Volwassenen met ADHD

Het zijn creatieve geesten en goede managers, zolang anderen zorgen voor structuur: volwassenen met ADHD.

A DHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder en duidt op een ontwikkelingsstoornis gekenmerkt door aandachtsproblemen en hyperactiviteit. De term, die goed is ingeburgerd in de kinderpsychiatrie, roept het beeld op van overbeweeglijke, impulsieve kinderen die zich moeilijk kunnen concentreren. De diagnose wordt vaak in de lagere schooljaren gesteld. Bij het opgroeien vervagen de symptomen geleidelijk en op volwassen leeftijd lijken ze zo goed als verdwenen. Althans, dat dacht men tot voor kort. Sinds enkele jaren wordt duidelijk dat meer dan de helft van de kinderen met ADHD later met de stoornis verder moeten leven.

Volwassen ADHD’ers hebben doorgaans wel hun hyperactieve component onder controle, maar blinken nog uit in impulsiviteit en chaotisch denken. Eerst doen, dan denken, zo lijkt het. Alles moet onmiddellijk gebeuren en daardoor verlopen de dingen in hun leven vaak chaotisch. Een doel stellen op lange termijn is moeilijk. ADHD’ers gaan liever meteen over tot actie. In een gesprek springen ze gemakkelijk van de hak op de tak. Wachten is zeer moeilijk. In de rij aan de kassa laten ze hun volle kar achter als het allemaal te lang duurt. Die voortdurende gejaagdheid is typerend voor volwassenen met ADHD en vormt een restant van de hyperactiviteit.

ADHD’ers bruisen van energie en leggen een grote creativiteit aan de dag. Ze hebben massa’s ideeën en zijn vaak enthousiast. Hun impulsiviteit leidt ertoe dat ze snel beslissingen nemen. Terwijl anderen voor- en nadelen wikken en wegen, heeft de ADHD’er de knoop al lang doorgehakt. In een creatieve job, die van manager bijvoorbeeld, doen ADHD’ers het vaak uitstekend. Op voorwaarde dat ze een goede secretaresse hebben die hun agenda organiseert en onder controle houdt. Ook in andere creatieve beroepen, journalist bijvoorbeeld, kan ADHD een pluspunt zijn. Afwisseling is belangrijk en ook deadlines zijn een must. Geef iemand met ADHD een opdracht zonder tijdslimiet en het komt er niet van. Jobs waar orde en organisatie belangrijk zijn, zijn dan ook niet geschikt voor mensen met de ontwikkelingsstoornis. Werken op bevel gaat ze ook zeer moeilijk af.

Hoe ze het er professioneel van afbrengen, hangt nochtans sterk van hun omgeving af. Ze hebben iemand nodig die hen in balans houdt. Iemand met ADHD situeert de oorzaak van zijn problemen veelal buiten zichzelf. Eigenlijk ziet hij helemaal niet dat er een probleem is en vindt hij dat anderen overdrijven. Met de normen die de maatschappij oplegt, hebben ADHD’ers het vaak heel moeilijk.

De problemen begonnen vaak al op school: door hun gebrek aan organisatietalent en concentratievermogen liepen ze vlot tegen de lamp. Hun agenda was niet in orde, ze vergaten hun taak te maken, enzovoort. Aangezien goede cijfers behalen op school belangrijk wordt geacht, beantwoorden ADHD’ers van jongs af aan niet aan de verwachtingen. Ze doen liever hun eigen zin. Maar krijgen op de duur wel gemakkelijk het gevoel dat ze falen.

Relatieproblemen

Omdat ze zo vaak de wind van voren krijgen, botsen met hun omgeving en niet echt passen binnen wat maatschappelijk gangbaar is, zijn mensen met ADHD vaak onzeker. Relatieproblemen zijn overigens legio, omdat deze mensen niet makkelijk in de omgang zijn. Ook financieel zitten ze makkelijker in de knoei. De stroom aan negatieve commentaar die hun gedrag meebrengt, doet hun zelfbeeld wankelen. Sommigen worden angstig en depressief. Ook verslavingen zijn niet ongewoon.

Velen verwarren ADHD bij een volwassene met manische depressiviteit. Daardoor krijgen ze soms antidepressiva voorgeschreven, terwijl ze veel beter geholpen kunnen worden met Rilatine. Bij volwassenen die nu ADHD hebben, is in hun kindertijd de diagnose meestal nooit gesteld, omdat artsen er toen nog niet op gefocust waren.

Meer info: www.adhd-volwassenen.be

Marleen Finoulst marleen.finoulst@trends.be