Welke richting?

De beste technologie, een bizar beleid. Seghers Better Technology Group is een geheimzinnige onderneming. De cijfers zijn moeilijk te doorgronden, de minderheidsaandeelhouders leven met vraagtekens, de uitstroom van de kaderleden haalt de krantenkoppen. Lijdt de visionaire baas aan “Türschluss”-paniek? De tribulaties van een juweel van een onderneming.

Volgende week kiest Seghers Better Technology Group (SBTG) een nieuwe raad van bestuur. Na de recente kapitaalverhoging heeft het vindingrijkste Vlaamse milieubedrijf opnieuw de structuur uitgetekend (zie organigram). De belangrijke bestelling van een tweede verbrandingsoven voor Indaver in Beveren – goed voor 1,25 miljard frank – is principieel binnen. Na een periode van interne strubbelingen en liquiditeitsproblemen worden de zeilen van het vastgelopen schip (zie cijfertabel) opnieuw strak gespannen. Op naar verre horizonten?

Hendrik Seghers (69) is een on-Vlaamse ondernemer: geeft altijd vlakaf zijn mening, blijft Vlaamsgezind, is ergens in het diepste van zijn gedachten een eeuwige student en leeft op een prinsheerlijke manier met een Porsche, een fraai kasteel in het groen, een boot voor de wereldzeeën en een brede familie. Met een boek over de kolonisering van Vlaanderen door het Franstalige en Franse establishment sloeg hij vonken. Hij zette de politici en de concurrenten onplezierig in de kijker. Seghers huivert van hypocrisie en lafheid.

Soms ziet hij – de flamboyante meerderheidsaandeelhouder, stichter en gedelegeerd bestuurder van de groep – het niet meer zitten en zucht gepijnigd: “Waarom die vele verdachtmakingen en toespelingen? Ik heb veertig jaar met hart en ziel gewerkt voor deze groep. Maar men begrijpt me niet of men wil me niet begrijpen. Als ik soms lees wat bepaalde journalisten insinueren, ben ik er misselijk van.”

Een sympathiserende nieuwe aandeelhouder: “Hendrik is een formidabele vent. Maar hij kan of wil zijn jeugd niet lossen, dat is zijn grote levensprobleem en dat is tevens een probleem voor het leiden en beheren van Seghers Group. Hendrik moet meer delegeren en de rol leren lossen.” Professor, econoom en psycho-analyticus Manfred Kets de Vries van de businesschool Insead spreekt in dat verband over Türschluss-paniek; de schrik dat als de deur van het bedrijf voor de laatste maal dichtklapt het leven ten einde is.

Seghers: “De jongste tribulaties hebben het vuur in mij opnieuw aangewakkerd. Misschien heb ik alles een beetje te veel laten betijen. Daarom ben ik nu van plan om het laken – meer dan ooit – naar mij toe te trekken. Niemand kent de sector beter dan ik.”

Een recent omslagverhaal van Fortune illustreert de situatie van Hendrik Seghers, grootvader van negen kleinkinderen. Fortune schreef in de zomer over ” Why CEO’s fail” en somde een reeks mislukte toplui op alvorens het antwoord op de vraag te geven: execution, de uitvoering. Fortune: “Visionairen hebben we genoeg. Visionaries have to deliver the goods, that’s where they fail.” Seghers ziet dingen die anderen niet zien, de verwezenlijking van die visies hinkt soms achter op zijn talrijke dromen.

Afgelopen zomer nodigde Seghers de crème van het Vlaamse establishment uit op de inhuldiging van zijn gerenoveerde buiten in Malderen. Een ecologische wand – met de laatste snufjes van de alternatieve energie – bedekt de voorgevel van het Groenhof. Als techno-fan én aanhanger van de orthomoleculaire voeding (volwaardige, natuurlijke etenswaren zorgen ervoor dat alle absolute tekorten worden aangevuld) wil hij voorbeelden geven van de nieuwe levenskunst. Kostprijs van het project: 200 miljoen frank.

Seghers: “Ik weet dat er geruchten circuleren over fraudes waarbij ik betrokken zou zijn. Dat zijn fabels verspreid door medewerkers die in onplezierige omstandigheden ontslagen zijn.”

Bij Aquafin leeft het verhaal dat het Seghers-bedrijf jarenlang gemanipuleerd heeft bij de exploitatie van het waterzuiveringsstation in Brugge. Seghers: “Als dat waar zou zijn, begrijp ik niet waarom Aquafin recentelijk voor Brugge een bestelling geplaatst heeft van 290 miljoen frank. Dat doe je niet bij een bedrijf van fraudeurs.” Navraag leert dat Aquafin ontkent dat het order al is toegekend.

In de Abos-affaire van de kalkfabriek in Pout (Senegal) – de witste aller witte olifanten – stelt De Morgen dat Seghers een deel van de verliezen heeft kunnen afwentelen op de begroting van ontwikkelingssamenwerking. Seghers: “We zijn nooit betaald geweest voor die bestelling en hebben op suggestie van Abos zélf een procedure aangespannen, omdat zoiets de enige wijze was om een bedrag te recupereren.”

Als gevolg van strubbelingen, een overmoedige overnamepolitiek, trage overheidsopdrachten (onder andere de verbrandingsovens van Drogenbos en Indaver III) en problemen met projecten in uitvoering (luchtzuivering in Eeklo en Menen of de slibverwerking in Deurne en Basf) vielen de resultaten eind vorig jaar flink tegen. Volgens Seghers boekte de groep over twee jaren (1997-1998) een verlies van 98,8 miljoen frank op een geconsolideerde omzet van 6,8 miljard frank. Deze voorstelling van zaken laat veronderstellen dat de opgebouwde reserves in 1998 volledig werden vrijgegeven (76,6 miljoen frank) – wat niet gebeurde. De gedelegeerd bestuurder van de groep zweert bij een langetermijnvisie: “Aangezien belangrijke projecten makkelijk drie à vier jaar kunnen duren, moet je onze balans over een even lange periode bekijken. Zo stel je bijna een verdrievoudiging van de bedrijfsopbrengsten vast: van 3,216 miljard frank (’95/’96) naar 6,795 miljard frank (’97/’98). Ook de operationele toegevoegde waarde steeg van 1,350 miljard frank (’95/’96) naar 4,136 miljard frank (’97/’98). Dit betekent een return on capital employed van 3% op een totaal personeelsbestand van zo’n 800 medewerkers.”

De Balanscentrale van de Nationale Bank acteert de volgende cijfers (zie tabel): een omzet van 3,035 miljard frank in ’97 en 3,76 miljard frank in ’98. De prospectus van de private plaatsing (opgesteld door Lessius, zegt Seghers, voor de zakenbank intrad) voorzag: 5,3 miljard frank over 1998. De groep leed vorig jaar een geconsolideerd verlies van 376 miljoen frank (tegen een winst van 200 miljoen frank in 1997) met een bedrijfseconomische cash drain van 204 miljoen frank ( nvdr – in 1997 bedroeg de cashflow nog 293 miljoen frank). Het eigen vermogen zakte van 713 naar 351 miljoen frank. De liquiditeit ( acid test) ligt onder één (met name 0,716) en de solvabiliteitsgraad zakte van 22,8% naar 7,5%. Seghers: “Na de kapitaalverhoging, dus nu, is onze solvabiliteitsgraad opnieuw 36%”.

Luc Vriens, ex-gedelegeerd bestuurder van Seghers Better Technology Water: “De balansen worden systematisch opgesmukt. Wat ten tijde van de private plaatsing (december 1997) aan de investeerders werd beloofd, was onrealistisch. Zo waren de vooropgestelde rendementen – omzet en bedrijfsresultaat van respectievelijk 1010 en 91 miljoen frank in 1999 – onmogelijk in de watersector. Men heeft de minderheidsaandeelhouders te veel beloofd. Als gevolg van mijn realistische taal – een normale budgetprognose voor 1999 van respectievelijk 920 (omzet) en 49 (bedrijfsresultaat) miljoen frank – werd ik in quarantaine geplaatst. Naar mijn mening hebben de privé-investeerders het recht om de realiteit te kennen. Hoe langer het duurt, hoe moeilijker het wordt om het reële rendement te verhullen en hoe eigenaardiger de middelen worden om de investeerders te paaien: geforceerde activeringen, acquisities om te groeien en opgepepte marketingverhalen.”

Vandaag haalt SBTG de doelstellingen van het businessplan – een omzet van 5,3 miljard frank in 1998 – niet. Indien geen verandering plaatsvindt, zouden de minderheidsaandeelhouders hun evocatierecht – vastgelegd in de initiële deelnemingsovereenkomst – kunnen inroepen om de meerderheid in SBTG van Seghers en de Verenigde Malderse Compagnie (1/3 Seghers, 1/3 management en 1/3 derden) te verwateren. Hendrik Seghers: “Verenigde Malderse Compagnie is een continuïteitsstructuur. In dit administratiekantoor participeert ook het management en dat is zeer vooruitstrevend. Als ik morgen wegval, gaat de onderneming rimpelloos verder.”

De tijdelijke liquiditeitsproblemen van de groep – in mei zegden de banken hun garanties op – wijt de gedelegeerd bestuurder van SBTG aan het beleid van de (inmiddels ontslagen) financieel directeur Brigitte Malou. Seghers: “Vroeger financierden wij alles per project. Op verzoek van de nieuwe minderheidsaandeelhouders werden alle financiële transacties gecentraliseerd. Hierdoor stegen onze kortlopende kredieten bij de banken en leveranciers naar respectievelijk 1,32 en 1,12 miljard frank. Dat was nefast voor onze groep, ondanks het feit dat wij zelf over 2,5 miljard frank aan tegoeden bij onze klanten beschikten.”

Malou reageert: “Dit is pure laster. Het gevoerde financieel beleid was toen het enige haalbare. In zover er projecten waren, werden ze optimaal gefinancierd. Dit gebeurde in volledig overleg met mijn directie (die zelf alle kredietbrieven ondertekende). Ik heb ook mijn directie uitgebreid geïnformeerd en gewaarschuwd voor de evolutie van de financiële situatie. Ik had wel geen impact op de besteding der fondsen. De crisis nu in mijn schoenen schuiven is gewoon absurd. “Kill the messenger” heet dat.”

De kapitaalverhoging van 525 miljoen frank in juli dit jaar bracht soelaas. Seghers: “Vandaag is de financiële structuur opnieuw stevig. Het garantievermogen bedraagt 1,5 miljard frank. Bovendien beschikken we over 2,4 miljard frank aan vorderingen op klanten en werken in uitvoering. Ook ligt de geschatte marktwaarde van onze technologie boven 3 miljard frank, terwijl ze maar voor 238 miljoen frank geboekt staat. Bovendien ramen de gespecialiseerde adviesbureaus Vacani (Zwitserland) en Arthur D. Little onze latente meerwaarden op zo’n 4 miljard frank. Wij verwachten voor 1999/2000 een spectaculaire groei naar respectievelijk 7,3 miljard frank operationeel toegevoegde waarde en 16,3 miljard frank aan bedrijfsopbrengsten. Technologiebedrijven hebben andere ontwikkelingspatronen dan andere ondernemingen.”

Intussen zoekt Seghers vlijtig naar strategisch-industriële partners. Deze zomer nam de Waalse investeringsmaatschappij SRIW voor 200 miljoen frank een participatie van 5,5% in de groep. Ook onderhandelt de patron met buitenlandse groepen – zoals de Temasek Holding (eigenaar van o.a. Singapore Airlines) en Bechtel (Verenigde Staten) – en binnenlandse ondernemers – zoals Gilles Samyn ( Nationale Participatiemaatschappij); Philippe Bodson (ex-CEO Tractebel) staat op het verlanglijstje.

Op termijn wil hij dé technologische partner van de internationale nutsholdings à la Vivendi of RWE en ABB zijn. Seghers: “Onze kracht ligt in de one stop technical shop. Dergelijke knowhow kunnen die megagroepen niet rendabel uitbouwen. Zij zijn sterk in financial engineering – iets waar wij het geld niet voor hebben – maar moeten voor het detailwerk een beroep doen op specialisten, zoals wij. In die zin fungeren wij als een ontmoetingsplaats voor de milieumastodonten.”

Nu het gemor van de Heilige Alliantie der Gefrustreerden – zoals hij de kritiek van de minderheidsaandeelhouders, de journalisten en de ontslagen medewerkers noemt – langzaam wegebt, acht Seghers de tijd rijp om korter op de bal te spelen. “Ik heb alles misschien iets te veel laten betijen. Maar ik geloof dan ook echt in onze andere en betere bedrijfsfilosofie. Eigenlijk ben ik een lonesome cowboy.”

FRANS CROLS ERIC POMPEN