Waarom cirkelen Chinezen rond Air Belgium?

De Belgische luchtvaartmaatschappij Air Belgium krijgt bescherming tegen haar schuldeisers. Ze ligt ogenschijnlijk goed bij Chinese investeerders. Waarom is Air Belgium beroemder in China dan in België?

Air Belgium krijgt tot in januari bescherming tegen haar schuldeisers. De Belgische luchtvaartmaatschappij had eind 2022 een negatief eigen vermogen van ruim 41 miljoen euro en vloog naar een overgedragen verlies van 92 miljoen euro. Air Belgium moet nu bewijzen dat het toch levensvatbaar blijft. Chinese investeerders blijken geïnteresseerd in de verliesmaker.

Vechtscheiding

Al van bij de start was een Chinese speler van de partij. Air Belgium werd op 17 februari 2016 opgericht door Niky Terzakis en Skywind International. Luchtvaartveteraan Terzakis (63) was van 2000 tot eind 2014 de CEO van TNT Airways, de vrachtluchtvaartmaatschappij in Luik. Hij werd de CEO van Air Belgium. Skywind International uit Hongkong maakt vluchten mogelijk voor touroperators tussen Zuidoost-Azië en Europa.

Het samengaan van Niky Terzakis en Skywind leek een droomhuwelijk. Air Belgium wou vliegen vanuit Charleroi. Brussels South Charleroi Airport wou op zijn beurt al jaren langeafstandsvluchten aanbieden. De reislust van de nieuwe en snelgroeiende middenklasse in het Rijk van het Midden zou een schot in de roos worden.

De start sleepte weliswaar aan. Op 13 maart 2018 kreeg Air Belgium een vliegvergunning. Op 29 maart 2018 steeg het eerste toestel op. Maar het droomhuwelijk ontaardde snel in een vechtscheiding. Slechts drie maanden waren er lijnvluchten van Air Belgium tussen Charleroi en Hongkong. Geschillen met de hoofdtouroperator uit China deden de voorziene Chinese toeristenstroom opdrogen. Het marktaandeel van Air Belgium op Charleroi strandde in 2018 op nauwelijks 0,1 procent of zo’n 8.000 passagiers.

Bij Skywind International sloeg het avontuur een financiële krater. Het filiaal in België, Aviation Investment Holding SA, had in zijn laatste neergelegde boekjaar, van juli 2020 tot eind juli 2021, een overgedragen verlies van 9,13 miljoen euro. Het bedrijf stak ruim 10 miljoen euro in Air Belgium, en had een belang van bijna de helft verworven. De Hongkongers verloren bijna hun volledige investering. Jarenlang voerden ze processen tegen Air Belgium en zijn aandeelhouders. Begin 2022 vonden ze een vergelijk en verkochten ze een laatste schijf aandelen aan het Waalse overheidsbedrijf Sogepa. Aviation Investment Holding wordt wellicht vereffend, want Air Belgium was het enige actief.

Focus op vracht

Met diverse kapitaalverhogingen door overheidsbedrijven als SFPIM, Sogepa en SRIW spartelde Air Belgium de voorbije jaren verder. Het deed passagiersvluchten naar onder meer de Franse Antillen, Curaçao en de Dominicaanse Republiek. Die werden allemaal stopgezet. Daarnaast vloog Air Belgium voor derden. De luchtvaartmaatschappij levert daarbij zowel het toestel als de bemanning. Air Belgium vliegt bijvoorbeeld voor de Poolse nationale luchtvaartmaatschappij LOT tussen Warschau en Chicago.

Maar de focus ligt op vracht. In februari van vorig jaar werd een tweede Chinese redder gevonden. Airport Hongyuan Logistics pompte 16 miljoen euro vers maatschappelijk kapitaal in Air Belgium en verwierf daarbij een belang van 49,6 procent in de luchtvaartmaatschappij. Eind 2022 volgde nog een versie injectie, met een aandeelhouderslening van 6,5 miljoen euro. De Chinese groep uit Peking opende in het najaar van 2021 haar Europese hoofdkantoor in Brucargo, de vrachtdivisie in Zaventem. Airport Hongyuang Logistics vliegt drie keer per week naar Chengdu. Air Belgium verzorgt die vluchten.

Chengdu is de hoofdstad van de westelijke provincie Sichuan, en is ongeveer 16 keer zo groot als België. Als Chengdu en Sichuan goederen willen exporteren, is luchtvracht belangrijk, want de Chinese zeehavens liggen mijlenver weg. Volgens een topmanager in Zaventem wil Airport Hongyuang Logistics bovendien het wekelijkse aantal vluchten verhogen. Daarvoor moeten weliswaar eerst de wereldwijde vrachttarieven omhoog. Die stegen fors tijdens de pandemie, maar stuikten sindsdien in elkaar.

Bindend bod

Ondanks het verse manna van Airport Hongyuan Logistics werd 2022 het zwaarste verliesjaar voor Air Belgium. Toch leek de voorbije zomer de redding nog eens nabij. Volgens het jaarverslag van de raad van bestuur bij de balans van 2022 was op 30 juni dit jaar een bindend bod van een nieuwe investeerder binnen. Die beloofde een kapitaalverhoging met maximaal 14,4 miljoen euro, in ruil voor een belang van 49 procent in Air Belgium.

Volgens de krant De Tijd zou het gaan om alweer een Chinese partij, Sichuan Airlines. De luchtvaartmaatschappij is sinds 2019 actief in Zaventem en vliegt zes keer per week, ook al naar Chengdu. Maar volgens een hoge bron bij de luchthaven zijn er geen aanwijzingen dat de twee zouden samengaan. Het Europese luchtvaartrecht bepaalt bovendien dat minstens de helft plus één aandeel in handen van een Europese eigenaar moeten zijn. Zo niet, vervallen de vliegrechten.

Toch staat de Chinese interesse voor Belgische luchthavens buiten kijf. De federale staat heronderhandelde onlangs de bilaterale akkoorden met China, waardoor de vliegbewegingen bijna kunnen verdubbelen. Dat maakt Belgische partners, en dus ook de marktwaarde van het zieltogende Air Belgium, aantrekkelijker. Air Belgium kan met Belgische vliegrechten naar China vliegen. Vanuit Zaventem vertrekken hoogwaardige goederen in geneeskunde en informatica, en kritische onderdelen. Vanuit China komen de goedkopere producten, in hogere volumes.

Lees ook: