‘Waar licht is, is infrastructuur’

Paul Kerkhofs twijfelde in 1990 of hij in het aannemingsbedrijfje van zijn vader zou stappen. Hij deed het toch. Na 35 overnames zet Group APK zich in de markt als de enige Belgische aannemer van gebundelde nutswerken. De ambities zijn hooggespannen.

Eind juni nam de Overpeltse aannemingsgroep Group APK haar sectorgenoot Voeten & Leppens Wegenbouw uit Breda over. Twee maanden eerder had APK Ivaka ingelijfd, een Dendermonds bedrijf dat ook actief is in Brussel. “APK richt zich tot klanten in een cirkel van 250 kilometer rondom de hoofdzetel in Overpelt”, zegt gedelegeerd bestuurder Paul Kerkhofs. “Limburg is het centrum van onze wereld. De hoofdstad en de Nederlandse provincie Noord-Brabant waren nog een blinde vlek in dat activiteitenterrein.” Met die twee acquisities gaat de jaaromzet van de Limburgse groep ruim voorbij de grens van 100 miljoen euro. In 2014 boekte Group APK een omzet van 91 miljoen euro.

Group APK is een van de weinige onafhankelijke aannemingsbedrijven die actief zijn in de nutssector. Paul Kerkhofs en zijn broer namen in 1990 Electro- en Kabelwerken Kerkhofs uit Eksel over van hun vader. Toen haalde het bedrijfje met zes werknemers een omzet van amper 250.000 euro. Paul Kerkhofs werkte toen als bedrijfsrevisor bij Deloitte. “Ik heb lang getwijfeld of ik in de zaak zou stappen, omdat het toen een conservatieve en weinig boeiende sector leek.” Kerkhofs maakte toch de overstap en zette zijn financiële knowhow in bij overnames van aannemingsbedrijven in de niches van telecom, wegenbouw, water- en energievoorziening. Zijn broer stapte uit het bedrijf. Na een herstructurering volgde de integratie in het herdoopte Algemene Participatie Kerkhofs (APK).

35 overnames

Kerkhofs deed 35 overnames sinds hij Group APK leidt. “Dat deed ik vaak door zware financiële verplichtingen op mij te nemen. Ik moest moeilijke situaties bijsturen, omdat ik onvoldoende middelen had om op en top gezonde bedrijven over te nemen. Ik heb geluk gehad. Er zijn onderweg geen zware incidenten gebeurd.”

Group APK haalt een derde van zijn omzet uit de aanleg van ICT-infrastructuur (zoals glasvezel en routers), een derde uit de aanleg van energie- en watervoorziening en een derde uit wegeninfrastructuur (inbegrepen afvalrecyclage). Het zet zich in de markt als een multidisciplinaire infrastructuurbouwer met een focus op internettoepassingen. Group APK werkt in Nederland aan een eigen IT-toepassing die via digitale berichten een internetkadaster over geplande en uitgevoerde werken beheert. Dat moet leiden tot een efficiëntere coördinatie en betere informatie over overlast. “De hinder beperken is meer dan ooit een issue”, zegt Kerkhofs. “Het publiek pikt het niet meer dat aannemers de straat opbreken voor gaswerken, en dat anderen dat drie maanden later nog eens overdoen voor de elektriciteit. Vlaanderen en Nederland zijn voortrekkers in gecombineerde werken.”

De grootste klanten van Group APK zijn wegbeheerders, intercommunales en telecomoperatoren. Kerkhofs: “Hun klanten willen ononderbroken en ongestoord gebruikmaken van de infrastructuur. Een dag zonder internet is voor sommige klanten bijna even dramatisch als een zonder water. Dus moeten we snel optreden als er ergens iets fout loopt. Ook onze particuliere klanten willen een gebundelde dienstverlening van Group APK. Grote bedrijven met een eigen infrastructuur en verschillende sites, zoals logistiekedienstenverleners en distributiecentra, willen met één enkele partner praten over de Tiefbau, zoals de Duitsers dat zo mooi noemen.”

Over de grens

Heel wat Vlaamse logistieke bedrijven — zoals Montea, WDP en Groep Heylen — zijn vandaag in Nederland actief. Group APK volgt zijn klanten. Drie jaar geleden acquireerde het Wegenbouw Limburg uit Heerlen en Copro Infra uit Echt, in 2013 gevolgd door het Tilburgse Rasenberg Kabels en Leidingen bv. “De recente overnames zijn minder opportunistisch dan vroeger”, schetst Kerkhofs. “We mikken nu op nichebedrijven die ons aanbod inhoudelijk aanvullen of die de geografische aanwezigheid versterken.”

Group APK heeft 820 werknemers in vijftien Belgische en vier Nederlandse vestigingen. Kerkhofs: “Ik ben als TEW’er minder vertrouwd met bouwtechnische finesses. Dat is de taak van onze ingenieurs. Maar zij hebben vaak de neiging enkel te focussen op hun technische vakdomein. Soms vergeten ze daardoor het algemene plaatje. Ik concentreer me dus op de algemene bedrijfsvoering en de synergie tussen onze disciplines. Dat was niet altijd vanzelfsprekend.”

Na een overname laat Group APK zijn lokale dochters vaak onder hun eigen handelsnaam voortbestaan. Kerkhofs: “Zeker in het begin. Dat geeft het lokale management en de werknemers de tijd in hun eigen tempo te acclimatiseren. Je moet een overname niet forceren. Belangrijker is dat de nieuwe medewerkers zich snel de interne werking van de groep eigen maken en onze steundiensten gebruiken.” Group APK zet lokale vestigingen in om snel te kunnen reageren bij defecten (zie kader Dicht bij de klant).

Multidisciplinaire aanpak

Voor de marketing is een snelle naamsverandering evenmin nodig. Kerkhofs: “Een algemene aannemer heeft een sterk imago en een mooie vitrine nodig om zijn klanten te overtuigen. De naam maakt niet uit. Wat telt, zijn de techniek, de communicatie, de timing en minimale hinder.”

In 2014 boekte Group APK een bedrijfskasstroom van 5,5 miljoen euro. Dat zijn scherpe cijfers voor een aannemingsbedrijf. “In de wegenbouw is het rendement bijna zero”, waarschuwt Kerkhofs echter. “Heel wat werken worden uitgesteld, dus krimpen de marges door de sterke concurrentie. In de aanloop naar de verkiezingen zal de omzet in die niche — en dus het rendement — weer toenemen. Die cyclus van extreem lage en zeer hoge activiteit is enkel financieel leefbaar voor sterke aannemers. Dat verklaart de concentratiebeweging.”

Enkele grote concurrenten zoals Vinci, Eiffage, VolkerWessels, BAM en Heijmans zijn ook actief in de drie niches van Group APK. “Wij zijn het laatste Belgische bedrijf met een multidisciplinaire aanpak”, aldus Kerkhofs. “Wij opereren met een vlakke organisatie en negentien businessunits. In tegenstelling tot onze grote concurrenten hebben onze leidinggevenden meer vrijheid en meer bevoegdheden. Het zijn eerst ondernemers, dan managers. Ze worden getoetst op kritische prestatie-indicatoren, die op de werkvloer het rendement en het risico meten. Daar speelt mijn financiële achtergrond weer een rol.”

Flexibele doeners

Kerkhofs toont een satellietfoto van Europa, die aantoont dat de 250 kilometer rondom Limburg een van de meest verlichte gebieden van het continent is. “Waar licht is, is infrastructuur”, legt hij uit. “Er is dus nog veel werk in Zuid-Nederland en Noordrijn-Westfalen. Het zuiden van België en Noord-Nederland bekijken we minder.”

In Nederland botste Group APK op een andere cultuur. “Nederland heeft ons bloed, zweet en tranen gekost”, getuigt Kerkhofs. “Het gaat er erg agressief toe op de aannemingsmarkt. Vlaamse aannemers zijn flexibele doeners, terwijl de Nederlandse concurrentie sterker is in marketing en planning. We hebben veel van elkaar geleerd.”

Kerkhofs kan nu perfect aftoetsen hoe de economie in beide landen evolueert. “In België blijven de opdrachten nog achter, want heel wat gemeenten hebben het financieel moeilijk. Zeker de wegenbouw ligt stil. Nederland hervat zich sinds vorig jaar. De crisis is stilaan achter de rug.”

De volgende stap na de Nederlandse overnames is de uitbreiding in Duitsland. Dat zal vooral gebeuren in de telecomniche. Kerkhofs: “We zullen in Duitsland starten via overnames om de cultuur te leren kennen. Later zullen we er andere disciplines inzetten. Er zijn overnamegesprekken aan de gang.”

Momenteel is Nederland goed voor 25 procent van de omzet. Die wil Kerkhofs opkrikken tot die van België: 75 miljoen euro. Duitsland moet die omzet evenaren. Kerkhofs: “Ons doel is binnen de zeven jaar in die drie landen een omzet van een kwart miljard euro te halen.”

Zo’n groeiprognose onder leiding van een financieel sterk management past perfect in het model voor een investering door een private-equitygroep. Kerkhofs: “Verschillende partijen hebben me daarvoor al benaderd. Voorlopig kunnen we groeien met interne middelen. Het kan dat ik ooit een overname wil realiseren die zo groot is dat externe partners noodzakelijk zijn. Ik vrees wel dat een deelname van een financiële partner onze flexibiliteit kan belemmeren.”

Kerkhofs is 50 en heeft vijf kinderen, van wie er vier ingenieur zijn of ervoor studeren. Er is dus een kans dat een van hen in het bedrijf stapt. “Ik zou het graag zien gebeuren, maar ik wil niets forceren. Het belang van Group APK primeert. De juiste man hoort op de juiste plaats.”

Hans Brockmans, fotografie Wim Kempenaers

“Vlaanderen en Nederland zijn voortrekkers in gecombineerde werken”

“Wat ons Nederlands personeel in vijf dagen presteert, moet een Vlaming in vier dagen doen”