Wachten op de jackpot

Hoewel je nog geen enkel door Ablynx ontwikkeld geneesmiddel in de apotheken vindt, heeft het beursgenoteerde Gentse biofarmabedrijf in zijn tienjarig bestaan een spectaculaire groei gerealiseerd.

Bijna 300 werknemers van zeventien nationaliteiten, van wie de helft doctorandi, ontwikkelen bij Ablynx geneesmiddelen op basis van antilichamen. Met een gemiddelde ontwikkelingsduur van twaalf à vijftien jaar is de opdracht voor de komende jaren duidelijk: voldoende cash genereren om het onderzoek draaiende te houden,… en hopen op die ene miljardendeal.

Hoewel ze niet ingeschreven staan als werknemers, zijn de lama’s die Ablynx op verschillende boerderijen heeft rondlopen essentieel voor de ontwikkeling van zijn geneesmiddelen. “Al onze producten zijn gebaseerd op de antilichamen van lama’s”, vertelt de Brit Edwin Moses, sinds 2006 CEO van Ablynx. “De techniek is gebaseerd op onderzoek van VUB-professor Raymond Hamers. Farmaceutische bedrijven gebruiken antilichamen, die elk lichaam aanmaakt om virussen en bacteriën te bestrijden, in de productie van geneesmiddelen. Maar lama’s, kamelen en alpaca’s produceren daarnaast ook antilichamen. Onze nanobody’s zijn afgeleid van deze antilichamen en zijn tienmaal kleiner dan de menselijke antilichamen, waardoor ze vaak beter kunnen binnendringen in hun doelwitten. Ze zijn ook eenvoudig en goedkoop te produceren.”

“Momenteel werken we aan zo’n 25 ontwikkelingsprogramma’s met nanobody’s, waarvan er zeven in de klinische testfase zijn. Vorig jaar doorstond ons reumamiddel als eerste die fase, waardoor voor het eerst bewezen werd dat nanobody’s effectief werken. Reuma komt bij ongeveer 1 procent van de wereldbevolking voor en de top vier van biologische geneesmiddelen alleen al kende in 2011 in de VS een omzet van zo’n 20 miljard dollar. Een grote potentiële markt dus”, zegt Moses.

Alzheimer

“Een ander voordeel van de nanobody’s is dat we niet beperkt zijn tot één categorie van ziekten. Zo werken we ook aan middelen tegen TTP, een weinig voorkomende bloedziekte waarvoor nog geen medicatie bestaat, tegen RSV, een virale infectie die de hoofdoorzaak is van longontstekingen bij baby’s en iets tegen de ziekte van Alzheimer”. Voor dat laatste ging Ablynx een onderzoekssamenwerking aan met de Duitse farmareus Boehringer Ingelheim, die het Gentse bedrijf al enkele miljoenen euro’s aan mijlpaalbetalingen opleverde.

In afwachting van een product dat op de markt komt, moet Ablynx de volgende jaren voldoende cash zien te genereren via dat soort samenwerkingen, die tot nog toe goed waren voor 160 miljoen euro. “Wat het personeel betreft, hebben we met 280 à 290 medewerkers een kritische massa bereikt. De klinische tests en productie van nanobody’s kunnen we uitbesteden. We willen niet groter worden, zodat we onze flexibiliteit en creativiteit kunnen behouden. De beste manier om onze mensen aan ons te binden, is een omgeving creëren waarin ze kunnen blijven bijleren. België heeft overigens de troeven om internationaal personeel van wereldklasse aan te trekken: de levenskwaliteit is groot, de mensen spreken meerdere talen en zijn open voor andere culturen.”

“Of het een stresserende sector is? De lange productontwikkeling maakt het uitzonderlijk. En je hebt maar een heel kleine kans dat het geneesmiddel uiteindelijk slaagt. Maar als het lukt, kan je een verschil maken in veel mensenlevens, én enorme inkomsten genereren. Als we die jackpot binnenhalen, doen we meer van hetzelfde: we hebben meer ideeën dan geld”, besluit Moses.

SIMON VAN DORPE , FOTOGRAFIE THOMAS DE BOEVER