Wat is er mis met Etienne Schouppe?

De politiek wil Etienne Schouppe weg aan het hoofd van de NMBS. Dat is echter niet makkelijk en eens dat gebeurd is, volgt een nog moeilijker opdracht: een opvolger vinden. “Er zijn er weinig die het kunnen, en nog minder die het willen.”

“Ik denk dat ik over de juiste eigenschappen beschik om de NMBS in haar nieuwe structuurvorm te leiden,” liet spoorwegbaas Etienne Schouppe maandag weten. De voormalige CVP-burgemeester van Liedekerke leidt het bedrijf sinds 1991. Veel zin om zich opnieuw kandidaat te stellen als gedelegeerd bestuurder heeft de 58-jarige Schouppe niet, al zal dat volgens het kabinet van premier Guy Verhofstadt (VLD) “formeel niet anders kunnen: de raad van bestuur wordt vernieuwd, en daar hoort hij bij.”

De figuur Schouppe laat weinigen koud. Zijn tegenstanders wijzen op de schimmig gefinancierde uitbouw van ABX Logistics, dat op enkele jaren tijd een omzet van 105 miljard frank bijeenkocht, maar nood heeft aan 6 miljard frank vers kapitaal. Ze wijzen ook op de gerechtelijke onderzoeken rond het verkopen en inhuren van spoormaterieel, waarin echter weinig wordt hardgemaakt. Of op de niet-verkoop van de aandelen van telecombedrijf GTS, waarop een minwaarde werd geboekt. Op de schuldpositie van het bedrijf, die van 85 miljard eind 1999 zal oplopen tot 233 miljard eind 2005. En… op treinen die te laat komen.

“Wat is er mis met Etienne Schouppe?” repliceert executive searcher Luc Hanssens (ex- Egon Zehnder). Een ontslag zou de staat een flinke duit kosten. Dat geld zou desgevallend onzinnig worden besteed, want vanuit het politieke kamp werd – behalve zijn politieke kleur – nog geen enkele goede reden aangevoerd om de CVP’er te ontslaan. “Niemand is onvervangbaar. Maar een opvolger denkt automatisch: dat kan mij ook overkomen. Er zijn er niet veel die zijn job zouden aankunnen, en nog minder die het zouden willen.”

Volgens verschillende bronnen zou Luc Luyten, voormalig personeelsmanager bij Interbrew, al informeel gepolst hebben bij mogelijke geïnteresseerden. De door ons gecontacteerde experts schetsen een charismatische teamplayer, technisch goed onderlegd (“Ingenieur is geen nadeel”), die kan relativeren en toch harde beslissingen nemen. Een buitenlandse manager kán, maar start met een handicap omdat hij de gevoeligheden niet kent.

Hoe dan ook is het lijstje met kandidaten even kort als omstreden. Honoré Paelinck, Schouppes voorganger, heeft zijn kans gehad. Philippe Bodson is al aan de slag bij Lernout & Hauspie. Eddy Bruyninckx van het Antwerps Havenbedrijf blijft minstens tot februari 2004 in de Scheldestad. Ivo Radelet, ex-topman van de Regie voor Maritiem Transport ( RMT) en nu aan de slag bij Deutsche Post, weegt volgens sommigen te licht. John Goossens heeft het charisma, maar zou alleen kunnen gedijen in een bedrijf met een rijkgevulde kas. Uit de NMBS-top zouden Antoine Martens (CVP) of Toon Colpaert ( SP) een trapje hoger kunnen gaan staan, maar dat zou betekenen dat er aan de politieke evenwichten moet worden gesleuteld.

Hanssens: “Beoordeel iemand op zijn resultaten. Jean-Louis Dermaux ( PS, topman van ABX Logistics) is ooit ook genoemd als opvolger. Als ze iemand willen vervangen, dat ze daar beginnen.”