Autogrill is geen bekende merknaam, maar de kans dat u geen klant bent, is uiterst gering. Het is de internationale marktleider in ‘horeca voor mensen in beweging’.
Ondanks de broeierige hitte van midden augustus trekken duizenden toeristen naar de zon. In de charterterminal van Zaventem staan lange rijen bij Délifrance voor een koffie en croissant of in het Quick-restaurant voor een hamburger. Bij Grab and Fly verlangen dorstige kelen naar een pittig geprijsde frisdrank voor 3,40 euro per flesje. En zo gaat het ook bij het Belgian Beer Café, Milestone of Pizza Hut.
Wereldwijd heeft Autogrill 350 merken in beheer, onder meer Pizza Hut, Burger King, Haägen-Dazs en Starbucks. In ons land serveert Starbucks koffie in de stations, Panos verkoopt broodjes in de Brusselse metro, AC Restaurants en Carestel bereiden eten aan de snelwegen en overnachten kan er in de Best Western-hotels.
Met zichtbaar genoegen kijkt de algemeen directeur van Autogrill België en Nederland, Mario Orinx, naar de rij klanten bij de Quick op Zaventem. In ons land baat Autogrill vier Quicks uit. Die op de luchthaven is een van de grootste omzetmakers. Autogrill heeft schier een monopolie op horeca in de luchthaven met 28 horecazaken en tien lounges voor zakenpassagiers. Het voorzag de 18 miljoen passagiers die er vorig jaar passeerden van eten en drinken.
“We krijgen geregeld kritiek dat we duur zijn op Zaventem”, zegt Orinx. “Maar we baten zaken uit op mooie locaties en dat maakt onze prijzen hoger, want we moeten onze concessievergoeding doorrekenen in de prijzen. Bovendien valt de prijs best mee als de klant met de glimlach en de nodige gastvrijheid wordt onthaald.” Autogrill betaalt een percentage op de omzet aan luchthavenuitbater Brussels Airport Company (BAC), hoeveel precies, houdt Autogrill geheim.
Autogrill is de internationale marktleider voor horeca voor reizigers. De verkoop op luchthavens is goed voor twee derde van de omzet. De groep telde vorig jaar 62.800 werknemers, 890 miljoen klanten en een omzet van 5,8 miljard euro. Het bedrijf noteert in Milaan op de beurs en de familie Benetton controleert 59,3 procent van de aandelen. De onderneming loopt als een gesmeerde machine. Met AB InBev en Coca-Cola sloot Autogrill België een internationaal aankoopcontract, de onderaannemer Deli XL levert aan 100 verdeelpunten.
Helft snelwegrestaurants verkocht
De belangrijkste vennootschap voor de Belgische snelwegvestigingen is de nv Carestel Motorway Services. Die haalde voor het laatst een positief bedrijfsresultaat in 2008. Ook de nv AC Restaurants & Hotels Beheer boekte de voorbije drie boekjaren een bedrijfsverlies. In ons land verkocht Autogrill vorig jaar elf van zijn 24 snelwegvestigingen en die operatie verliep vrijwel rimpelloos.
De verkoop was ingegeven door twee factoren. “In 2006 kochten we Carestel en daarna was de Belgische landkaart bijna volledig door Autogrill gekleurd. Volgens de mededingingsoverheden kregen we een te groot marktaandeel. We konden niet meer deelnemen aan nieuwe aanbestedingen of concessies. Dat is absoluut geen fijn gevoel.” Orinx verkocht vijf vestigingen aan Total en zes aan COS, een vennootschap met twee gewezen Carestel-topmensen.
Ook Orinx komt uit die Carestel-stal. In 1995 werd hij aangeworven door de inmiddels overleden bezieler, Jean Van Milders – “aan die meneer heb ik alles te danken”. In 2010 verwierf Mario Orinx als 37-jarige de leiding in België. Hij moest van de mededingingsautoriteiten niet zo nodig elf vestigingen verkopen, maar na enkele jaren van sterke expansie primeert voor de groep de winstgevendheid op de groei. De solvabiliteitsratio van de groep zakte vorig jaar naar 20 procent, met een eigen vermogen van 799 miljoen euro, bij een fors balanstotaal van bijna 4 miljard euro.
“We verkochten een pakket van structureel verlieslatende vestigingen langs de autosnelweg, naast winstgevende. Dat is een heel duidelijk signaal van onze aandeelhouder dat we niet de grootste moeten zijn in aantal vestigingen of in marktaandeel. We moeten groot zijn in margecreatie. De grootste zijn is leuk, maar dat mag niet ten koste van de winstgevendheid gaan.”
“Alle werknemers maakten de overstap en behielden hun cao-voordelen”, benadrukt Orinx. De vakbonden bevestigen het goede sociale klimaat in de onderneming, “ondanks de sector, de horeca”. Die is bijzonder arbeidsintensief met 1200 werknemers in ons land. “Maar de personeelskosten zijn niet competitief met de buurlanden”, zucht Orinx. “België is bruto 40 tot 50 procent duurder dan Nederland en zelfs dubbel zo duur als het Verenigd Koninkrijk. In Nederland liggen de sociale lasten lager, het werknemersstatuut is veel flexibeler.”
Donkere wolken
Na de verkoopoperatie van vorig jaar zou het bedrijfsresultaat dit jaar weer positief moeten kleuren. Toch dreigen nieuwe donkere wolken. “We voelen de economische recessie”, zucht Orinx. “De verkoop staat onder druk. Het eerste waar mensen in snoeien, is uiteten gaan. De grootste impact voelen we langs de autosnelweg. Want daar speelt ook de zeer hoge brandstofprijs. Minder mensen tanken en dat heeft een rechtstreekse impact op onze business.” Een aanzienlijk deel van de consumenten zijn families, dagjestoeristen. Die laten de restaurants nu vaker links liggen.
De donkere wolken bedreigden Autogrill ook letterlijk. “Tussen juni en september halen we bijna de helft van onze omzet, want dan trekken de mensen naar de kust of de Ardennen. Een slechte zomer is nefast voor onze business.” Na het barslechte weer in het voorjaar en in juli, volgde een betere maand augustus. Het hete weekend van 20 augustus was een topweekend.
De luchthavenuitbatingen brengen weinig soelaas. “We zien mensen met de brooddoos naar de luchthaven komen. Dat zag je niet in tijden van economische bloei.” Gelukkig zijn er op Zaventem de tien business lounges waar Autogrill de catering verzorgt voor een vrij stabiele stroom aan zakenreizigers.
Vandaar de toenemende spreiding van horecazaken. “Less is more”, zegt Orinx. “We kiezen voor een kleinere, maar meer winstgevende groei.” Autogrill opent of vernieuwt jaarlijks vijf tot tien vestigingen en besteedt meer aandacht aan de metro- en treinstations. In Gent-Sint-Pieters opende het een Starbucks en een eigen concept, het café Tempus Fugit is een samenwerking met AB InBev. “In de stations profiteren we van een omgekeerde piek, in de donkere maanden maken we er meer omzet dan in de zomer.”
WOLFGANG RIEPL
“We zien mensen met de brooddoos naar de luchthaven komen. Dat zag je niet in tijden van economische bloei”
“De Belgische lonen zijn 40 tot 50 procent duurder dan in Nederland, en zelfs dubbel zo duur als in het Verenigd Koninkrijk”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier