“Voor criminelen is België uitgelezen plaats om geld wit te wassen”

België prijkt hoog op de lijst van landen waar het aangenaam toeven is voor witwassers. Luxemburg neemt een nog prominentere plaats in, zo leert een onderzoek van de Utrecht School of Economics.

Voor criminelen is België een uitgelezen plaats om geld wit te wassen, meer nog dan het eiland Man, Guernsney of Cyprus,” stelt professor Economie Brigitte Unger van de Utrecht School of Economics. “Het financiële centrum bij uitstek voor de wereldwijde misdaad is het groothertogdom Luxemburg. Daar beperken de criminelen zich echter tot een sector – de banken – terwijl er in landen als Nederland en België financiële vertakkingen zijn naar het normale bedrijfsleven.”

Unger is de auteur van het rapport The Amounts and the Effects of Money Laundering. Ze baseert zich voor de ranglijst van favoriete witwascentra op een aantal objectieve criteria, zoals het bestaan van een financiële sector, rechtszekerheid, de afwezigheid van conflicten, een bankgeheim en een efficiënt beleid tegen witwassen.

Waarom bevindt België zich dan op het niveau van Aruba en Jersey? Unger: “Meer nog dan in Nederland, zijn Belgische bankiers zeer discreet. Het is bijvoorbeeld erg moeilijk hun medewerking te verkrijgen bij onderzoek naar fiscale constructies.” Bij Febelfin wijst men erop dat de Belgische banken eerst zelf inschatten of er sprake kan zijn van witwassen, voor een operatie wordt doorgegeven aan de autoriteiten. “In Nederland geeft men alle operaties boven 10.000 euro door, en moet de toezichthoudende instantie dit zelf nakijken,” klinkt het. “Wij geven dus kwalitatief betere, maar minder informatie door. Zo’n onderzoek is erg afhankelijk naargelang de parameters die men hanteert. Meestal wordt België net een voorbeeld genoemd in zijn strijd tegen het witwassen.”

Unger schat dat in Nederland jaarlijks 18,5 miljard euro wordt witgewassen, hoofdzakelijk uit de VS (11 miljard euro). Op korte termijn is dit niet eens een slechte zaak. Elk witgewassen miljard stuwt het Nederlandse bnp omhoog met 0,1 %. Op lange termijn leidt de centrumfunctie van witwasparadijs echter tot een toename van 10 % tot 20 % criminaliteit, zij het hoofdzakelijk propere misdaad.

Unger: “Er ontstaat een netwerk van advocaten, bankiers en consultants dat de misdaad ondersteunt. De bron van het geld is trouwens ook meestal witteboordencriminaliteit, zoals beursmisdrijven, fiscale of steunfraude.” Ze betreurt het gebrek aan aandacht dat witwassen krijgt in de media. “Men vindt het blijkbaar erger dat een fiets wordt gestolen dan dat het economische systeem wordt geïnfecteerd.”

H.B.