Weer dezelfde verkiezingen

Een vertrouwd gevoel bij de Indonesische presidentsverkiezingen: Joko Widodo en Prabowo Subianto nemen het opnieuw tegen elkaar op.

Op het eerste gezicht zijn de Indonesische presidentsverkiezingen in april 2019 een herhaling van de race van 2014. De vroegere meubelexporteur Joko Widodo (of Jokowi), die wordt gezien als de man van het volk, neemt het weer op tegen Prabowo Subianto, een ex-generaal. Jokowi heeft de vorige keer gewonnen met 53 procent van de stemmen. Maar de scheidslijnen lopen nu anders in de op twee na grootste democratie ter wereld.

Godsdienst zal een kleinere rol spelen dan in 2014. Jokowi kreeg lang beschuldigingen dat hij niet vroom genoeg was, een serieuze aanval in een land met een moslimmeerderheid. Hij heeft de buitenlandse politiek gebruikt om zijn islamitische geloofsbrieven kracht bij te zetten. Zo heeft hij de Rohingya-vluchtelingen uit Myanmar gesteund en aangedrongen op meer steun voor Palestina. Hij heeft de leider van de grootste moslimorganisatie van het land als running mate gekozen.

Een verandering in de verkiezingsprocedure zal voor een beetje nieuwigheid zorgen. Voor het eerst worden de president en het parlement tegelijk verkozen.

Minder groei

In de vijf jaar dat Jokowi president was, zijn er ook dingen veranderd. Hij heeft zelden een gelegenheid gemist voor een fotosessie, maar hij is niet langer de hervormende nieuwkomer en moet zijn beleid verdedigen.

Eén campagnethema zal de economie zijn. De grote uitgaven aan infrastructuur hebben niet de beloofde groei van het bruto binnenlands product van 7 procent opgeleverd. De economie is zich in plaats daarvan voort blijven slepen rond 5 procent. Opschudding in andere opkomende markten kan overslaan naar Indonesië en dat percentage nog verder drukken. In september zakte de roepia tot op haar laagste peil tegenover de dollar in twintig jaar.

Ook de nauwe band van de president met China speelt mee. Dat onderwerp ligt gevoelig in Indonesië waar etnische Chinezen de zakenwereld domineren. Veel van Jokowi’s infrastructuurprojecten heeft China gefinancierd. In januari zal dat opnieuw onder de aandacht komen. Dan komt de gewezen gouverneur van Jakarta, Basuki Tjahaja Purnama, vrij. De bondgenoot van Jokowi is een etnische Chinees die in 2017 werd afgezet en opgesloten op grond van verzonnen beschuldigingen van godslastering.

Stevige voorsprong

Jokowi zal op dat alles antwoorden met cadeautjes die het goed doen bij de kiezers. Bij zijn begroting in augustus kondigde hij een stijging van de brandstofsubsidies aan en verhoogde hij de ambtenarensalarissen. De man van het volk wordt populistisch.

Prabowo zal dan weer met een versie van economisch nationalisme komen met onder meer maatregelen die de Indonesiërs moeten behoeden voor de krachten van de mondiale concurrentie. In tegenstelling tot zijn tegenstander is hij een prima campagnevoerder en een bezielende spreker. Dat heeft hem in 2014 geholpen een late vloedgolf aan steun op te roepen. Toch heeft Jokowi een stevige voorsprong in de peilingen. Hij is duidelijk de favoriet en kan alleen verslagen worden door zichzelf.