Waarom stemt Duitsland tegen hogere invoertaksen op Chinese elektrische auto’s, terwijl zijn automerken bloeden?

De Duitse regering is van plan vrijdag tegen hogere Europese invoerheffingen op Chinese elektrische auto’s te stemmen. Dat heeft het Duitse persagentschap DPA vernomen. Duitsland vreest dat die extra taksen een tegenreactie van China zullen uitlokken, die de Duitse automerken schaadt.

De Duitse auto-industrie had campagne gevoerd tegen hogere Europese invoerheffingen op Chinese elektrische auto’s en gewaarschuwd dat die een wereldwijd handelsconflict konden uitlokken. De Europese Commissie beschuldigt China ervan de sector van de elektrische auto’s te veel te subsidiëren en zo de markt te verstoren. De Europese Unie wil daarom extra tarieven invoeren, die in sommige gevallen waarschijnlijk meer dan 35 procent zouden bedragen.

De 27 EU-lidstaten hebben evenwel inspraak in de beslissing. Een meerderheid van landen kan de maatregel tegenhouden, maar dat leek de afgelopen tijd niet haalbaar. Volgens de Commissie zijn Chinese elektrische wagens doorgaans ongeveer 20 procent goedkoper dan modellen die in de unie worden geproduceerd. Bij het Duitse ministerie van Economische Zaken valt te horen dat het wel eerlijke concurrentie wil, maar geen handelsoorlog met tarieven.

Veel te verliezen

Daar zou de Duitse auto-industrie veel bij te verliezen hebben, omdat veel merken afhankelijk zijn van de verkoop in China. Volkswagen bijvoorbeeld was tot vorig jaar het grootste automerk in China. Dat was al het minstens sinds 2008, maar het werd vorig jaar onttroond door het Chinese BYD, wereldwijd de grootste fabrikant van elektrische auto’s. De Duitse merken verliezen al marktaandeel. Als China straks als tegenreactie op de invoerheffingen ook Europese auto’s zwaarder zou belasten, kan dat een grote impact hebben op de omzet van de Europese autoconstructeurs.

Het is niet verrassend dat de Duitse regering de druk op de Europese Commissie opvoert. Carsten Brzeski, de Duitsland-analist van ING, benadrukte al in Trends dat de Duitse bondskanselier Olaf Scholz bijzonder onpopulair is in de aanloop van nieuwe verkiezingen in 2025. Dat heeft veel te maken met de zwakte van de Duitse industrie en in het bijzonder die van de automerken. “De Duitse overheid blijft ook talmen met zijn energiehervorming. Het gevolg is dat door die onzekerheid investeringen in Duitsland uitblijven. De investeringen zijn met meer dan 2 procent teruggevallen in het tweede kwartaal, want het energiebeleid is niet het enige dossier dat blijft liggen bij de regering-Scholz. Dat leidt tot extra voorzichtigheid bij bedrijven en consumenten.”

Twijfelachtige strategie

“Europa focust sterk op de importheffingen op Chinese constructeurs, maar de realiteit is dat de invoer van Chinese auto’s nog altijd vrij beperkt is”, stelt Carsten Brzeski. “Dat leidt de aandacht af van het echte probleem, namelijk dat Duitse merken nog altijd aan een inhaalslag bezig zijn om elektrische auto’s op een competitieve manier te produceren. Dat is een werk van lange adem. De importheffingen daarentegen zullen de Europese industrie pas op lange termijn helpen. En zelfs dan nog blijft de vraag in hoeverre, want China zal ook met een tegenreactie komen.”

Niet alleen de Duitse, maar ook bij de Italiaanse automerken is de crisis voelbaar. De grootste autofabrikant van Italië, Stellantis, heeft de autoproductie in zijn historische fabriek in Turijn een maand lang stilgelegd, tot half oktober, vanwege de zwakke vraag naar de elektrische versie van de Fiat 500, die 30.000 euro kost, vergeleken met 17.700 euro voor de hybride versie.

De Duitse minister van Industrie Adolfo Urso noemt de lage prijs van Chinese wagens ook niet de belangrijkste oorzaak van de crisis. Wel vindt hij dat het verbod van de Europese Unie op de verkoop van nieuwe auto’s met een verbrandingsmotor na 2035 de Europese automerken pijn doet. Europese automerken zijn daardoor te snel moeten overschakelen op elektrische technologie. Hij wil dat verbod, dat deel uitmaakt van de Green Deal, het liefst uitstellen en versoepelen. Uso waarschuwt dat er honderdduizenden banen bedreigd zijn als gevolg van de crisis.

Het is nog maar de vraag of de regering-Scholz ook aan de regels van de Europese Green Deal zal durven te raken. Volgens Europa-expert Marc De Vos (UGent), kan de stem van Duitsland een groot verschil maken in dat debat. “Italië is hoe dan ook een land dat erg kritisch staat tegenover het beleid van de Europese Commissie. Een belangrijke factor is dat de Duitse regering van Olaf Scholz zich voorlopig niet verzet tegen het verbod op auto’s met een verbrandingsmotor. Maar ook dat kan nog op korte termijn veranderen in de aanloop naar de Duitse verkiezingen van volgend jaar.”