‘We zitten in het floppytijdperk van de energietechnologie’

In Antwerpen werkt fifthplay aan oplossingen die de zorg- en energiekosten moeten verlagen. Maar regulering en het Riziv-budget, meer nog dan de concurrentie, zijn taaie tegenstanders.

Mijn espressomachine staat weer eens nutteloos heet. Dat zie ik op mijn Smart energy app. De boodschap komt van een intelligent stopcontact van fifthplay en loopt via zijn Smart energy box naar mijn smartphone. Een tik en de machine gaat uit.

Fifthplay, een dochter van Niko Group, heeft de distributie van het systeem op de residentiële markt voor vijf jaar exclusief aan Electrabel toevertrouwd. Zo kan Electrabel diensten voor thermostaat- en elektriciteitsmanagement, voor elektrische voertuigen of voor het beheer van zonnepanelen aan particulieren verkopen, zelfs al zit die klant bij een andere energieleverancier. Fifthplay blijft eigenaar van de Smart energy box en verdeelt het systeem via andere kanalen voor andere toepassingen.

Met zwier spreekt gedelegeerd bestuurder Kris van Daele over the battle for the home, de oorlog om de controle in de huizen. “In de intelligente woning zijn vier partijen actief: energieleveranciers, telecomoperatoren, domoticaleveranciers en zorgverstrekkers. De vraag is: wie wordt de contractant?”

Fifthplay ambieert daarin de bemiddelaarsrol. Van Daele noemt de Home Area Manager, zoals de Smart energy box bij fifthplay heet, “een multiservicegateway, een platform waarlangs de Electrabels, de zorgverstrekkers en de telecomoperatoren diensten in de woning brengen. Onze specialiteit is hoe je de woning koppelt aan een informatica- en telecomomgeving.”

Een potentieel van 650.000 klanten

Om dat platform aantrekkelijk te maken voor die dienstenleveranciers is schaalgrootte nodig. Voorlopig ontbreekt die. “Ons doel is 500.000 installaties in België. Dat zou de drempel om diensten in de woningen te brengen heel laag maken”, zegt Van Daele. Hij schat het potentieel via Electrabel op 650.000.

Tot nog toe zijn er van de Smart energy box amper 4000 exemplaren geproduceerd en volgens Electrabel een duizendtal geleverd. Dit jaar nog wil fifthplay 5000 boxen uitstaan hebben, volgend jaar 30.000. Fifthplay heeft ook een module die samen met de gateway in de distributiekast van een domme meter een slimme meter maakt.

Van Daele, die negentien jaar bij Getronics werkte, is zopas herkozen als voorzitter van Smart Grids Flanders, een bemiddelingsrol in een platform dat in Vlaanderen alle betrokken partijen rond intelligente elektriciteitsnetwerken samenbrengt. “We zitten nog in het floppytijdperk van de energietechnologie. Meters worden manueel opgenomen, er is geen verbinding tussen het eindapparaat en de leverancier. Heel die automatisering moet nog gebeuren. Zonder heb je geen intelligent elektriciteitsnetwerk, geen smart grid“, stelt Van Daele.

Dankzij een slim elektriciteitsnetwerk zouden de energieprijzen kunnen variëren volgens vraag en aanbod. Pas als het zover is, wordt het voor een eigenaar van zonnepanelen belangrijk te beslissen wanneer hij zijn stroom zelf gebruikt of verkoopt aan het net. Op dat moment wordt de Home Area Manager meer dan een sympathiek gadget.

Intussen zoekt fifthplay afzet voor zijn energiemanagementoplossing bij bedrijven met veel vestigingen, zoals banken en retailers. Delta Lloyd Bank was de lanceerklant. Maar Van Daele had liever doortastender overheidsingrijpen gezien. “De regulering maakt of kraakt deze business”, zegt hij. “In Duitsland, Frankrijk, Spanje en Nederland komt het ecosysteem al op gang. Hier is het nog wachten op de reglementering en de volumes. Het dwingt ons te internationaliseren”, zegt Van Daele.

Fifthplay sloot in Nederland een contract met een energieleverancier voor een potentieel van 250.000 woningen. In Duitsland mikt het op regio’s die te klein zijn voor de grote jongens.

Telegeneeskunde

In Frankrijk wonnen de Antwerpenaren een contract in de zorgverstrekking, hun tweede tak. In die activiteit is fifthplay zelf de dienstverlener, met zijn telemonitoringsysteem VitalCare en apparaatjes waarmee de thuispatiënt zijn glucose, longcapaciteit, bloeddruk en dergelijke kan meten. Die distribueert het via het filiaal Vitalsys. Maar ook daar is het afhankelijk van de overheid.

“De opportuniteit in telegeneeskunde is enorm. Alleen bepaalt het Riziv daar de timing. Het betaalt nieuwe technologie alleen terug na bewezen nut. Daarom investeren we nu samen met ziekenhuizen, zorginstellingen en de Vlaamse overheid in demonstratieprojecten, zoals het e-Diamantproject voor diabetesbehandeling met het UZA. We willen in zo veel mogelijk ziekenhuizen aanwezig zijn. Zodra het Riziv beslist een toepassing terug te betalen, zal je die omzet omhoog zien schieten. Wij zijn dé Vlaamse speler in de markt voor telemonitoring van chronische ziekten”, zegt Kris van Daele.

Verliezen

Fifthplay is in 1991 opgericht als Light Beams Silicon Controls, maar kreeg in 2006 zijn huidige naam en opvallende yin-yanglogo. Niko Group uit Sint-Niklaas is 100 procent aandeelhouder en houdt fifthplay apart, los van zijn activiteiten als producent van elektrisch materiaal en domoticasystemen en los van Niko Projects, zijn grote nieuwbouw- en renovatieprojecten.

“Fifthplay heeft een compleet ander businessmodel”, zegt Dany Sturtewagen, strategieverantwoordelijke van Niko Group. Fifthplay stelt 32 mensen tewerk, van wie ongeveer een derde contractors. Onder meer Erik Dejonghe (ex-Barco) is er bestuurder. De softwareontwikkeling besteedt fifthplay uit aan een firma van Oekraïners en Wit-Russen in Praag.

De jongste jaren leed fifthplay telkens zowat 2 miljoen euro bedrijfsverlies. Dat is met kapitaalverhogingen opgevangen. Eind 2011 bedroeg het kapitaal 21,2 miljoen euro, het overgedragen verlies 17,1 miljoen. Volgens Van Daele zeggen die cijfers weinig omdat fifthplay verkoopt aan andere bedrijven in de groep.

Niko boekte in 2011 geconsolideerd 130 miljoen euro opbrengsten en 13,4 miljoen bedrijfswinst. Een stukje van het verlies van fifthplay komt uit de acquisitie begin 2009 van de meerderheid in Vitalsys, dat vorig jaar 264.410 euro omzet noteerde. Fifthplay schreef in 2010 en 2011 samen 1,6 miljoen op die participatie af.

“Fifthplay bouwt een model uit waarbij de Niko Group op termijn goed zal varen. Hoelang die termijn is, ligt niet vast”, meldt Sturtewagen.

BRUNO LEIJNSE, FOTOGRAFIE EMY ELLEBOOG

“In Duitsland, Frankrijk, Spanje en Nederland komt het ecosysteem al op gang. Hier is het nog wachten op de reglementering” Kris van Daele