Wanbeleid rond Lange Wapper verdient een onderzoekscommissie

Minister-president Kris Peeters wil voor de verkiezingen knopen doorhakken over de Oosterweelverbinding. Wellicht is de onenigheid echter te groot. Maar het mil-joenenverslindende wanbeleid rond het project moet wél stoppen.

VZW Ademloos en de stRaten-Generaal, de motoren achter het verzet tegen de Lange Wapperbrug, verdienen de trofee van lobbyisten van het jaar. Dit handvol amateurs haalt het immers van een monsterverbond van werkgevers, vakbonden en zowat alle Vlaamse partijen.

De verdediging van de Lange Wapper en het veel ruimere Masterplan was een staaltje van spreekwoordelijke Antwerpse arrogantie. Die uitte zich in slogans als “walk and don’t look back” (burgemeester Patrick Janssens) en “geen gezaag hierover ” (Bernard Van Milders van de Antwerpse Kamer van Koophandel).

Fundamentele kritiek van economen als Ivan Van de Cloot en Geert Noels, die de toegevoegde waarde van de verbinding en maritieme activiteiten as such ter discussie stellen, werden nooit voldoende beantwoord. Pas onlangs startte het Antwerpse Havenbedrijf de aanwerving van een macro-econoom om de kritiek te counteren.

In feite is de Oosterweelverbinding in hetzelfde bedje ziek als zoveel infrastructuurprojecten: eerst wordt zwaar geïnvesteerd in bouwwerk A. Dan moet een opvolgingsinvestering in project B de lasten van A oplossen. Of is B noodzakelijk, omdat A anders helemaal onrendabel is. Voorbeelden van A zijn het Antwerpse Deurganckdok, de Haven van Zeebrugge of het Gentse Kluizendok. Die blijken immers, nadat ze afgewerkt zijn, enkel maatschappelijk leefbaar of economisch haalbaar als de Oosterweelverbinding, de verbreding van het Schipdonkkanaal plus nieuwe sluis, of de zeesluis in Terneuzen er ook komen. Er wordt veel te weinig een brede, Vlaamse visie ontwikkeld om infrastructuurwerken – per definitie peperduur – een economische onderbouw te geven. Elke regio doet haar ding en de rest is canapépolitiek.

Let wel: de Oosterweelverbinding (brug of tunnel) is een must voor de mobiliteit rond Antwerpen. Sluw blokkeerden de tegenstanders van de Lange Wapper echter het bouwproces. Ze bundelenden de niet-in-mijn-achtertuinprotesten en knoopten er een mooi gezondheidsstrikje rond (het fijn stof). Het dossier geraakte ook in een juridische soep. Zo bleef er slechts één consortium (Noriant) over om met Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel over de publiek-private samenwerking te onderhandelen. In vijf jaar explodeerde de prijs van de verbinding van 875 miljoen naar 2,2 en zelfs 2,7 miljard euro. Geruchten over lobbying, achterkamerbeslissingen, politiek handjeklap en financiële stromen zijn bijgevolg oorverdovend. Er werd 90 miljoen euro uitgegeven aan studies. De overheid riskeert een claim tot 400 miljoen als ze Noriant weert. Enkel een parlementair onderzoek naar het debacle kan sereniteit brengen in de bouw van de Oosterweelverbinding. (T)

Door Hans Brockmans