Wat zijn de kansen op een overname als Audi Brussels sluit?

Na de productievermindering in de komende jaren zijn er na 2025 geen toekomstplannen meer voor de fabriek van Audi Brussels. Er staan meer dan 3.000 banen op het spel. Wat zijn de kansen van een doorstart in de Volkswagen Group en voor een overname door een ander automerk? En moet ook die andere autofabriek, Volvo Gent, vrezen voor zijn toekomst?

In een uitgebreide analyse op Trends.be bespraken we al de grootste zes problemen van Audi Brussels. Van de verminderde productie bij Audi over de herstructurering bij Volkswagen tot de relatie tussen de Belgische importeur D’Ieteren en de Duitse autogroep.

Lees verder onder de video

Eerder dit jaar sprak auto-expert Yves Wouters nog over “een sprankeltje hoop” met de aankondiging van nieuwe elektrische modellen van Audi in 2024. Vandaag moet hij die woorden intrekken. “De Audi Q6 e-tron is net gelanceerd, er komt nog een A6 e-tron en een A6 Avant e-tron. Maar het probleem ligt niet bij Audi, maar bij de hele Volkswagen Group. Die schrapte onlangs ook al banen in Duitsland, haar thuisland. Als er nieuwe modellen verschijnen, denk je dat het bedrijf er dan liever voor kiest die te bouwen in België, met zijn hoge loonlasten, of in Duitsland, waar de industrie gesubsidieerd wordt?”

De hoge loonlasten zijn een eeuwig probleem, dat de Belgische industrie een competitief nadeel bezorgt. Het maakt dat een fabriek als Audi in Vorst moet rekenen op de productie van luxewagens, want het is voor Audi te duur om bijvoorbeeld een instapmodel uit het middensegment hier te bouwen, aldus experts. In de Volkswagen Group zijn er naast Audi nog andere premiummerken, zoals Bentley, Porsche, Lamborghini en Bugatti.

Is er een kans dat een van die merken een nieuw model laat bouwen in Vorst? “Er beweegt momenteel weinig bij die merken en we spreken dan sowieso over lagere productieaantallen.” Wouters verwacht dus niet dat de oplossing zal gevonden worden in de Volkswagen Group, die op zoek is naar een juiste strategie voor zijn elektrische auto’s en tegelijk moet besparen.

‘De fabriek in Vorst heeft weinig uitbreidingsmogelijkheden, omdat ze zich vlak naast het centrum bevindt. Je kunt dus geen batterijfabriek naast de site neerzetten’

Yves Wouters, autojournalist voor Autofans.be

“Onlangs heeft Volkswagen zijn hooggeplaatste managers de mogelijkheid ontnomen om een Porsche te leasen als salariswagen. Voordien konden ze gelijk welke auto binnen de Volkswagen Group kiezen, maar daar is verandering in gekomen. Het zou geen goed signaal zijn dat er enerzijds stevig bespaard wordt, en topmanagers anderzijds blijven rondrijden met luxueuze sportauto’s. Alleen zijn tientallen ‘gedupeerden’ naar de rechtbank getrokken in een poging de beslissing van het bedrijf terug te draaien. Kun je je voorstellen dat dezelfde mensen mee beslissen over de toekomst van Audi Brussels?”

Chinese automerken in Europa

De beste kans om tegen 2025, als Audi Brussels geen projecten meer heeft, een nog groter banenverlies te vermijden, is de overname door een andere autoconstructeur. Chinese merken hebben de wind in de zeilen met de opkomst van elektrische wagens. De Chinese bedrijven die hun pijlen op onze markt richten, zoeken ook verankering op Europese grond. De Europese Commissie beschuldigt hen namelijk van oneerlijke concurrentie vanwege overheidssubsidies voor de autosector in het land. Chinese autoconstructeurs zijn daarom sinds kort onderhevig aan een verhoogde importtaks, die het duurder maakt om auto’s naar ons continent te verschepen.

Opvallend aan die taks is dat elk merk onderhevig is aan een ander tarief. Merken die investeren in Europese fabrieken moeten minder diep in de buidel tasten. BYD heeft een fabriek in Hongarije en deze week werd ook de bouw van een fabriek in Turkije aangekondigd. De 17,4 procent aan importheffing die BYD van Europa moet betalen, is veel lager dan de 37,6 procent voor SAIC, bekend van onder andere MG. SAIC heeft geen enkele fabriek op Europese grond.

Maar Wouters is voorzichtig. “Het is helemaal niet zeker dat er tegen 2025, als het verhaal in Vorst afloopt, ook een geschikte overnemer is”, benadrukt hij. “De realiteit is dat veel Chinese merken al in Europa verankerd zijn. BYD heeft zijn fabrieken. Leapmotor, een Chinees budgetmerk van Stellantis, produceert in Polen, Chery in Spanje en Geely heeft Volvo-fabrieken in ons land en op termijn ook in Slowakije.”

Niet aantrekkelijk voor overname

Een tweede probleem zijn de beperkingen van de fabriek in Vorst, zegt Wouters. “Ik zie dat veel van die Chinese merken het liefst een fabriek van nul bouwen in Europese landen met lagere loonlasten. De fabriek in Vorst heeft ook weinig uitbreidingsmogelijkheden, omdat ze zich vlak naast het centrum bevindt. Je kunt dus geen batterijfabriek naast de site neerzetten.”

Eerder schoven de vakbonden van Audi Brussels de ruime ervaring van het personeel in elektrische auto’s naar voren als troef. Maar met betrekking tot een mogelijke overname, wil Wouters dat voordeel nuanceren. “Elektrische auto’s zijn relatief eenvoudig om te produceren in vergelijking met auto’s met een verbrandingsmotor. Dat is ook een reden waarom Volkswagen er niet voor terugschrikt de volgende Q8 e-tron in een nieuwe fabriek in Zuid-Amerika te bouwen.”

Als er geen overname mogelijk is, zal – net als bij het faillissement van Van Hool – de vraag worden gesteld of de overheid extra steunmaatregelen moet nemen om de sluiting van Audi Brussels tegen te gaan. Maar Wouters denkt dat hulp niet aan de orde is. “Het zou vrij hallucinant zijn als de Belgische belastingbetaler geld moet neerleggen voor de redding van een fabriek, die luxeauto’s bouwt voor een Duits bedrijf dat jaarlijks tientallen miljarden euro’s winst maakt.”

Volvo Gent

Zijn de problemen in Vorst ook een reden om ons zorgen te maken over die andere autofabriek in ons land, Volvo Gent. Naast Audi Brussels is het de enige overgebleven autofabriek sinds het verdwijnen van onder meer Renault Vilvoorde (1997), Opel Antwerpen (2010) en Ford Genk (2014).

Yves Wouters is optimistisch over de toekomst van de Volvo-site in Gent. “Er zijn heel wat puzzelstukken op de juiste moment op de goede plaats gevallen en dat is goed nieuws voor het personeel. De Volvo EX30 is een elektrische SUV, een instapmodel, dat eerst in China werd geproduceerd. Maar het was al eerder gepland om die productie ook deels in Gent te doen. Die lijnen worden nu voorbereid, en door de importtaks wordt produceren in België in plaats van in China interessanter. Bovendien heeft Geely, het Chinese bedrijf boven Volvo, niet de middelen om die productie zomaar in een andere Europese fabriek onder te brengen.”