Wallonië baart zorgen

Uit de pas verschenenTrends Top 30.000 blijkt dat Wallonië er niet goed voor-staat. Met een aandeel in de winsten van gemiddeld 9 procent over vijf jaar en veel schulden bij de RSZ en de belastingen ziet de toekomst er niet rooskleurig uit.

De Trends Top Website verzamelt gegevens over meer dan 300.000 ondernemingen. U hebt een login voor trendstop.be, inclusief de Top 30.000 editie 2013, vanaf 120 euro exclusief btw. Meer informatie op www.trendstop.be/info.

In de jongste Top 30.000 staan 24.151 industriële, commerciële en financiële ondernemingen — zonder banken en verzekeringsmaatschappijen; hun jaarrekeningen worden opgenomen in aparte overzichten — die 2011 met winst hebben afgesloten. Samen haalden ze 76 miljard euro binnen. Dat is iets meer dan de ongeveer 60 miljard van de voorgaande jaren. Die som verschilt uiteraard van het globale resultaat (zie cijferkolom), dat wordt bekomen door de verliezen van de winsten af te trekken.

Het totaal van de winsten over 2011 valt wat uit de toon in vergelijking met de voorgaande jaren. Dat komt doordat de brouwerijgroep AB InBev een meerwaarde van 15,1 miljard euro realiseerde op de verkoop van een Nederlandse participatie aan een ander Nederlands filiaal. De groep verpulvert daarmee haar vorige record van 7,7 miljard in 2010, dat toen verdeeld werd over twee vennootschappen in de groep.

Vooral in Brussel

Dankzij AB InBev ook zit het grootste deel van de winsten (41 miljard euro) geconcentreerd. Voor Vlaanderen is dat 29 miljard, voor Wallonië 6 miljard. Berekend over vijf jaar levert dat voor de gewesten een relatief aandeel op van 47 procent voor Brussel, 43 procent voor Vlaanderen en 9 procent voor Wallonië.

Je kan eindeloos uitweiden over het overwicht dat Brussel krijgt doordat het gewest een grote concentratie heeft aan hoofdkwartieren van ondernemingen die eigenlijk actief zijn in Wallonië of Vlaanderen, of in beide. Dat neemt niet weg dat het aandeel van Wallonië in elk geval beperkt blijft: in 2011 was dat 8 procent en over de jongste vijf jaar 9 procent.

Toegegeven, de holdings en zeker de financiële intragroepsvennootschappen (die wijlen de coördinatiecentra vervangen) zijn in Wallonië dun gezaaid. Die twee vennootschapsvormen keren met de regelmaat van een klok meer dan comfortabele winsten uit. Zonder de financiële vennootschappen is het aandeel van de winsten die aan Wallonië kunnen worden toegekend gelijk aan 12 procent.

Of dat veel, weinig of onvoldoende is, moet ieder voor zichzelf uitmaken. Het is evenwel een feit dat het om een broos resultaat gaat, omdat het afhankelijk is van één enkele onderneming: GSK Biologicals. Die producent van vaccins is gevestigd in Waals-Brabant en brengt, over vijf jaar bekeken, 17 procent van de winsten in Wallonië aan. Zonder die bijdrage zakt het aandeel van Wallonië onder 10 procent.

Waalse maxischuld

Als we dat percentage naast dat van de andere twee regio’s leggen, is er toch wel reden om ongerust te zijn. Als we in de bijlagen aan de jaarrekeningen de rubrieken 9072 en 9076, waarin respectievelijk de vervallen schulden aan de belastingen en aan de sociale zekerheid moeten worden ingevuld, van dichterbij bekijken, dan zien we dat Wallonië voor het boekjaar 2011 staat voor 40 procent van de schulden aan de RSZ en voor 47 procent van de schulden aan de fiscus.

Omdat de fiscus in jaren rekent en de RSZ in kwartalen, heeft het niet veel zin terug te gaan in de tijd. Die twee parameters worden vaak beschouwd als mogelijke voorbodes van een faillissement. In dit geval telt alleen de toekomst en die is allesbehalve rooskleurig.

Als een onderneming niet meer in staat is haar schulden te betalen aan schuldeisers die zo onwrikbaar zijn als de fiscus of de RSZ, dan valt te vrezen dat ze niet meer over voldoende middelen beschikt. Het onevenwicht tussen het aandeel van Wallonië in de winsten, en de fiscale en sociale schulden doet op zijn minst vragen rijzen. De sectoren die het meest verschuldigd zijn aan de fiscus en de RSZ zijn in Wallonië de rusthuizen, in Brussel de schoonmaakbedrijven en in Vlaanderen de transport- en logistieke ondernemingen.

TONY COENJAERTS