidskrachten. In Vlaanderen werkt de arbeidsmarkt anno 2006 meer dan behoorlijk. Het aantal vacatures is de voorbije maanden gestegen met 30 % en blijkbaar hebben de bedrijven geen echte problemen om hun vacatures gevuld te krijgen. De invullingsgraad van de VDAB-vacatures bedraagt meer dan 80 %. Al vormen de cijfers van de VDAB maar een deel van de arbeidsmarkt.
Wie bij bedrijven zelf aanklopt, merkt dat die invulling in de praktijk niet altijd lukt. Werkgevers klagen steen en been omdat ze er maar niet in slagen de juiste medewerkers aan te trekken. De VDAB geeft ook toe dat de reserve aan werkzoekenden bij een positieve conjunctuur in Vlaanderen tamelijk snel opraakt. Al een tijdje wordt het doembeeld opgehangen van het einde van de jaren negentig, toen het zeer moeilijk was om de juiste werkkrachten te vinden.
Bedrijven weten in elk geval dat het een hele klus wordt en willen dan ook investeren in het imago van hun bedrijf. Een duidelijk beeld geven van wat ze te bieden hebben, is belangrijk om een kleine groep van afgestudeerden aan te trekken. Het imago van potentiële werkgevers bij starters is zeer belangrijk geworden. Er wordt dan ook onderzoek naar verricht. Een recent voorbeeld is de studie Wat is het imago van potentiële werkgevers voor pas afgestudeerden? Synovate Censydiam Institute voerde de studie uit samen met Go. Het onderzoek deelt starters in op basis van welke behoefte ze vervuld willen zien. Het is de behoefte die het meest cruciaal is bij de keuze van de eerste job. Er werden vier verschillende types van starters onderscheiden. Het gaat om uitdagers, sociale netwerkers, zekerheidszoekers en carrièremakers. Ze zoeken elk naar een specifieke job met een aparte invulling.
De uitdagers vormen 44 % van de bevraagde populatie. Die werknemers willen zichzelf bewijzen. Sociale netwerkers (30 %) willen vooral plezier beleven aan hun job en hechten veel belang aan een goede collegiale sfeer. De zekerheidszoekers (20 %) zijn vooral op zoek naar een betrouwbare organisatie, ze zoeken het evenwicht tussen werk en privé, en willen vooral werkzekerheid. De carrièremakers (6 %) streven vooral een belangrijke functie na. Het spreekt voor zich dat een bepaalde categorie van starters gemakkelijk bij een bepaald type van bedrijf terechtkan.
Uitdagers: voor Philips, Unilever en co.
Uitdagers zijn jonge werknemers die vooral hun eigen grenzen en mogelijkheden willen verleggen. Ze willen wel een carrière ontplooien, maar hun job moeten ze ervaren als verrijkend. Het zijn zelfstandige werkers die regelmatig afwisseling willen in hun job en er ook naar uitkijken om nieuwe mensen te leren kennen.
De uitdager onder de starters volgt tamelijk veel sollicitatiegesprekken en zoekt een bedrijf op basis van persoonlijke interesse. De mogelijkheid van een internationale functie is ook zeer interessant. Uitdagers willen niet dat er veel op hun vingers gekeken wordt. Zelf ontdekken is de boodschap (werkrelaties zijn belangrijk, het gaat hier niet om vriendschapsrelaties). De bedrijven die het meest aantrekkelijk zijn voor uitdagers: Philips, Oracle, Unilever, P&G… Belangrijk voor hen zijn dus goede doorgroeimogelijkheden en afwisselend werk.
Wat moet de werkgever zeker bieden? Uitdagers willen een dynamische en jonge sfeer, vinden het internationale karakter van de carrière belangrijk, willen een job met veel variatie en verkiezen een enthousiaste en stimulerende chef. Ze vragen ook veel zelfstandigheid in hun werk.
Carrièremakers: voor Dexia, IBM en co.
De carrièremakers hebben een duidelijk project: naar de top doorstoten. Eigenlijk weten ze al op voorhand in welke sector en in welke functie ze terecht willen komen. In het laatste jaar van hun studies zijn ze met hun carrière bezig. Ze willen zichzelf bewijzen, willen een grote verantwoordelijkheid en willen meegroeien met het bedrijf. Hun een internationale carrière aanbieden is cruciaal. En uiteraard staat een interessant salarispakket eveneens bovenaan op hun verlanglijstje. Carrièremakers zijn gesteld op compensatie naar werken.
Ze zijn ook sterk competitief ingesteld. Dat wordt al duidelijk tijdens de sollicitatieprocedure, maar ook op de werkvloer. Samenwerken is geen probleem, maar uiteindelijk werkt iedereen voor zichzelf. De meest aantrekkelijke bedrijven voor carrièremakers situeren zich in de financiële sector. Dexia en Fortis bank scoren het hoogst. Ook IBM behoort tot de top drie.
Wat moet de werkgever zeker bieden? Carrièremakers worden niet afgeschrikt door een hiërarchische structuur. Een hiërarchische structuur zorgt voor een kader van status op het werk. Als er geen hiërarchie is, kan er ook geen status zijn. Ze willen een bedrijf waar status – zowel sociaal als materieel – belangrijk is. Een individuele aanpak geniet de voorkeur en de competenties moeten snel duidelijk kunnen worden. Een carrièremaker vraagt verantwoordelijkheid. De baas moet een bijzonder figuur zijn: hij moet gezag uitstralen. Tevens moet hij bereid zijn om materieel te ondersteunen en moet hij de werknemers het gevoel geven dat ze onmisbaar zijn. Geld is zeer belangrijk.
Zekerheidszoekers: voor Bekaert, de overheid, non-profit en co.
Starters met een heel ander behoeftepatroon zijn de zekerheidszoekers. Zij bevinden zich net als de anderen in een transitiefase waarin ze afscheid nemen van hun studentenleven. Die vertrouwdheid valt nu weg en dat veroorzaakt onzekerheid. Ze hebben behoefte aan een nieuw kader dat structuur en zekerheid biedt. Voor hen biedt een vaste baan houvast. Ze willen niet onverwacht in nieuwe situaties terechtkomen. Ze willen beginnen met een job die niet te veel stress met zich meebrengt en veeleer typische taken omvat.
Zekerheidszoekers willen eerst aftasten en langzaam maar zeker verantwoordelijkheid opnemen. Door de nieuwe situatie twijfelen de zekerheidszoekers soms aan hun capaciteiten. Ze hebben op hun werk een mentor en hun collega’s zijn belangrijke leermeesters. Ze zijn op zoek naar aansturing, hebben nood aan omkadering. Ze kijken heel erg naar anderen voor de invulling van hun job. Zekerheidszoekers vind je vooral terug in de mediasector, de overheid en de non-profitsector, maar ook in bedrijven als Bekaert en Coca-Cola.
Wat moet de werkgever zeker bieden? Zekerheidszoekers willen een bedrijf waar de (na)druk niet te veel op het individu ligt. Duidelijke taken en aandacht voor het evenwicht tussen werk en privé genieten de voorkeur. De baas moet een ervaren leider zijn die achter zijn medewerkers staat en zelfvertrouwen uitstraalt. Het bedrijf is niet jong, heeft al een zekere traditie.
Sociale netwerkers: Roularta, Janssen Pharmaceutica en co.
Sociale netwerkers houden van sociale interactie. In hun job zijn ze voor een belangrijk deel op zoek naar nieuwe sociale contacten. Ze willen collega’s met wie zeer goed samen te werken valt. Ze willen zelfs vriendschapsrelaties aanknopen met collega’s.
Sociale netwerkers geven de voorkeur aan afwisselend werk. Maar de aangename werksfeer tussen collega’s vinden ze primordiaal. Voor hen zijn de meest aantrekkelijke bedrijven Janssen Pharmaceutica, Unilever en Roularta.
Wat moet de werkgever zeker bieden? Sociale netwerkers houden van een vlakke structuur en willen het bedrijf gerust in hun privésfeer laten binnendringen. Open communicatie en teamwerk zijn belangrijk. De baas moet ook iemand zijn die tijd wil vrijmaken voor extraprofessionele activiteiten. Hij moet een open mentaliteit hebben en zijn fouten kunnen toegeven.
Alain Mouton
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier