WATERHEFFINGEN. In een stroomversnelling

De Vlaamse regering heeft de heffingen voor waterzuivering zopas met de helft verhoogd. En dat is nog maar het begin…

Het is een tijdje stil geweest rond de Vlaamse heffingen voor waterzuivering. Voormalig Milieuminister Norbert De Batselier (SP) verkoos de waterheffingen te bevriezen, kwestie van de burgers-kiezers niet nodeloos op stang te jagen. De aandacht werd vooral gericht op de grote industriële vervuilers.

Met de terugkeer van Theo Kelchtermans (CVP) op Milieu is hierin verandering gekomen. Bij de eerste begrotingsopmaak van de nieuwe Vlaamse bewindsploeg was het meteen raak : de heffing voor waterzuivering gaat van 600 frank naar 900 frank per vervuilingseenheid.

Daarmee neemt de Limburgse goeverneur in spe opnieuw de draad op die hij begin 1992 bij de wissel met De Batselier had laten liggen. Kelchtermans zette destijds het investeringsprogramma voor waterzuivering rond Aquafin op de sporen. Het financieringsplan voorzag toen al in een verviervoudiging van de waterheffing tegen 2000 om de oplopende Aquafin-faktuur te kunnen betalen.

De Batselier heeft als Milieuminister wel het investeringsritme van Aquafin evenals de royale vergoedingen van de aandeelhuders wat getemperd. Maar de kloof tussen de opbrengst van de waterheffingen en de kosten van de waterzuiveringsstations begon toch serieus te gapen. De algemene middelenpot van de Vlaamse overheid moest steeds meer bijspringen : tussen 1992 en 1994 vervijfvoudigde de dotatie aan het Mina-fonds, waaruit de milieu-investeringen van het Vlaamse gewest worden gefinancierd. Een deel van het gat werd tevens gestopt met de flink opgetrokken heffingen voor… vaste afval.

Het principe van “de vervuiler betaalt” werd nog op een andere manier verkracht. Werkgeversorganizaties beklagen er zich al jaren over dat de berekeningsformule voor de waterheffing de vervuiling van de gezinnen grovelijk onderschat. Toen ook de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) in een recent onderzoeksrapport tot deze bevinding kwam, kon de minister van Leefmilieu er niet langer naast kijken. De VMM berekende dat gezinnen gemiddeld 333 frank per persoon betalen voor hun vuil water. Voor een indentieke lozing betaalt een bedrijf in geval van meting 946 frank. Bedrijven die geen meting laten verrichten (wegens te duur) en opteren voor een forfaitaire berekening zijn beter af. Zij betalen gemiddeld 555 frank voor dezelfde lozing, toch nog steeds een pak meer dan de gezinnen.

Voor de Vlaamse regering voldoende reden om Milieuminister Kelchtermans te belasten met een studie van de berekeningsformules van de waterheffingen, met de bedoeling om de heffing beter te laten aansluiten bij de werkelijke vervuiling. Ook de sociale korrekties voor arme en kinderrijke gezinnen worden herbekeken. Kelchtermans kreeg die opdracht eerder deze maand als pasmunt voor de lineaire tariefverhoging tot 900 frank, waartegen de werkgevers heftig protesteerden. Hij moet er tegen de begrotingskontrole begin volgend jaar mee klaar zijn, zodat snel de nodige maatregelen kunnen worden getroffen.

BEDRIJVEN GEPAKT.

Veel moet de Milieuminister niet meer studeren. De Sociaal-Ekonomische Raad van Vlaanderen (SERV) heeft Kelchtermans’ huiswerk al gedaan. De sociale partners binnen de SERV zijn al jaren ongelukkig over het Vlaamse milieuheffingsbeleid. In eerste instantie de werkgevers, die het zat zijn dat de bedrijven gepakt en de gezinnen gespaard worden. Maar ook de vakbonden, nu blijkt dat de sociale korrekties die De Batselier aanbracht hun effekt totaal missen. Volgens de SERV loopt het heffingsbeleid langs alle kanten mank. De sociale partners trekken nu zelf de kar.

In zijn zopas afgerond “Onderzoek naar de financiering van het Vlaamse milieubeleid” rekende de SERV onder meer voor wat de gezinnen in feite zouden moeten betalen aan waterzuiveringsheffingen. Drie keer zoveel als nu. Terwijl een gemiddeld gezin nu 1036 frank per jaar betaalt, bedraagt de bijdrage overeenkomstig de werkelijke vervuiling 2996 frank. Om de oplopende Aquafin-faktuur te blijven dekken, zou deze bijdrage gestaag moeten stijgen, tot 4880 frank (in franken van nu) in 2004.

Ook voor bepaalde kategorieën van bedrijven moet de bijdrage omhoog, merkt de SERV op, maar hiervoor zijn nog onvoldoende gegevens beschikbaar. Dat heeft de sociale partners belet om nu al een aanbeveling te formuleren voor de Vlaamse overheid. De vakbonden, vooral het ACV, willen niet weten van een eenzijdige verhoging van de bijdrage voor de gezinnen waar werkgevers op aansturen. De opvolger van Kelchtermans die per 1 januari naar het Limburgse provinciehuis zou verhuizen krijgt meteen een hete schotel op zijn bord.

JAN VAN DOREN

THEO KELCHTERMANS (MINISTER VAN LEEFMILIEU) Bereidt een nieuwe verhoging van de waterzuiveringsheffingen voor.