Waarom België de goede uitgangspositie voor fintech (nog) niet kon verzilveren

Beloftevolle fintechbedrijven zijn er voldoende, maar er is nood aan meer samenwerking met grote bedrijven en een internationalere uitstraling.

Eerder deze maand verhoogde UnifiedPost Group zijn kapitaal met 47 miljoen euro. Het bedrijf in het Waals-Brabantse Terhulpen overweegt een beursgang, heeft een omzet van ongeveer 70 miljoen euro en is onder meer dankzij enkele overnames uitgegroeid tot een Europese topper in zijn domein. UnifiedPost digitaliseert in een bedrijf de processen vanaf de ondertekening van het contract tot de betaling. Naast UnifiedPost zijn ook de onkostenspecialist MobilXpense en iBanFirst toppers in België. De Belgisch-Franse internationale betaalspecialist iBanFirst haalde vorige maand 21 miljoen vers kapitaal op.

UnifiedPost werd opgericht in 2001. In de eerste jaren van deze eeuw zag het er nog naar uit dat België kon uitgroeien tot een van de Europese hubs voor financiële technologiebedrijven. Brussel is met de Europese hoofdkwartieren van bedrijven zoals Swift, Euroclear, BNY Mellon en MasterCard een belangrijk financieel centrum. Bovendien dateren meerdere succesverhalen van rond de eeuwwisseling. De financiëledienstverlener Keyware Technologies is beursgenoteerd, de specialist in onlinebetalingen Ogone werd voor 360 miljoen euro verkocht en de betaalspecialist Clear2Pay voor 375 miljoen. Andere exits zijn die van de maaltijdchequespecialist Monizze en het onkostenbeheerplatform Rydoo.

“Historisch lagen de kaarten goed, maar we zijn duidelijk een maatje te klein voor financiële hubs zoals Londen”, zegt Omar Mohout, entrepreneurship fellow bij het onderzoekscentrum Sirris. “Toch doen we het in bepaalde niches heel goed. Het wetgevende kader moet wel openstaan voor innovatieve bedrijven. De lijdensweg van bijvoorbeeld POM voor een licentie is niet meer van deze tijd.” Die betalingsspecialist moest twee jaar geleden enkele activiteiten tijdelijk stopzetten, omdat de verwerving van de juiste licentie was uitgelopen op een tergend hindernissenparcours.

Investeringen

Dat België zijn goede uitgangspositie voor fintech niet verzilvert, is des te meer jammer omdat fintech de belangrijkste sector is voor jonge techbedrijven in Europa. Uit het jongste rapport van het durfkapitaalfonds Atomico over Europese tech blijkt dat fintech de grootste investeringscategorie is in Europa. De cijfers van Sirris tonen aan dat fintech in België pas de vierde belangrijkste sector is. Ons land staat niet eens in de Europese top vijf van het aantal investeringen en het bedrag aan investeringen. “Naast de grote drie – het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk – doen Zweden en Zwitserland het uitstekend”, zegt Omar Mohout. “Topsteden zijn Londen, Parijs en Berlijn. De onbetwiste Belgische fintechstad is Brussel, zowel in het aantal start-ups en scale-ups als het opgehaalde kapitaal. Daarna volgen Antwerpen en Gent.”

Het is niet allemaal kommer en kwel. Jürgen Ingels speelde na de verkoop van Clear2Pay een cruciale rol in de Belgische techwereld. Mede dankzij zijn fonds SmartFin hebben Belgische fintechbedrijven toegang tot voldoende kapitaal en een internationaal netwerk. SmartFin investeerde onder meer in Silverfin. Dat groeibedrijf, dat accountants helpt te digitaliseren, haalde vorige maand 30 miljoen euro op. Iets kleinere bedragen werden dit of vorig jaar opgehaald door de verzekeringsstart-up Qover, de specialist in cashflowmanagement Edebex en de digitale verzekeringsmakelaar Seraphin.

B-Hive

Na de brexit leek het er even op dat de Belgische fintech alsnog een inhaalbeweging zou maken. De overheid investeerde toen in B-Hive, dat Brussel aantrekkelijk moest maken voor bedrijven die Londen inwisselden voor een hub in Europa. B-Hive fungeerde ook als koppelaar tussen start-ups en grote bedrijven in de financiële sector. Vorig jaar werd B-Hive plots stopgezet. “Dat B-Hive is gestopt, is een stap terug. Er is geen echte ontmoetingsplaats meer”, zegt Bart Vanhaeren, de oprichter van het Leuvense wealthtechbedrijf InvestSuite en in een vorig leven de bestuurder van de zakenbank KBC Securities en de CEO van Bolero. “Er is geen beleid om België te positioneren op het gebied van fintech. Wij zijn lid van Copenhagen Fintech. Die organisatie probeert wel doelgericht haar troeven uit te spelen. Ook LHoFT in Luxemburg is heel goed, en ik ga ook vaak naar Zwitserland, waar de overheid enorme programma’s heeft om bedrijven te steunen.”

Dominique Adriansens was een van de eerste leden van FinTech Belgium en lid van B-Hive. “B-Hive had een meer internationale insteek en zorgde ervoor dat je met een ander type bedrijven in contact kon komen”, zegt de medeoprichter en CEO van Twikey, gespecialiseerd in onder meer de digitalisering van domiciliëringen. “Wij zijn ook lid van FinTech Holland. FinTech Belgium heeft een aantal stappen gezet richting dat niveau. Nu FinTech Belgium meer grote events organiseert, komen daar meer grote banken naartoe.”

Dat start-ups en banken elkaar aanvankelijk moeilijk vonden, kwam ook doordat de zakenmodellen van de nieuwe techbedrijven de gevestigde waarden dreigden te ontwrichten. Inmiddels lijken beide partijen meer in te zetten op samenwerking. De Brusselse fintech The Glue is daar een goed voorbeeld van. Eerder deze maand werd met PayBelgium een nieuwe belangenbehartiger opgericht. De initiatiefnemers zijn Cake, de start-up van ondernemer Davy Kestens, en het Londense geldtransferbedrijf TransferWise. De nieuwe non-profitorganisatie wil de belangen van betalingsinstellingen behartigen. Behalve lobbyen voor een aangepaste regelgeving wil ze er onder meer voor ijveren dat kleine bedrijven beter worden gehoord.