WAAROM FREYA DE BANKEN LAAT BETIJEN

Freya Van den Bossche (SP.A), de federale minister van Consumentenzaken, houdt haar handen af van de banken en de verzekeraars. Want wanneer die te kort door de bocht blijken te gaan, zijn ze voor haar een welkome kop van Jut. “Laat de banken af en toe maar knoeien, dan kunnen we er nog eens op afgeven. En zo de publieke opinie achter ons krijgen. Want de mensen zijn het altijd met ons eens dat de banken dieven zijn,” denkt ze waarschijnlijk.

De verbruikersorganisatie Test-Aankoop tikte de banken vorige week voor de zoveelste keer op de vingers. De banken durven nog altijd met misleidende reclame naar buiten te komen, terwijl ze daar al meermaals voor op het matje zijn geroepen. Het ging vorig jaar zover dat Van den Bossche de opdracht gaf voor een onderzoek naar financiële reclame. De financiële toezichthouder CBFA, de banken en de verzekeraars moesten toen allemaal meewerken, waardoor het onderzoek maanden in beslag nam.

De resultaten van dat onderzoek – uiteindelijk pas vorige week bekend – waren eigenlijk weinig verrassend. De banken nemen vaak een loopje met de wet op de handelspraktijken, zo blijkt duidelijk. Vooral advertenties voor beleggingsverzekeringen zouden een probleem zijn. De banken en de verzekeraars lokken beleggers met hoge rendementen, maar die zouden achteraf gezien niet altijd zijn gewaarborgd. Bedrieglijke reclame dus.

Maar Van den Bossche laat de banken en de verzekeraars zelf een oplossing uitdokteren. De financiële instellingen, en eigenlijk ook de makelaars, mogen zelf een gedragscode opstellen. De vraag is waarom de minister de banken en de verzekeraars nog altijd vrij spel laat. Alsof ze nog niet overtuigd is dat misleidende financiële reclame schade kan aanrichten. Beleggers gaan soms blindelings in op het advies van hun bank, gewoon omdat ze hun bankier vertrouwen. Terwijl die er alleen maar op uit is zijn commerciële doelstelling van de maand te halen. U kent waarschijnlijk ook wel iemand die een financiële kater overhield aan een ‘verkeerde’ belegging.

Van den Bossche waarschuwde vorige week alvast voor sancties, mocht later blijken dat de banken de gedragscode niet opvolgen. Maar logisch gezien is de kans klein dat de financiële instellingen hun eigen regels met de voeten treden. Wanneer je thuis afspreekt dat de sleutel van de auto altijd op de buffetkast ligt, ga je die toch ook niet systematisch ergens anders neerleggen. Belangrijker is of de regels die de financiële sector vastlegt, wel de juiste regels zullen zijn.

Dat minister Van den Bossche zich niet zelf waagt aan wettelijke beperkingen, heeft er alles mee te maken dat financiële producten niet eenvoudig zijn om te begrijpen. En steeds complexer worden. De tijd dat er alleen spaarboekjes en kasbons waren, is al lang voorbij. Achter beleggingen zitten vandaag vaak ingewikkelde financiële constructies. Zelfs de bankbediende achter het loket begrijpt niet altijd helemaal waar hij het over heeft. Niet makkelijk dus voor een regelgever om hier een algemene staart aan te knopen.

Saar Sinnaeve